به اعتقاد تحلیلگران عرب، سفر حسین امیر عبداللهیان، معاون وزیر امور خارجه ایران به عربستان سعودی نشانه مهمی است از موفقیت حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران در شکست دیوار بی‌اعتمادی میان تهران و ریاض. به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، در سایه تحولات جدید امنیتی منطقه و بروز داعش به‌عنوان یک تهدید مهم منطقه‌ای و بین‌المللی حسن روحانی توانسته است با استفاده از این فرصت یخ روابط تهران - ریاض را بشکند. این در حالی است که محافظه‌کاران مخالف با نزدیکی روابط دو کشور همچنان بر مخالفت خود اصرار می‌ورزند و می‌گویند که لزومی نمی‌بینند تهران و ریاض در پرونده‌های امنیتی منطقه که به‌اعتقاد ایرانی‌ها کوتاهی‌های بسیاری ازسوی عربستان در آن مشهود است، به هم نزدیک شوند.

حسن روحانی در ماه‌های نخست انتخابش به سمت ریاست جمهوری ایران گفته بود که همه تلاش خود را می‌کند که روابط تهران و ریاض را احیا کند و توسعه روابط با عربستان را در دستور کار خود قرار می‌دهد؛ اما به‌رغم گذشت یک سال، عملا تغییری در روابط دو کشور ایجاد نشده است. با‌وجود اینکه عربستانی‌ها نشانه‌هایی مبنی‌بر تمایل خود برای نزدیکی به تهران بروز داده‌اند، اما عملا شاهدیم که هیچ نزدیکی در این روابط به وجود نیامده است. ایران می‌گوید ابراز تمایل عربستان برای نزدیکی روابط تنها درحد حرف است و عملا هیچ اقدامی در این زمینه انجام نداده است.

سفر امیر عبداللهیان به عربستان یک روز بعد از نشست وزرای امور خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در جده انجام گرفت که به گفته منابع آگاه عمده مذاکرات حول پرونده سوریه و چگونگی مبارزه با تروریسم و به‌طور خاص داعش بود.

تنها یک روز قبل از سفر امیر عبداللهیان به عربستان، سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان اعلام کرد که کشورش دیگر به دنبال تغییر حکومت در سوریه نیست و این مساله را موضع جدید کشورش عنوان کرد. او این اظهارات را در دیدار با مقام‌های روسیه در مسکو بیان کرد. سوریه یکی از مهم‌ترین پرونده‌های مورد اختلاف ایران و عربستان در سال‌های اخیر بوده است.

در این میان تحلیلگران بر این اعتقادند که نزدیکی روابط ایران و عربستان زمانی کلید خورد که نوری مالکی در عراق از قدرت کنار رفت و حیدر العبادی به‌جای او منصوب شد. عربستانی‌ها خصومت شدیدی با شخص نوری مالکی داشتند و معتقد بودند که او مهره نامطلوب در پازل روابطشان با عراق و کشورهای متحد آن است.تحلیلگران بر این اعتقادند از آن جا که داعش می‌رود تا تهدیدی برای سراسر منطقه شود و در حال حاضر با اشغال بخش‌های مهمی از خاک عراق و سوریه عملا به پایگاهی برای صدور تروریسم تبدیل شده است، ایران و عربستان به این فکر افتاده‌اند که اختلافات را کنار بگذارند و برای مبارزه با دشمن مشترکشان یعنی داعش همکاری با یکدیگر را آغاز کنند. در این میان عربستان به ایران در پرونده‌های دیگر منطقه‌ای از جمله در لبنان و یمن نیاز مبرم دارد. اوضاع در یمن روز به روز متشنج تر می‌شود تا آن جا که برخی پایگاه‌های خبری گزارش می‌دهند که عربستان تهدید به حمله نظامی به این کشور کرده است. در عین حال در پرونده سوریه نیز گفته می‌شود عربستان به وضعیتی رسیده است که احساس می‌کند برای دست شستن از مواضع سابقش در مورد حکومت بشار اسد نیاز به دوستی با ایران دارد.

منبع: دیپلماسی ایرانی