بحران اوکراین چگونه مذاکرات هستهای را دشوار میکند؟
آیا تقابل جدید بین روسیه و آمریکا بر سر اوکراین بر فرصتهای حل صلحآمیز مساله هستهای ایران تاثیر میگذارد؟ پاسخ کوتاه است که میتواند. توافق هستهای مقدماتی که برنامههای هستهای جمهوری اسلامی را محدود میکند از ۲۰ جولای به اجرا گذاشته شده و مذاکرات بهمنظور دستیابی به توافق جامعتر همچنان ادامه دارد. باید به یاد داشت که مذاکرات با ایران با حضور پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل(آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه) و یک عضو غیردائم (آلمان) انجام میشود و متحد نگاه داشتن این کشورها روی یک موضع مذاکرهای مشترک در قبال ایران، امری مهم به شمار میرود؛ اما در صورتی که چهار عضو از این گروه- شامل آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان- در حال مذاکره برای اعمال تحریمهایی علیه یک عضو دیگر - یعنی روسیه - باشند، آنگاه این اتحاد در معرض خطر قرار دارد.
آیا تقابل جدید بین روسیه و آمریکا بر سر اوکراین بر فرصتهای حل صلحآمیز مساله هستهای ایران تاثیر میگذارد؟ پاسخ کوتاه است که میتواند. توافق هستهای مقدماتی که برنامههای هستهای جمهوری اسلامی را محدود میکند از ۲۰ جولای به اجرا گذاشته شده و مذاکرات بهمنظور دستیابی به توافق جامعتر همچنان ادامه دارد. باید به یاد داشت که مذاکرات با ایران با حضور پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل(آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه) و یک عضو غیردائم (آلمان) انجام میشود و متحد نگاه داشتن این کشورها روی یک موضع مذاکرهای مشترک در قبال ایران، امری مهم به شمار میرود؛ اما در صورتی که چهار عضو از این گروه- شامل آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان- در حال مذاکره برای اعمال تحریمهایی علیه یک عضو دیگر - یعنی روسیه - باشند، آنگاه این اتحاد در معرض خطر قرار دارد.
در نتیجه، ایران این احساس را خواهد کرد که تحتفشار کمتری قرار دارد و لازم نیست امتیازهای بیشتری برای دستیابی به توافق نهایی بر سر برنامههای هستهایاش ارائه کند. از آن بدتر این است که احتمالا ایران به این نتیجه میرسد که میتواند میز مذاکرات را ترک کند؛ چراکه مطمئن است این اقدام پیامد مخربی به همراه نخواهد داشت. به بیان دیگر ایران گمان میکند که در شرایط جدید روسیه به رقبای غربیاش اجازه نمیدهد که تحریمهای سنگین تری را علیه ایران اعمال کنند.
گری سیمور، هماهنگکننده سابق بخش کنترل تسلیحاتی کاخ سفید بر این باور است که بحران اوکراین میتواند به عاملی تبدیل شود که مذاکرات هستهای با ایران را دشوار میکند. او که از لندن با دیلی تلگراف سخن میگفت، پیشبینی کرد در صورتی که آمریکا و متحدانش علیه روسیه موضعگیری تندی داشته باشند و تحریمهایی را به تصویب برسانند، نتیجه قابل پیشبینی آن از بین رفتن ائتلاف گروه ۱+۵ خواهد بود که مسوولیت مذاکرات هستهای با ایران را بر عهده دارند. در نتیجه ایران به این تصور میرسد که میتواند خروج امنی از پای میز مذاکرات هستهای داشته باشد.
در صورتی که روابط بین کاخ سفید و کرملین بهطورکلی قطع شود، روسیه گزینههای متعددی برای واکنش نشان دادن در اختیار خواهد داشت. به سال ۲۰۱۰ بازگردیم، زمانی که کرملین قرارداد فروش موشکهای اس ۳۰۰ به ایران را باوجود دریافت مبلغ مورد نظر، لغو کرد. روسها میتوانند این قرارداد را احیا کرده و این سامانه دفاعی را به ایران تحویل دهند.
از سوی دیگر صادرات نفتی ایران به موجب تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا کاهش یافته است؛ اما در صورتی که قراردادی که زمزمه آن مطرح است، اجرا شود. روسیه نفت ایران را وارد میکند و بعد آن را در بازار جهانی به فروش میرساند و به این ترتیب روسیه به پلی برای دور زدن سختترین تحریمها علیه ایران تبدیل میشود.
بنابراین بحران در روابط آمریکا و روسیه بر سر اوکراین پیامدهای به مراتب جدی به همراه خواهد داشت که میتواند در منطقه هماکنون به آتش کشیده شده خاورمیانه تسری یابد. به این ترتیب مذاکرات هستهای با ایران نیز دشوارتر خواهد شد.
منبع: دیپلماسی ایرانی
ارسال نظر