آغاز چانه‌زنی برای تدوین متن نهایی توافق هسته‌ای

منابع غربی: توافق‌نامه جامع هسته‌ای در نیویورک امضا می‌شود سومین دور گفت‌و‌گوی جامع در وین برگزار شد

چانه زنی برای تدوین متن توافق‌نامه نهایی

گروه دیپلماسی- ایران و گروه ۱+۵ آخرین دور مذاکرات هسته‌ای پیش از مرحله تدوین متن مشترک را برای حل موضوعاتی که به گفته وزیر خارجه ایران «همچنان داخل پرانتز و محل اختلاف» است آغاز کردند. مذاکراتی که به‌زعم مقامات غربی می‌تواند با جمع‌بندی نهایی در این مذاکرات که ۲ روز طول خواهد کشید، هفت کشور برای ورود به مرحله تدوین متن مشترک در اردیبهشت‌ماه آماده خواهند شد.

دور تازه گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و ۶ قدرت جهانی موسوم به وین ۳ در گام پایانی توافق ژنو، دیروز سه‌شنبه ۱۹ فروردین، ۸ مارس در مقر سازمان ملل در شهر وین با نشست افتتاحیه وزیر خارجه ایران و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آغاز شد.

در افتتاحیه این دور از مذاکرات محمد جواد ظریف و کاترین اشتون برای دقایقی حضور یافتند و با ریاست آنها این دور از مذاکرات شروع شد. پس از آن هیات‌های مذاکره‌کننده در سطح معاونان وزارت امور خارجه هفت کشور در دو نوبت ادامه پیدا کرد. پیش‌تر هم ظریف و اشتون در یک شام کاری درباره چارچوب از سرگیری گفت‌وگوها و اهمیت احترام متقابل و موضع برابر گفت‌وگو کردند.

پس از پایان نخستین نشست ایران و ۱+۵، معاونان محمد جواد ظریف و کاترین اشتون نشستی چهارجانبه را آغاز کردند. عباس عراقچی، مجید تخت روانچی از ایران و هلگا اشمید و استفان کلمنت معاونان اشتون در هتل پله کوبورگ محورهای مذاکرات کارشناسی را جمع‌بندی و محورهای تدوین متن مشترک را بررسی کردند.

در پایان دو روز گفت‌وگوها، مذاکره‌کنندگان به کشورهای خود بازمی‌گردند تا نتیجه آن را با مقام‌های ارشد در میان بگذارند و در صورت تایید، تدوین پیش‌نویس توافق‌نامه نهایی اردیبهشت‌ماه آغاز خواهد شد. ایران و ۱+۵ از زمان توافق هسته‌ای موقت در سوم آذر ۹۲ تاکنون پنج دور مذاکره کار‌شناسی و در سطح بالا‌تر انجام داده‌اند تا به توافقی جامع در زمینه حل و فصل برنامه هسته‌ای دست یابند.

به گفته کارشناسان، این دور از گفت‌وگوها چه از نظر سیاسی و چه از نظر فنی حساس‌تر و پیچیده‌تر خواهد بود و پیشرفت مذاکرات نشان خواهد داد که دو طرف چقدر به حل مساله تمایل دارند.

پیش از آغاز مذاکرات، اظهارنظر مقامات ایرانی و غربی با خوش‌بینی همراه بود و به‌نظر می‌رسد زمینه برای توافق وجود داشته باشد. محمدجواد ظریف گفت که نشانه‌هایی از تفاهمی که حقوق ملت ایران را محترم بشمارد وجود دارد. کاترین اشتون هم دور قبلی گفت‌وگوها را اساسی و مفید توصیف کرده بود.

آمریکا هم درباره موفقیت این دور از مذاکرات خوش‌بین است و یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا که در گفت‌وگوهای کارشناسی شرکت داشته روز جمعه گفت «کاملا متقاعد شده» که این توافق حاصل خواهد شد و دو طرف نوشتن پیش‌نویس توافق‌نامه نهایی را اردیبهشت (مه) آغاز می‌کنند.

در پایان آخرین دور گفت‌وگوهای کارشناسی که ۱۴ فروردین آغاز شد و ۱۶ فروردین به پایان رسید، هم کشورهای غربی و هم ایران از پیشرفت مذاکرات اظهار رضایت کردند.

ظریف دیروز در فیس‌بوک خود درباره این دور از مذاکرات نوشت: «از دور بعد نگارش مشترک توافق نهایی را آغاز خواهیم کرد که کاری پیچیده، دشوار و کم سرعت خواهد بود. این دور از مذاکرات، احتمالا آخرین دور مرور موضوعات مهم که هر یک از طرفین معتقد است به شکلی ‌باید در توافق نهایی مورد توجه واقع شوند خواهد بود و به همین دلیل یک گروه مشورتی حقوقی از استادان بسیار معتبر و شناخته شده حقوق بین‌الملل که افتخار همکاری با آنها را در دانشگاه داشته‌ام و نیز از فارغ التحصیلان برجسته دکترای حقوق بین‌الملل دانشگاه‌های معتبر داخل و خارج تشکیل داده‌ام که در این امر مهم هیات مذاکره‌کننده را یاری کنند.» اشاره ظریف به حضور جمشید ممتاز استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران است که تیم هسته‌ای ایران را در این دور از مذاکرات همراهی می‌کند.

جمشید ممتاز کیست؟

جمشید ممتاز، حقوقدان و استاد بازنشسته حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران و استاد مدعو دانشگاه‌های سوربن، کن و گرنوبل در فرانسه است. او از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶ عضو کمیسیون حقوق بین‌الملل سازمان ملل متحد بود و در سال ۱۳۸۴ به عنوان رئیس آن انتخاب شد. ممتاز به همراه احمد متین دفتری تنها اعضای ایرانی در طول تاریخ این کمیسیون بوده‌اند. او همچنین مشاور صلیب سرخ و از اعضای آکادمی حقوق بین‌الملل لاهه است. ممتاز برای ارائه درس عمومی سال ۲۰۱۴ آکادمی حقوق بین‌الملل لاهه انتخاب شده است و به این ترتیب اولین ایرانی و آسیایی است که فرصت ارائه این درس را پیدا می‌کند. ممتاز از اعضای تیم حقوقی در مذاکرات ایران و عراق برای اجرای قطعنامه ۵۹۸ نیز بوده است.

مان: به دنبال توافق خوب هستیم

همزمان با آغاز گفت‌و‌گوهای هسته‌ای، سخنگوی کاترین اشتون ظهر سه‌شنبه در نشست خبری در وین گفت: «در این دور از مذاکرات، هدف ما کاهش اختلاف‌نظرها است. به‌دنبال دستیابی به یک توافق خوب هستیم و با هدف درک مواضع یکدیگر روی موضوعات موردی تمرکز می‌کنیم. دراین مرحله وارد جزئیات شده‌ایم و بحث‌هایمان محتوایی است.»

به گزارش «ایرنا»، مایکل مان درباره موضوعات مذاکره نیز گفت: «این دور از مذاکرات فقط محدود به چهار محور اعلام‌شده قبلی نیست. همیشه درباره بیش از چهار موضوع بحث می‌شود. به‌طور کلی تمام موضوعاتی که در توافق نهایی گنجانده خواهد شد مورد بحث خواهد بود.» او گفت: «صحبتی درباره موشک‌های بالستیک ایران نداشته‌ایم و موضوعات مورد بحث تنها هسته‌ای است.»

مان افزود: «نکته‌ای که حائز اهمیت است اینکه نباید عجولانه عمل کنیم. مهم این است که کار را درست انجام دهیم و تا حد امکان و در اسرع وقت این کار انجام شود. مان در پاسخ به این سوال که آیا میزبان آخرین دور ازمذاکرات نیویورک خواهد بود، گفت: «این را فعلا نمی‌دانیم. اینکه نشست بعدی در وین باشد را هم اشتون تعیین خواهد کرد.»

توافق‌نامه جامع در نیویورک امضا می‌شود

در مقابل، اما منابع غربی نزدیک به اعضای تیم‌های مذاکره‌کننده ۶ قدرت جهانی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم این ادعا را مطرح کردند که فرآیند مذاکرات روند رو به جلو و مثبتی دارد و به احتمال بسیار در پایان ۶ ماه مقرر در توافق‌نامه موقتی، طرفین به یک توافق نهایی و جامع دست خواهند یافت. منابع غربی همچنین از برگزاری آخرین نشست بین ایران و ۱+۵ که برای امضای توافق‌نامه نهایی برگزار می‌شود در شهر نیویورک آمریکا خبرداده‌اند.

جن‌ساکی: ایران به تعهداتش عمل کرده است

پیش از آغاز مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اذعان کرد که ایران تاکنون به تعهدات خود درباره برنامه مشترک عمل کرده است. به گزارش خبرگزاری تسنیم؛ جن ساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در تازه‌ترین اظهارات خود درمورد مذاکرات هسته‌ای وین گفت که آمریکا بدون شک درباره چالش‌های پیش‌رو واقع بین است. او در ادامه گفت: «ما می‌دانیم درکجاها می‌توانیم نکات توافق را ببینیم و در کجاها فاصله‌ها باید برداشته شوند.»

کارشناس روس: مذاکرات به گام نهایی نزدیک است

از سوی دیگر ولادیمیر زاخاروف رئیس انستیتو پژوهش‌های سیاسی و راهبردی روسیه گفت: «حسن نیت ایران و گروه ۱+۵ در موفقیت مذاکرات هسته‌ای ایران نقش اساسی دارد و دوطرف توانسته‌اند با تمرکز تلاش‌های خود بر مسائل مورد اختلاف، به توافق نهایی بسیار نزدیک شوند.»

زاخاروف روز سه‌شنبه در گفت‌وگو با «ایرنا»، افزود: «در دوره‌های بعدی مذاکرات ایران و گروه ۱+۵، مرحله جدیدی آغاز و دو طرف به نگاشتن موافقت‌نامه نهایی خواهند پرداخت که از اهمیت فراوانی برخوردار است.»

کارشناس روس ابراز امیدواری کرد در ماه‌های آینده مساله هسته‌ای ایران به‌طور کامل حل و فصل شود و متعاقب آن تحریم‌های اعمال شده علیه این کشور به‌طور کامل لغو شود. او افزود: «روسیه برای چنین مرحله‌ای آماده شده است و مسکو و تهران می‌توانند در آینده همکاری‌های خود را در عرصه‌های مختلف به‌ویژه اقتصادی و انرژی گسترش دهند.»

آغاز چانه‌زنی برای تدوین متن نهایی توافق هسته‌ای