آمارها نشان می‌دهد در دولت‌های گذشته، سالانه در حدود ۷۸ هزار نفر به تعداد جمعیت شاغل در اقتصاد کشور افزوده شده و دولت قبل، بدترین کارنامه اشتغالزایی را از سال ۱۳۵۵ به بعد داشته است. مروری بر آمارهای منتشر‌شده از سوی نهادهای رسمی کشور، نشان می‌دهد در فاصله سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۵، جمعیت شاغلان ایران از حدود ۸/۸ میلیون نفر به حدود ۱۱ میلیون نفر رسیده است. این روند به این معنا است که در این سال‌ها، به طور متوسط سالانه ۲۲۵ هزار نفر شاغل جدید وارد اقتصاد ایران شده است. این در حالی است که در این سال‌ها، اقتصاد ایران با چالش‌های بزرگی مثل تغییر سیستم اداری با وقوع انقلاب و نیز درگیر شدن در یک جنگ تحمیلی همراه بود. در دوره بعدی یعنی در فاصله سال‌های ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۵ نیز، میزان شاغلان موجود در اقتصاد کشور به حدود ۹/۱۴ میلیون نفر رسید. این آمار حاکی از این است که در این دوره، به طور متوسط سالانه در حدود ۳۸۳ هزار نفر شاغل جدید به مجموعه افراد دارای شغل در اقتصاد کشور افزوده شده است.

در این دوره که بخش عمده‌ای از آن را سال‌های دولت موسوم به سازندگی در‌بر می‌گیرد، عمدتا اقتصاد ایران درگیر بازسازی خسارت‌های ناشی از جنگ، تلاش برای گذار از اقتصاد دولتی به اقتصاد خصوصی و تامین بخشی از زیرساخت‌های بزرگ برای ایجاد رونق اقتصادی در آینده بود. گزارش‌های رسمی که در سال‌های گذشته منتشر شده حاکی از این است که در دوره بعد یعنی در فاصله سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴، جمعیت شاغل موجود در اقتصاد ایران از حدود ۸/۱۴ میلیون نفر در سال اول دولت اصلاحات، به حدود ۶/۲۰ میلیون نفر در سال پایانی این دولت رسید.

بر اساس آمار موجود طی دوره اصلاحات، سالانه در حدود ۷۲۶ هزار نفر به تعداد افراد شاغل موجود در اقتصاد کشور افزوده شده است. این میزان، بی‌سابقه‌ترین عملکرد اشتغالزایی در اقتصاد ایران بوده است. این در حالی است که دولت اصلاحات، بیش از هر چیز با محوریت توسعه سیاسی روی کار آمده بود و منتقدان نیز، این دولت را به بی‌توجهی به وضعیت اقتصادی متهم می‌کردند.

در دوره بعدی؛ یعنی دولت هشت‌ساله محموداحمدی‌نژاد، وضعیت اشتغال در کشور روند معکوسی را طی کرد و حتی کارنامه این دولت در ایجاد اشتغال، از کارنامه اشتغالزایی دوره ۱۰ساله ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۵ که اقتصاد ایران درگیر انقلاب و جنگ بود نیز منفی‌تر بوده است. بر اساس آمارهای رسمی مرکز آمار، در فاصله سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ تنها در حدود ۷۸ هزار نفر در سال به تعداد شاغلان افزوده شده است. این کارنامه در شرایطی به دست آمده که این سال‌ها با بیشترین درآمدهای نفتی نیز همراه بود و اقتصاد در شرایطی به دولت نهم تحویل داده شد که برخلاف دولت‌های قبلی، بسیاری از زیرساخت‌ها آماده شده بود و رشد اقتصادی نیز در سال‌های نزدیک به ۱۳۸۴، به ارقام کم‌سابقه بالای هشت درصد دست یافته بود. با این حال کارنامه دولت‌های نهم و دهم در اقتصاد، چیزی به جز رکود و بیکاری را نشان نمی‌دهد.

آمارها حاکی از این است که با توجه به رقم متوسط گفته‌شده، در کل این هشت سال نزدیک به ۶۲۰ هزار نفر شغل جدید به اقتصاد ایران اضافه شده است؛ یعنی عملکرد این دولت در هشت سال اشتغالزایی، از عملکرد یک‌ساله دولت اصلاحات (۷۲۶ هزار شغل) نیز کمتر بوده است.

رکورد بیکاری زنان

آمار اشتغالزایی در دولت‌های مختلف پس از انقلاب در حالی از سوی «دنیای اقتصاد» منتشر می‌شود که آخرین گزارش مرکز آمار ایران از وضعیت بیکاری و اشتغال در کشور نیز نشان می‌‌دهد که ۴ میلیون و ۳۰۲ هزار و ۹۷۸ نفر از کل جمعیت ۱۰ ساله بیشتر فعال اقتصادی کشور در تابستان امسال، «زنان» بوده‌اند. به عبارتی، آمارهای دولتی می‌گوید: «بیش از ۳/۴ میلیون زن هم اکنون در بازار کار ایران مشغول به فعالیت هستند.»

خبرگزاری مهر که این خبر را منتشر کرده اضافه کرده است: «بیشترین تعداد زنان شاغل در بخش خدمات با یک میلیون و ۶۹۲ هزار و ۱۷۷ نفر به ثبت رسیده است و پس از آن ۸۵۰ هزار و ۶۷۹ نفر در بخش کشاورزی و ۸۵۰ هزار و ۲۸۶ نفر نیز در بخش صنعت حضور دارند. به بیان دیگر، خدمات بیشترین تعداد زنان شاغل کشور را در خود جای داده و سهم بخش صنعت حتی از کشاورزی نیز پایین تر است.»

همچنین بنا بر این آمار، ۱۶ درصد از زنان در هفته ۴۹ ساعت و بیشتر از آن اشتغال دارند که به معنای اضافه کاری و تمایل به دریافت‌های بیشتر از بازار کار ایران است. از آن سو، ۹۰۴ هزار و ۹۱۰ درخواست شغل برای زنان نیز در تابستان امسال به ثبت رسیده که نشان دهنده درخواست شغل حدود یک میلیون زن اغلب فارغ‌التحصیل دانشگاهی در حال حاضر است.

با وجود نرخ بیکاری ۴/۱۰ درصدی عمومی در تابستان امسال، نرخ بیکاری زنان ۱۵ ساله و بیشتر معادل ۲/۲۱ درصد بوده است. بدترین نرخ بیکاری زنان در گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ ساله و به عبارتی مهم‌‌ترین گروه متقاضی کار به میزان ۸/۴۵ درصد وجود دارد که در این گروه سنی ۳۴۱ هزار و ۴۴۲ نفر زن بیکار وجود دارد. همچنین زنان بین سنین ۱۵ تا ۲۹ ساله کشور حدود ۴۲درصد بیکاری دارند که وجود نرخ بیکاری بسیار بالا نشان دهنده اوضاع بسیار نامناسب در بازار کار زنان است. بررسی از وضعیت متقاضیان شغل مرد و زن در تابستان امسال نشان می‌دهد که به ازای هر ۸۲/۱ مرد متقاضی شغل، یک زن متقاضی کار بوده است و این موضوع نشان‌دهنده نگاه جدی و رقابت تنگاتنگ آنان با مردان برای دستیابی به فرصت‌های شغلی در بازار کار کشور است. بنابراین به ازای حدود هر ۲ مرد بیکار یک زن بیکار نیز تقاضای ورود به عرصه کار و اشتغال داشته است.

کارنامه اشتغالزایی در دولت‌ها