گروه دیپلماسی: حسین موسویان مذاکره‌کننده سابق هسته‌ای کشورمان نوشت، کشورهای غربی پس از انقلاب به تعهدات هسته‌ای خود به ایران عمل نکردند و ایران چاره‌ای نداشت جزاین‌که به سمت خودکفایی حرکت کند و حتی سوخت را نیز در داخل تولید کرد. به گزارش خبرگزاری تسنیم، دیپلمات سابق کشورمان در یادداشتی در پایگاه «المانیتور» نوشت: یکی از مسائل مهم مورد اختلاف از دید آمریکا بحث تلاش ایران در گذشته برای مخفی کردن برنامه هسته‌ای خود و نیز ادعای ابعاد احتمالی نظامی آن است که دلیل کافی برای آنها است برای اینکه تا زمانی که اعتماد کامل آنها کسب نشود، غنی‌سازی ایران تعلیق شود یا تا حد زیادی به عقب برگردد، اما ایران همه این ادعاها را نفی می‌کند. وی می‌نویسد: به دلیل نقش مهم کنگره آمریکا در سرنوشت روابط ایران و آمریکا به‌طور کلی و نیز بحث هسته‌ای لازم است که اعضای آن بدانند برنامه هسته‌ای ایران چگونه شروع شد و چرا ایرانی‌ها این اندازه برای ادامه آن تزلزل‌ناپذیر هستند.

موسویان در ادامه تاریخچه‌ای از شروع فعالیت‌های هسته‌ای در ایران قبل از انقلاب اسلامی ارائه می‌کند که آمریکا اولین تاسیسات هسته‌ای (رآکتور تحقیقاتی تهران) را در سال ۱۹۶۷ برای ایران می‌سازد. همچنین جرالد فورد رئیس‌جمهور وقت آمریکا نیز از طرح ساخت ۲۳ نیروگاه اتمی برای ایران حمایت می‌کند. کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس نیز توافقاتی با ایران برای ساخت نیروگاه و تولید سوخت امضا می‌کنند.

اندکی پس از انقلاب، جمهوری اسلامی همه بلندپروازی‌های شاه را محو کرد، با این حال رآکتور تحقیقاتی تهران را که رادیو دارو تولید می‌کند فعال نگه داشت و تکمیل نیروگاه بوشهر را که ۹۰ درصد تکمیل شده و برای آن ۸ میلیارد مارک به آلمان پرداخت شده بود در دستور کار قرار داد. به‌علاوه به‌دنبال تامین سوخت از فرانسه بود که برای آن یک میلیارد دلار به این کشور پرداخت کرده بود، اما پس از انقلاب همه این کشورها تحت‌فشارهای آمریکا، به همکاری هسته‌ای خود با ایران پایان دادند و حتی کشورهایی مانند چین و آرژانتین را نیز تحت‌فشار قرار دادند. موسویان در ادامه یادداشت خود نوشت: در نتیجه این تحولات، آمریکا و غرب گزینه دیگری برای ایران نگذاشتند به جز اینکه خودش دست به کار شود. در چنین شرایطی، واضح بود که اگر ایران چنین برنامه‌ای را به صورت آشکار و علنی پیگیری کند آمریکا مانع آن خواهد شد. در واقع مخالفت شدید غرب با ایران برای اعمال حقش براساس معاهده منع اشاعه؛ اختلاف را از نفی یک تکنولوژی به قلدری و تحقیر و تبعیض آشکار تغییر داد. به این ترتیب که می‌گفتند: «هر ملتی می‌تواند حقوقش را براساس ان‌پی‌تی اعمال کند؛ به جز شما ایرانی‌ها.» در ادامه این یادداشت آمده است: در حالی که ایرانی‌ها از توافق هسته‌ای حمایت می‌کنند بیش از ۷۰درصد آنها بر اساس نظرسنجی انجام شده از سوی دانشگاه مریلند آمریکا مخالف برچیده شدن سانتریفیوژهای فعلی و نیز محدود کردن فعالیت‌های تحقیقاتی کشورشان هستند. به‌علاوه براساس این نظرسنجی یک اجماع کلی در بین ایرانی‌ها وجود دارد که لازم است کشورشان برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز داشته باشد.

موسویان همچنین نوشت: بحران فعلی در خاورمیانه، جنگ‌های داخلی، تشدید درگیری‌های فرقه‌ای و پیدایش خطرناک‌ترین نسخه تروریسم، فضای ژئوپلیتیک جدیدی برای آمریکا ایجاد کرده تا سه دهه سیاست‌های شکست خورده‌اش در قبال ایران را بازبینی کند. همین اواخر جو بایدن معاون اوباما، متحدان آمریکا در منطقه را متهم کرد که فرصت پیدایش داعش را با حمایت از تندرو‌ها علیه دولت سوریه ایجاد کرده‌اند.

موضوع هسته‌ای ایران که گره‌کوری در روابط ایران-آمریکا شده است، در صورت حل و فصل شدن می‌تواند به نقطه آغازی در همکاری استراتژیک دو کشور برای برقراری امنیت و ثبات در منطقه تبدیل شود.