توافق بر سر کلیات موضوع هسته‌ای تا چهار‌ماه آینده

گروه دیپلماسی: اگر در مذاکرات ایران و ۱+۵ به توافق کلی در موضوعات مختلف برسیم، باز هم نیاز به زمان است تا جزئیات مذاکرات نیز انجام شود. به دنبال تمدید ۴ماهه مهلت مذاکرات هسته‎ای، گمانه‌زنی‌های زیادی درباره این موضوع مطرح شد که آیا دو طرف زودتر از موعد مقرر به نتیجه خواهند رسید یا اینکه این بار نیز مذاکرات تا آخرین روزهای تعیین شده به درازا خواهد انجامید؟ در همین رابطه، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، با تاکید بر پیشرفت مذاکرات، در گفت‌وگو با خانه ملت، بر رسیدن به توافق در موعد مقرر تاکید کرد.

مهلت ۴ماهه تعیین شده تا آذر ماه سال جاری بوده و قرار است ایران و ۱+۵ در این مدت برای رسیدن به توافق نهایی باز هم با یکدیگر به گفت‌وگو بنشینند. پیش از این برخی از دیپلمات‌ها حتی نسبت به رسیدن به توافق زودتر از موعد مقرر ابراز امیدواری کرده بودند. با این حال محمدجواد ظریف بر این باور است که ایران و ۱+۵ در زمان تعیین شده در مورد کلیات به توافق خواهند رسید و برای رسیدن به جزئیات به زمان نیاز دارند. او در این گفت‌وگو تصریح کرد:«اگر در مذاکرات ایران و ۱+۵ به توافق کلی در موضوعات مختلف برسیم، باز هم نیاز به زمان است تا جزئیات مذاکرات نیز انجام شود، بنابراین بعید می‎دانم زودتر از مهلت ۴ ماهه در مذاکرات به نتیجه قطعی برسیم.» او البته در ادامه بر جدی بودن طرف مقابل در مذاکرات تاکید کرد. به گزارش «ایرنا» از پایگاه اطلاع‌رسانی خانه ملت، ظریف با بیان اینکه مذاکرات هسته‌ای در مجموع رو به پیشرفت است، ادامه داد: «از ابتدا اعتقاد داشته و داریم که اگر اراده قوی از سوی غربی‎ها وجود داشته باشد، مذاکرات هسته‎ای خیلی زود به نتیجه می‎رسد.» مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران افزود: «با توجه به واقعیت‌هایی که در هفت ماه گذشته از مذاکره با کشورهای ۱+۵ درک شد، احساس می‌شود طرف مقابل با احتیاط بیشتری حرکت کرده است.»

وزیر خارجه ایران درباره دلایل مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا در حاشیه مذاکرات هسته‎ای اضافه کرد: «گفت‌وگوهای دو کشور درباره موضوع هسته‎ای به این دلیل است که با سایر کشورها دارای روابط سیاسی رسمی هستیم و می‎توانیم از طریق سفرای کشورهای خارجی مقیم در تهران مذاکرات مختلف را پیگیری کنیم که این شرایط درباره آمریکا صدق نمی‎کند.»

ایران و گروه ۱+۵ در مذاکرات وین ٦ به دلیل برخی اختلافات، از جمله در مورد میزان غنی‌سازی ایران و طول دوره توافق جامع نتوانستند به توافق برسند و از این رو زمان دوره مذاکرات جامع هسته‎ای برای رسیدن به توافق نهایی و همچنین توافق موقت ژنو را به مدت ۴ ماه تا ٢٤ نوامبر ٢٠١٤ تمدید کردند. تهران پیشنهادهایی علمی و منطقی به طرف مقابل ارائه کرده است و طرفین در تلاش هستند به مفهوم مشترکی در موضوعات اختلافی از جمله غنی‌سازی دست یابند. همچنین ایران اعلام کرده است برای ۵ تا ٧ سال آینده به ظرفیت ١٩٠هزار سو برای تهیه سوخت نیروگاه اتمی بوشهر، رآکتور تحقیقاتی تهران و رآکتور اراک نیاز دارد. «سو» واحد توان سانتریفیوژ‌ها در شدت غنی‌سازی است.

تمدید مذاکرات نشانه جدیت طرفین است

از دیگر سو، توماس پیکرینگ، دیپلمات باسابقه آمریکایی تمدید یک دوره ۴ ماهه برای گفت‌وگوهای هسته‎ای را نشانه جدیت طرفین برای رسیدن به یک توافق نهایی ارزیابی کرد و گفت: «طرفین نباید بگذارند فشار جناح‎های مخالف داخلی آنها را از مسیر دست یافتن به توافق نهایی باز دارد.» پیکرینگ که با«ایرنا» گفت‏و‎گو انجام می‌داد تاکید کرد که ایران و آمریکا باید از این فرصت به نحو احسن استفاده کنند و بکوشند تا اختلافات خود را به حداقل رسانده یا از میان ببرند. او همچنین مهمترین نکات مورد اختلاف طرفین را «حجم و درجه غنی‌سازی» عنوان و اضافه کرد: «اگر طرفین در این دیدارها بتوانند اختلافات خود را به حداقل برسانند راه برای یک توافق نهایی و همه‌جانبه هموار خواهد شد.»

سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل افزود که همزمان با حل اختلافات مربوط به تاسیسات فردو و اراک و مساله نظارت بر این تاسیسات، ایران باید تلاش کند در تماس با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‎ای سوءظن‎های مربوط به اهداف نظامی این غنی‌سازی را نیز از میان بردارد. این دیپلمات با سابقه آمریکایی گفت: «اگر قرار بود من در این مذاکرات شرکت داشته باشم تیم‌هایی از کارشناسان حوزه‎های مورد اختلاف را مسوول تحقیق و بررسی و فراهم کردن اسناد و مدارک لازم برای ارائه در جریان گفت‌وگوها می‌کردم.» پیکرینگ که در طول ۵۰ سال فعالیت‎های دیپلماتیک خود، مقام سفارت آمریکا در کشورهایی چون روسیه، هند، السالوادور، نیجریه و اردن را بر عهده داشته، پیشنهاد کرد که ایران باید به موازات این گفت‌وگوها در مورد خرید سوخت مورد نیاز تاسیسات بوشهر و ابعاد و حجم این معامله با روس‎ها به یک نتیجه قطعی برسد. در ادامه این گفت‌وگو، این مقام آمریکایی درباره تلاش جمهوری‌خواهان و به‎ویژه نومحافظه‎کاران آمریکایی برای مختل کردن این گفت‌وگوها با بیان اینکه تردیدی نداشته باشید که مخالفان در هر دو کشور به اقدامات خود برای به خطر انداختن این تلاش‎ها ادامه خواهند داد، گفت: «هرچه این گفت‌وگوها به آینده‎ای نوید بخش‎تر نزدیک شود، آنها هم بر تلاش‎های خود خواهند افزود.» او چنین اختلاف نظرهایی در عرصه سیاست را یک امر طبیعی دانست و تاکید کرد: در هر مقطعی باید انتظار مقاومت و کارشکنی مخالفان و کوشش آنها در راستای ناکام ساختن تلاش‎های طرف مقابل را داشت.»

این سیاستمدار آمریکایی همچنین در رابطه با مخالفت‎های برخی گروه‏ها با روند مذاکرات در داخل ایران و آمریکا توضیح داد: «آمریکایی‏های مخالف این گفت‌وگوها، مدعی هستند که ایرانی‎ها بارها قول‎هایی داده‌اند و به آنها عمل نکرده‎اند و لذا نمی‌توان به آنها اعتماد کرد و معتقدند برای وادار ساختن ایران به قبول شرایط این توافق، باید به فشار متوسل شد». پیکرینگ با تاکید دوباره بر اینکه اختلاف‌نظر میان گروه‎های سیاسی در همه کشورها یک امر طبیعی است، به بی‌اعتمادی جاری در ایران نسبت به رهبران آمریکایی اشاره کرد و گفت که بی اعتمادی میان ایران و آمریکا یک موضوع ریشه دار تاریخی است اما اگر قرار باشد هر کدام از طرفین این دعوای تاریخی، تا ابد بر بی اعتمادی به طرف مقابل خود اصرار ورزند، این دور و تسلسل همچنان ادامه پیدا خواهد کرد و عامل اصلی اختلاف میان دو کشور هرگز از میان نخواهد رفت. او درباره نقش رژیم صهیونیستی و تلاش‎های این رژیم برای جلوگیری از هرگونه توافقی در این مذاکرات گفت: «اسرائیل برای کارشکنی و جلوگیری از پیشرفت این گفت‌وگوها در گذشته تلاش‏های زیادی کرده اما به نتیجه‎ای نرسیده است. همچنان‌که سران اسرائیلی در نوامبر سال گذشته هرچه در توان داشتند برای جلوگیری از امضای این توافق‌نامه موقت به‎کار بردند اما دیدیم که به‌رغم این تلاش‏ها موافقت‌نامه به امضا رسید.»