نشست اصلاح هدفمندی یارانه‌ها با حضور «احمد توکلی» عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، «محمدحسین حسین زاده بحرینی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، «سید حسین دهدشتی» نماینده آبادان در مجلس، «روبرت بیگلریان» نماینده ارامنه جنوب، «محمد قاسمی» معاون پژوهش‌های اقتصادی و «احسان خاندوزی» مدیر دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس، «حسین راغفر»، «فیروزه خلعتبری» و «داود منظور» در محل مرکز پژوهش‌های مجلس برگزار شد. در ابتدای این نشست، «محمدحسین حسین‌زاده بحرینی»، نماینده مردم مشهد در مجلس چکیده‌ای از طرح برخی از نمایندگان اقتصادی مجلس جهت اصلاح شیوه اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها را که هفته گذشته از سوی آنها با عنوان «راهبرد سوم» منتشر شد؛ تشریح کرد.

انتقال تدریجی افزایش قیمت به مصرف‌کننده

پس از آن، احمد توکلی، نماینده تهران و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، با بیان اینکه برای مدیریت انرژی یک اقدام مهم و موثر لازم است، گفت: «باید برای مرحله اول هدفمندی یارانه‌ها یک آسیب‌شناسی صورت بگیرد تا از اصل مدیریت انرژی دور نشویم و بتوانیم مدیریت انرژی را به‌طور معقولی انجام دهیم.»

وی با اشاره به طرح ارائه شده سه نماینده اقتصادی مجلس برای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها، افزود: «براساس این طرح، اصلاح قیمت‌ها باید دفعی صورت پذیرد؛ اما انتقال آن به مصرف‌کننده به صورت تدریجی انجام گیرد.» وی ادامه داد: «از میان ۲۰ کشوری که اصلاح قیمت‌ها را انجام داده‌اند، ۱۸ کشور در این زمینه موفق بوده‌اند و توانسته‌اند به صورت تدریجی خود را با قیمت‌های جهانی تطبیق دهند.» توکلی با بیان اینکه همه کشورهای دنیا به شکل‌های مختلف یارانه انرژی می‌دهند، در تبیین اشکال این نوع یارانه، گفت: «یارانه‌های انرژی در دنیا به شکل فروختن انرژی به قیمت پایین‌تر از قیمت تمام‌‌شده یا قیمت جهانی یا اخذ مالیات کمتر، انجام می‌شود.»

فقط به افزایش قیمت اکتفا نشود

فیروزه خلعتبری، اقتصاددان نیز از دیگر حاضران در این نشست بود که در سخنان خود به «مدیریت انرژی» به‌عنوان «مهم‌ترین کار لازم‌الاجرا در کشور» یاد کرد و افزود: «انرژی محور توسعه پایدار است.»

خلعتبری ادامه داد: «انرژی در اقتصاد باید قابل خرید باشد؛ یعنی در حدی باشد که مصرف‌کننده ناچار به ‌کار تخریبی نباشد و مدیریت انرژی باید چنان صورت بگیرد که امنیت انرژی در درازمدت را تامین کند و جایگاه انرژی در توسعه اقتصادی باید ارتقا پیدا کند، اما قانون هدفمندی در خلاف جهت این سه مورد است.» او با بیان اینکه برخی اعداد و ارقام مصرف انرژی نادرست است، اضافه کرد: «اگر شدت مصرف انرژی بالا است، باید روی نقاط پرمصرف به‌ویژه زنجیره تولید تا انتقال و توزیع انرژی تمرکز شود؛ نه‌اینکه تنها به افزایش قیمت آن اکتفا شود.»

رشد مصرف انرژی با ابزار قیمت

داود منظور معاون سابق اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز در این جلسه با بیان اینکه «بدمصرف کردن انرژی، هم در بخش تولید و هم در مصرف نهایی وجود دارد»، گفت: «ظرفیت‌های قانون هدفمندی یارانه‌ها اگر به درستی اجرا شود، می‌توان نتایج خوبی به دست آورد.» وی با بیان اینکه «حدود ۲۵ درصد انرژی در خود نیروگاه‌ها و خطوط انتقال و پالایشگاه‌ها مصرف می‌شود» ادامه داد: «ارتقای جایگاه انرژی در توسعه با الزمات قیمتی آن باید هماهنگ باشد.» منظور با بیان اینکه تا قبل از اجرای هدفمندی یارانه‌ها رشد سالانه مصرف انرژی در کشور ۱۱ درصد بود، تاکید کرد: «تامین امنیت بلندمدت انرژی ایجاب می‌کند که رشد مصرف را با ابزارهای قیمتی کنترل کنیم.»

اول تورم مهار شود

دیگر سخنران این نشست، حسین راغفر اقتصاددان عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا بود. او گفت: «تا زمانی که تورم مهار نشود، اصلاح قیمت‌ها به تخریب اقتصاد منجر می‌شود.» وی با بیان اینکه در شرایط کنونی اقتصاد زیرزمینی و تولید کالاهای تقلبی به شدت افزایش یافته است، یادآور شد: «معتقدم افزایش قیمت‌ها در شرایط کنونی صحیح نیست و اگر قرار است افزایش قیمت انرژی صورت بگیرد، باید مشخص شود که قرار است افزایش درآمدها از این راه در کجا هزینه شود؟ این درآمد به چه کسانی تا چه میزان و با چه ترکیبی از کالا و خدمات پرداخت شود؟»

اصلاح قیمت‌ها سیاسی نشود

سید احسان خاندوزی مدیر دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس نیز در این نشست با تشریح قوانین مصوب در حوزه اصلاح الگوی مصرف، گفت: «باید کاری کنیم که اصلاح قیمت انرژی در کشور از فرآیند تصمیم‌گیری سیاسی مکرر بیرون بیاید و مانند تجربیات موفق جهانی به صورت تنظیم مقررات بخشی و با نگاه کارشناسی صورت گیرد که البته این امر مستلزم اصلاح مالکیت و مدیریت شرکت‌های تولیدکننده انرژی در ایران است.» روبرت بیگلریان نماینده ارامنه جنوب در مجلس نیز در این نشست با بیان اینکه قانون هدفمندی یارانه‌ها دچار اشکال است، گفت: «مصرف انرژی در بخش تولید باید اصلاح شود.»

در پایان این جلسه به پیشنهاد محمد قاسمی معاون پژوهش‌های اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس مقرر شد تا گزارش مفصلی از مرحله اول هدفمندی یارانه‌ها تهیه و ارائه شده و پیش‌نویسی برای اصلاح مدیریت ملی انرژی در کشور فراهم شود، قاسمی همچنین عنوان کرد که موضع مرکز پژوهش‌ها این است که «مسیر اصلی قانون هدفمندی یارانه‌ها اجرا شود.»

بایسته‌های اصلاح قیمت انرژی در فاز دوم یارانه‌ها