وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه ما هیچ چیزی برای مخفی کردن نداریم، تاکید کرد که تمام برنامه و سیاست هسته‌ای ایران کاملا صلح‌آمیز است. به گزارش «ایسنا» متن کامل مقاله محمد جواد ظریف که پیش از برگزاری آخرین دور از مذاکرات میان ایران و ۱+ ۵ در روزنامه لوموند، چاپ فرانسه منتشر شده، به‌این شرح است: دور آینده مذاکرات هسته‌ای بین ایران و گروه ۳+۳ این هفته در وین در تاریخ ۲ جولای آغاز خواهد شد. این آخرین دور - البته طولانی - قبل از اولین مهلت زمانی (۲۰ جولای) توافق موقتی است که در تاریخ ۲۴ نوامبر ۲۰۱۳ مورد موافقت قرار گرفت.

ایران اراده سیاسی جهت «دستیابی به یک راه‌حل جامع درازمدت مورد توافق طرفین» را دارد. لکن، گفت‌وگوها تنها زمانی می‎تواند به نتیجه موفقیت‌آمیزی برسد که کلیه طرف‌ها به یافتن راه‌حل‌های قابل قبول طرفین که در راستای اهداف توافق شده مندرج در توافق موقت ما هست، متعهد باشند: «تضمین اینکه برنامه هسته‌ای ایران انحصارا صلح‌آمیز است» و «برداشتن جامع کلیه تحریم‎های شورای امنیت و همچنین تحریم‎های چندجانبه و ملی مرتبط با برنامه هسته‎ای ایران.»

در شرایطی که دوراندیشی و تحلیل معقول می‎تواند موفقیت را تضمین کند، بالعکس خیالبافی و سوء محاسبه می‎تواند موجب یک فرصت از دست رفته جدید شود.

طی ۱۰۰ روز از قبول مسوولیت گفت‌وگوهایمان با ۶ قدرت جهانی، «برنامه اقدام مشترک» منعقد شد. این معامله تاریخی - که اولین مورد طی یک دهه بوده است - بر دو محور اصلی مبتنی است. نخست اینکه، غربی‎ها نسبت به حقانیت ما در دفاع از حقوق، حیثیت و احترام اذعان کنند. دوم، آمادگی مبنی بر اینکه نشان دهیم فعالیت‎های هسته‎ای ما انحصارا صلح‌آمیز است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی راستی‌آزمایی کرده است که ما نسبت به قول‎های خود پایبند بوده‎ایم. همکاری که ما در حال حاضر با آژانس داریم طی سال‌های اخیر بهترین همکاری است. ما همین مسیر را در راستای تحقق اولویت‏های امنیت ملی خودمان دنبال می‎کنیم که از جمله شامل این می‌شود که ما به موجب تعهدات‌مان در جست‌وجوی بمب هسته‌ای نیستیم. ما هیچ چیزی برای مخفی کردن نداریم. تمام برنامه و سیاست هسته‌ای ما کاملا صلح‌آمیز است و این برنامه به‌منظور پاسخگویی به نیازمندی‎های صلح‌آمیز ایران در زمینه بهداشت، انرژی و حوزه‎های مشابه شکل گرفته است. در بسیاری از موارد، متعاقب اینکه تلاش‌های بین‌المللی جهت دستیابی به بازار آزاد ناکام ماند، از جمله محروم شدن از بهره‌مندی از سهام خود در اورودیف فرانسه، ایران بر توسعه زیرساخت ملی تمرکز کرد. با نادیده گرفتن این واقعیات و ارائه نادرست حقایق، گروه‌های فشار اندکی، البته صاحب قدرت در اروپا و ایالات متحده، به‌طور بسیار مضحکی جبهه‌ای به راه انداخته‎اند که برنامه ایران دارای سمت و سوی تسلیحات هسته‎ای است و ایران می‎تواند طی یکی‌دو ماه مواد شکاف‌پذیر کافی برای ساخت یک بمب را تولید کند. بنابراین، استدلال آنها این است که برنامه هسته‎ای ما باید تاحدود زیادی محدود شود تا اینکه ایران از توسعه بمب‎های هسته‌ای فاصله گیرد. این رویکرد بر ارائه نادرست مراحل، زمان و خطرات شتاب به سمت بمب مبتنی است. همچنین این رویکرد تعهدات و اولویت‌های ثابت شده ایران را نادیده می‎گیرد. یک بررسی علمی و فنی جدی، برعکس کارتون جنجالی که در مجمع سازمان ملل متحد دو سال پیش بر سر زبان‌ها افتاد، به‌روشنی نشان می‌دهد چنانچه ایران تصمیم داشت که به سمت گریز هسته‌ای حرکت کند، این کار را چند سال پیش می‌کرد و نه ظرف چند ماه؛ همه بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید اخراج می‌شدند، برنامه صلح‌آمیز تحت نظارت بین‌المللی باید به مواد شکاف‌پذیر مناسب تسلیحات بازطراحی می‌شد و برنامه مذکور باید به فلزات، در مدل موردنیاز یک بمب و انجام بسیاری دیگر از فرآیند تسلیحاتی پیچیده تبدیل می‌شد. ایران هیچ‌یک از این مراحل را انجام نداده است. حتی زمانی که ما وقت داشتیم، به سمت بمب نرفتیم. بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۳، هنگامی که روابط ایران با غرب و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سطح پایینی بود، ما زمان کافی داشتیم، کمتر محدودیت‌های بین‌المللی وجود داشت، نسبتا نظام نظارت ساده‌تری اجرا می‌شد و سانتریفیوژ کافی برای رفتن به سمت یک بمب را داشتیم. ما هزینه نظام تحریم‌های وسیع و ناعادلانه‌ای را پرداخت کردیم که حتی برای آنهایی که به سمت اشاعه سلاح‌های هسته‌ای حرکت کرده بودند مورد استفاده قرار نگرفت؛ اما همان‌گونه که دو گزارش ارزیابی اطلاعات ملی ایالات متحده در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۲ بر آن صحه گذاشته‌اند، ایران گامی به این سمت برنداشته است.

نکته کلیدی این است آنچه ایران را از تسلیحات هسته‌ای دور کرده، باورهای اخلاقی و مذهبی و همچنین محاسبات استراتژیکی عقلانی است و نه تعداد سانتریفیوژها یا واحد شکافت هسته‌ای (SWU). عجیب آنکه برخی در غرب داده‌های علمی و عملکرد تاریخی را به‌نفع به راه انداختن افسانه خطرناک مبنی بر اینکه ایران به‌منظور حفاظت از خویش نیازمند بمب بوده و تا دستیابی به یکی از آنها چند گام بیشتر فاصله ندارد، نادیده می‌گیرند. ما امروز، فرصت منحصربه‌فردی در مذاکرات‌مان با ۳+۳ داریم تا اینکه اقدامات اعتمادساز درازمدت و همچنین اینکه ترتیبات نظارتی و راستی‌آزمایی گسترده‌ای را جهت اعطای تضمین‌های بیشتر مبنی بر اینکه برنامه هسته‌ای ایران برای همیشه انحصارا صلح‌آمیز باقی خواهد ماند، اجرایی کنیم. برای از پیش رو برداشتن موانع تحقق این دستاورد تاریخی، ما می‌باید به آینده نگاه کنیم؛ البته ما نمی‌توانیم و نباید درس‌هایی را که از تاریخ داشته‌ایم نادیده بگیریم. درک اینکه چگونه مجموعه‌ای از فرصت‌های از دست‌رفته با خیالبافی از دست رفت، اساسی است. من مستقیما در مذاکرات مربوط به برنامه هسته‌ای از ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ درگیر بودم که در آن زمان تحت مدیریت رئیس‌جمهور کنونی ایران قرار داشت. بسیاری از خیالبافی‌ها و مواضع مخرب که امروز من شاهد آن هستم به‌طور ترسناکی چیزی را که من آن روزها می‌دیدم را یادآور می‌شود. در تاریخ ۲۳ مارس ۲۰۰۵، من در پاریس یک بسته پیشنهادی را به همتایان اروپایی خود ارائه کردم. آن بسته شامل مجموعه‌ای از اقدامات طراحی شده توسط دانشمندان مستقل غیرایرانی بود به‌منظور تضمین اینکه برنامه هسته‌ای ما برای همیشه صلح‌آمیز باقی خواهد ماند.

پاسخی که ما دریافت کردیم، رد قاطع آن بود. با تحریک دولت بوش، همتاهای اروپایی ما درخواست کردند که ما حداقل تا سال ۲۰۱۵ از غنی‌سازی خودداری کنیم. اصرار واشنگتن بر غنی‌سازی صفر در ایران دقیقا نتیجه عکس داشت اما در به‌هم‌زدن گفت‌وگوها موفق بود. اکنون که به سال ۲۰۱۵ نزدیک می‌شویم، نتیجه زیاده‌خواهی و گرفتاری‌های تحریم بسیار مبرهن است. سانتریفیوژهای ایران از ۲۰۰ عددبه حدود ۲۰هزار رسیده است. ظرفیت غنی‌سازی ما از ۵/۳ درصد به ۲۰ درصد افزایش یافته است و رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک نیز یک‌سال تا راه‌اندازی فاصله دارد. اکثر ناظران غربی علنا درمورد فرصت‌های ازدست‌رفته مربوط به پیشنهاد سال ۲۰۰۵ من اظهار تاسف کرده‌اند. درواقع، سوء محاسبه غرب در آن زمان تا حدود زیادی مسوول آن چیزی است که ما امروز با آن مواجه هستیم. امروز، رئیس‌جمهور روحانی و من دوباره به میز مذاکرات بازگشته‌ایم و رویکرد ما تفاوتی نکرده است. متاسفانه، هنوز خیالبافی در برخی از طرف‌های مقابل وجود دارد. ما تمایل داریم که تضمین کنیم ماهیت برنامه هسته‌ای ما انحصارا صلح‌آمیز است؛ اما از پیشرفت‌های فنی و دانشمندان خودمان نخواهیم گذشت و نسبت به آنها تمسخر نخواهیم کرد. علاوه‌بر این عاقلانه نبوده و نفع نظام عدم اشاعه را نیز مورد توجه نخواهد داشت. هیچ‌کس نمی‌تواند ساعت را به عقب بازگرداند. جانفشانی‌ها انجام‌شده است. توانمندی‌ها به‌طور‌وسیعی متفاوت است. دانش و تخصص به‌دست آمده است. هیچ‌کدام قابل‌فراموشی نیستند؛ فشار و تحریم نیز ناکارآمد بوده‌اند. با توجه به اینکه ما به مقطعی رسیده‌ایم که می‌تواند معامله هسته‌ای موقت را به راه‌حل جامع تبدیل کند، من از همتایان خود می‌خواهم که درمقابل تمایل ما در پرداختن به نگرانی‌های مربوط به توانمندی‌های ما، نسبت به تقاضایمان برای حیثیت و احترام با درک برخورد کنند. بیش از همه، من از آنها می‌خواهم از اینکه خیالبافی‌ها اجازه پیدا کنند تا مسیر حرکت به سوی پایان‌بخشی به یک بحران غیرضروری و گشودن افق‌های جدید را خارج سازد، خودداری کنند. اینچنین رویکردی نه‌تنها منتج به راه‌حل جامع در زمینه برنامه هسته‌ای خواهد شد، بلکه زمینه ارتقاء همکاری‌ها جهت اعاده ثبات منطقه‌ای و افزایش صلح و امنیت بین‌المللی را فراهم خواهد ساخت.