توافق ژنو مانع «کاهش صادرات نفت» می‎شود

حمید بعیدی‌نژاد، مدیرکل اداره امور خلع سلاح در وزارت امور خارجه ایران تاکید کرد که بر اساس توافق ژنو، قرار است میزان فعلی صادرات نفت خام ایران حفظ شود. این دیپلمات ارشد ایران که در مذاکرات با گروه ۱+۵ حضور داشته گفته است که توافق ژنو مانع کاهش میزان صادرات نفت ایران به ۸۰۰ هزار بشکه در روز می‌شود. در حال حاضر کارشناسان ایران و گروه ۱+۵ در ژنو سرگرم مذاکره درباره نحوه اجرای توافق ژنو هستند. بعیدی‌نژاد که ریاست هیات ایرانی را به عهده دارد، گفته است اجرای توافق ژنو، نیمه ژانویه ۲۰۱۴ یا حداکثر ابتدای هفته سوم آن آغاز می‎شود. بر اساس تحریم آمریکا قرار بود صادرات نفت ایران به طور پلکانی کاهش یابد، اما به گفته بعیدی‌نژاد، گسترش این اقدام از سوی دولت آمریکا بر اساس توافق ژنو متوقف خواهد شد. این دیپلمات ایرانی، گفت که میزان صادرات نفت ایران در حال حاضر یک میلیون بشکه در روز است. همچنین بعیدی‌نژاد در پاسخ به این‌ پرسش که چرا «تلاش» کشورهای ۱+۵ برای کاهش خرید نفت خام ایران در توافق ژنو مورد توجه قرار گرفته است؟ گفت: «دولت آمریکا در گذشته تلاش گسترده‌ای را به اجرا گذارد تا خرید نفت خام ایران را از سوی خریداران محدود کند، به طوری که تحت این فشارها خریداران به طور پلکانی خرید نفت از ایران را کاهش دادند، اما حالا بر اساس این بند از توافق قرار است این تلاش‌ها متوقف شوند. در واقع خریداران نفت ایران باید قادر باشند که تا همین اندازه‌ای که اکنون از ایران نفت خریداری می‌کنند، به خرید خود ادامه دهند.» او در ادامه یادآور شد اگر تلاش‌ آمریکا در کاهش میزان خرید نفت ایران ادامه یابد این میزان به ۸۰۰ هزار بشکه در روز می‌رسد. پیش از تحریم‌ها، ایران چهارمین صادرکننده عمده نفت در جهان نامیده می‌شد و روزانه در حدود ۲‌میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت خام صادر می‌کرد. مدیرکل اداره خلع سلاح وزارت امور خارجه ایران گفته است که از همان ابتدای مذاکرات ژنو، بر سر اینکه ۱+۵ در بخش اقدامات متقابل باید به کاهش تحریم‌های نفتی هم بپردازد، اختلاف اساسی وجود داشته و به ویژه آمریکایی‌ها می‌گفتند این موضوع در چارچوب تحریم‌های کنگره است و دولت آمریکا بدون نظر و کسب موافقت کنگره نمی‌تواند در این زمینه اقدامی انجام دهد. بعیدی‌نژاد به «ایسنا» گفت: «ما به گروه ۱+۵ می‌گفتیم که اگر روی این موضوع وارد مذاکره نشوند، توافقی شکل نخواهد گرفت و در نهایت با اصرار ایران بخشی از تحریم‌های نفتی که تصمیم در خصوص آن در نوع هماهنگی با کنگره در حوزه اختیارات رییس‌جمهور آمریکا قرار دارد، در چارچوب اقدامات متقابل ۱+۵ قرار گرفت.» بر اساس گفته این مقام ایرانی به دلیل اینکه دلار آمریکا در تحریم است، عواید مالی حاصل از فروش نفت با ارزهای دیگر از جمله یورو به حساب بانک‌های ایران واریز خواهد شد. بر اساس این توافق، با وقفه ۶ ماهه در بخشی از برنامه اتمی ایران همچون غنی‌سازی ۲۰ درصدی، کشورهای عضو گروه ۱+۵ بخشی از تحریم‌ها از جمله افزایش تحریم‌های نفتی و معاملات فلزات گرانبها را تعلیق می‌کنند. کشورهای مذاکره‌کننده با ایران متعهد شده‌اند که در این مدت تحریم تازه‌ای علیه ایران وضع نشود. این عضو تیم مذاکره‌کننده ایران در پاسخ به اینکه آیا تعلیق تحریم‌ها در زمینه طلا و فلزات گرانبها از اولویت‌ها و نیاز فوری ایران بوده است؟ گفت: «ما روی برخی از مسایل اشتیاق زیادی نشان نمی‌دادیم، ولی پیشنهادهایی را که می‌شد رد هم نمی‌کردیم. اگر اشتیاق نشان می‌دادیم اهرم‌های فشار روی مسایل دارای اولویت اصلی خود را از دست می‌دادیم. طبیعی است که در جریان یک مذاکره وقتی روی موضوع به آسانی اشتیاق نشان بدهید آن را برای شما تامین می‌کنند و بعد در خصوص موضوعات دیگر از شما انتظار انعطاف دارند.» بعیدی‌نژاد در رابطه با تعلیق تحریم‌های آمریکا بر صنعت خودرو و تعلیق تحریم‌های خدمات مرتبط با آن نیز اظهار کرد، این بخش هم از مواردی بود که طرف مقابل به آن اشتیاق و علاقه داشتند که در این زمینه وارد بحث شوند؛ او ادامه داد: «فکر می‌کنم با برقرار شدن روابط مرتبط با صنعت خودرو از جمله برقراری صادرات قطعات خودرو، مشکلات بسیاری حل خواهد شد. با توجه به اینکه تحریم‏های یکجانبه آمریکا و اروپا بر صنعت هوایی ایران و بخش هواپیمایی تاثیرات بسیار بدی گذاشته است بعیدی نژاد در این رابطه تاکید کرد بر اساس توافق ژنو، برای اولین بار آمریکا پذیرفته‌است که تعمیر هواپیما در ایران انجام شود و در این شرایط هر قطعه‌ای که هواپیماها نیاز داشته باشند، سفارش داده شده و از شرکت‌های آمریکایی و اروپایی تامین می‌شوند. بعید‌ی‌نژاد افزود: «مهم‌ترین هواپیماهای ما متعلق به شرکت ایران ایر هستند و تعمیرشان از این پس می‌تواند در ایران انجام شود. بنابراین تعلیق تحریم‌ها در این بخش بسیار مهم و موثر است.» در ادامه، این عضو مذاکره کننده هسته‌ای ایران، در پاسخ به این پرسش که توافق ژنو دو طرف ایران و کشورهای ۱+۵ را خطاب قرار می‌دهد، در شرایطی که آمریکا و اتحادیه اروپا کشورهای دیگر را نیز با خود در این مسیر همراه کرده اند، آیا تعلیق تحریم‌ها شامل کشورهای دیگر غیر از ۱+۵ هم می‌شود؟ با تایید این مطلب تاکید کرد اروپا و آمریکا این مساله را پذیرفتند که تعلیق تحریم‌ها در چارچوب توافق ژنو باید شامل کشورهایی که تحریم‌های آنها را اجرا می‌کنند، بشود.

تحریم‎های اخیر آمریکا که موجب شد، طرف ایرانی مذاکرات کارشناسی وین را ترک کند از دیگر موضوعاتی بود که بعیدی‌نژاد راجع به آن توضیح داد؛ او درباره واکنش ایران به اعمال تحریم‌های اخیر و ترک مذاکرات کارشناسی ایران و ۱+۵ در وین گفت: «زمانی که مذاکرات متوقف شد، دو طرف به طور جدی با یکدیگر در خصوص اجرای تفاهم ژنو کار می‌کردند. وقتی آمریکا اقدام به اعمال برخی تحریم‌ها علیه ایران کرد، این امر فضای مذاکره را به شدت تحت تاثیر قرارداد و ایران اعلام کرد برای برخی مشورت‌ها به پایتخت بازمی‌گردد.» او با تاکید بر ضرورت تفاهم و برداشت مشترک از اجرای توافق ژنو تاکید کرد اجرای توافق ژنو بسیار حساس است و باید پیش از وارد شدن به این مرحله، دو طرف با یکدیگر هماهنگ شوند.