این روزها بحث بهبود روابط تهران- ریاض بیش از گذشته مطرح است؛ در واقع با روی کار آمدن دولت حسن روحانی و تاکید دستگاه دیپلماسی بر گسترش روابط با کشورهای منطقه به‌خصوص کشورهای مسلمان، روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی نیز در کانون توجه قرار گرفته است. در این رابطه روز گذشته حسین امیرعبداللهیان، معاون امور عربی آفریقایی، وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگو با شبکه «العالم» گفت که روابط تهران با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس روابطی ممتاز و در حال پیشرفت است. به گزارش «ایسنا» امیرعبداللهیان تاکید کرد: «یکی از سیاست‌های مهم جمهوری اسلامی ایران تقویت روابط دوجانبه با کشورهای همجوار است.» او همچنین به وجود «نشانه‌های مثبت متقابل» میان تهران و ریاض در سطوح سیاسی و دیپلماتیک به منظور توسعه روابط دو جانبه اشاره کرد. واکاوی روابط ایران و عربستان در میزگرد دیپلماسی ایرانی

همچنین سایت دیپلماسی ایرانی نیز در نشست «رابطه پاکستان و عربستان و‌ آثار منطقه‌ای و راهبردی آن» که با حضور کارشناسان و تحلیلگران عرصه بین‌المللی برگزار شد، روابط تهران- ریاض را مورد واکاوی قرار داد. غلامعلی خوشرو، نماینده پیشین ایران در سازمان ملل، از جمله مدعوین این نشست بود. خوشرو با بیان اینکه عربستان در چند سال گذشته دچار سردرگمی سیاسی استراتژیک شده است، زیرا اشتباها ایران را رقیب سرسختی برای خود تعریف کرده، گفت: «عربستان هرگونه پیشرفت ایران را به زیان خود دیده است و تحولات مثبت منطقه به نفع ایران را به زیان خود تفسیر می‌کند.» به گزارش «ایسنا»، نماینده پیشین ایران در سازمان ملل تاکید کرد: «عربستان گاهی تصور کرده که این تحولات دست توطئه جهانی است که قدرت ایران را افزایش دهد و باعث کاهش نفوذ عربستان شود.»این کارشناس ارشد مسائل سیاست خارجی و بین‌الملل با بیان اینکه روابط آمریکا و عربستان هم دچار تحول شده است، گفت: «عربستان از آمریکایی‌ها به شدت نگران و ناراضی است و دیدارهایی که بین سران آمریکا و سعودی‌ها بوده است، این نارضایتی را نشان می‌دهد.» معاون وزیر امور خارجه پیشین ایران ادامه داد: «برکناری بندربن سلطان و انتصاب دو ولیعهد تحولات سیاسی در عربستان، ناتوانی در کشاندن آمریکا به حمله نظامی به سوریه و دیدار بین سران آمریکا و عربستان در این مسیر قابل‌توجه است.» خوشرو همچنین تاکید کرد که عربستان برای جبران این مسائل در حال ایجاد رابطه‌ای دیگر با پاکستان است تا پاکستان را با پول به مسیر سیاست خارجی خود بیاورد.

رابطه ایران و پاکستان فراتر از معادلات میان تهران و ریاض است

همچنین به گزارش «ایرنا»، محمدرضا بهرامی، سفیر ایران در افغانستان نیز در این نشست حضور داشت. بهرامی می‏گوید: «باید حتما مرزبندی روشنی در نوع و ماهیت رابطه عربستان با ایران و عربستان با پاکستان در ارتباط با ایران در نظر بگیریم.» همچنین سفیر ایران در افغانستان معتقد است نگاه عربستان به ایران لزوما با نگاه پاکستان به ایران یکسان نخواهد بود و پاکستانی‎ها علاقه‎مند به توسعه روابط با ایران هستند. او در ادامه به حضور بیش از یک و نیم میلیون کارگر پاکستانی حاضر در عربستان اشاره کرد و گفت: «به معنای دیگر از این طریق چندین میلیارد دلار پول وارد پاکستان می‎شود. عربستان روزی پنجاه هزار بشکه نفت با شرایط ویژه در اختیار پاکستان قرار می‏دهد که خیلی خوب می‏تواند در حل بخشی از مشکلات انرژی پاکستان موثر باشد و این رقم برای پاکستان رقم قابل‌توجهی است.» بهرامی با بیان اینکه در موضوع کشمیر، عربستان دیدگاه پاکستان را تایید می‏کند، افزود: «دو کشور، بعد از جنگ کویت قرارداد همکاری امنیتی نیز با یکدیگر امضا کردند.» سفیر ایران در افغانستان گفت: «فارغ از نوع تعاملاتی که بین عربستان و پاکستان از سال‎های گذشته بوده به‌ویژه از سال ۲۰۱۴ تعاملات‏شان توسعه پیدا کرده و سفرهایی در سطوح بالا میان دو کشور به‌خصوص در دولت جدید پاکستان انجام شده است. کمک یک و نیم میلیارد دلاری، سفر سه مقام برجسته عربستان به پاکستان، سفر نخست وزیر و حضور فرماندهان ارشد پاکستان در مانور نظامی عربستان از جمله شواهد این توسعه روابط است.» بهرامی تاکید کرد با وجود نزدیکی‎های اسلام آباد و ریاض، نگاه عربستان به ایران لزوما با نگاه پاکستان به ایران یکسان نخواهد بود. ضمن اینکه پاکستانی‎ها بنا به دلایل نیازهای داخلی خود علاقه‎مند هستند که رابطه خود را با عربستان توسعه دهند، ترجمه این رابطه لزوما تهدید منافع ایران نیست.

عربستان روی پرونده هسته‌ای ایران حساب باز کرده بود

از دیگر سو محمد فرازمند، سفیر سابق ایران در بحرین نیز در این میزگرد با تاکید بر اینکه رفتارهای اخیر عربستان در عرصه منطقه‏ای و بین‌المللی عصبی، نامعقول و رادیکال است، گفت: «یکی از دلایل انجام رفتارهایی از این دست به خاطر قرارگرفتن پرونده هسته‏ای ایران در مسیر حل‌و‌فصل و انجام توافق اولیه با غرب است.» به گزارش «ایرنا»، محمد فرازمند گفت: «عربستان کشوری است که در طول چند دهه گذشته همواره رفتار محافظه کارانه‏ای داشته است، اما امروز دست به رفتارهای رادیکال، نامعقول و عصبی می‏زند.» او افزود: «این کشور حتی کار را به جایی رسانده که غرب، عربستان را اصلی‌ترین حامی تروریسم در منطقه می‏داند یا حتی برخی کشورها آن را تنها منبع حمایت از نیروهای تکفیری می‎شناسند.» فرازمند در ادامه با بیان اینکه باید بررسی کرد که چرا این کشور از رفتارهای محافظه‌کارانه به رویکردهای رادیکالی رسیده است، توضیح داد: «عربستان تصور می‏‎کرد اختلاف بین ایران و غرب همچنان ادامه پیدا کند و این کشور روی این اختلافات که به دلیل پرونده هسته‎ای ایران بود حساب باز کرده بود.» به گفته سفیر سابق ایران در بحرین سعودی‏‎ها تصور نمی‎کردند به این زودی اختلاف بین ایران و غرب در گام نخست به توافق رسیده و حتی زمینه‏های توافق جامع نیز فراهم شود. سفیر سابق ایران در بحرین با تاکید بر اینکه عربستان سعودی روی اختلاف ایران و غرب در مورد پرونده هسته‏ای حساب زیادی باز کرده بود، گفت: «در اسناد ویکی لیکس هم وجود دارد، سعودی‌ها به آمریکا گفته بودند اکنون وقت گزینه نظامی است و مهار ایران به تنهایی از طریق تحریم‏ها جواب نمی‏دهد. آقای سعود الفیصل حتی رسما در مصاحبه‏ای گفت که باید اقدامات جدی‏تر از تحریم‏ها برای کنترل ایران در نظر گرفته شود. تفسیر این بود که سعود الفیصل در حال ترغیب گزینه نظامی است. کشوری که احساس می‏کرد ایران در زاویه قرار گرفته و به‌زودی باید اقدامی نظامی علیه این کشور صورت گیرد، در حال خروج از این وضعیت است.» این کارشناس ادامه داد برخلاف تصور اولیه که احساس می‏شد این کشور از نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری در خرداد ۹۲ و روی کار آمدن نیروهایی که سابقه ارتباط نزدیک با این کشور را دارند باید استقبال کنند، «مقامات عربستان چندان از این موضوع خشنود نبودند و در پذیرش آن تعلل کردند.»