تلاش برای کاهش سطح انتظارها در آستانه مذاکرات ژنو

به نظر می‌رسد مقامات ایرانی می‌خواهند در آستانه برگزاری مذاکرات هسته‌ای، سطح انتظارها را پایین بیاورند. به گزارش روزنامه آمریکایی لس آنجلس تایمز، عباس عراقچی، معاون وزارت خارجه و عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در گفت و گو با آفتاب، خاطرنشان کرده است که به نظر نمی‌رسد نخستین گام‌های هماهنگ در جهت توافق هسته‌ای تا سه ماه آینده برداشته شود. آفتاب به نقل از وی گزارش داد: اگر دو طرف حسن نیت داشته باشند و در صورتی که جدیت و حسن نیت دو طرف ادامه داشته باشد، در مدت سه ماه می‌توانیم به گام نخست برسیم. به گزارش این روزنامه آمریکایی، این پیش‌بینی بسیار کندتر از جدول زمانبندی است که مقامات ایرانی ۶ ماه قبل ارائه داده بودند. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در ماه سپتامبر در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل ابراز امیدواری کرده بود که کل توافق هسته‌ای سه تا ۶ ماه به طول بینجامد. ری تکیه، تحلیلگر امور ایران در شورای روابط خارجی آمریکا می‌گوید: این اظهارات حاکی از پایین آمدن سطح توقع‌ها است. در مذاکرات هسته‌ای آمریکا به همراه انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان، از ایران می‌خواهند برنامه‌های هسته‌ای‌اش را محدود کند. تکیه با اشاره به اظهارات ظریف می‌گوید: وزیر خارجه ایران در مورد لغو سریع تحریم‌هایی که سال‌ها است علیه ایران اعمال می‌شود، با احتیاط سخن می‌گوید و بر این باور است که نباید انتظار لغو فوری تحریم‌ها را داشت. او همچنین به این نکته اشاره می‌کند که مقامات آمریکایی اخیرا از کنگره خواسته‌اند تصویب تحریم‌های جدید را برای ۶۰ روز به تعویق بیندازد که خود نشانه‌ای از پایین بودن سطح انتظار دولت اوباما برای پیشرفت سریع مذاکرات است. اما تکیه این نکته را اضافه می‌کند که اظهارات عراقچی می‌تواند یک حرکت تاکتیکی در آستانه برگزاری دور بعدی مذاکرات هسته‌ای باشد. این در حالی است که آمریکا و متحدان اروپایی‌اش از اینکه مذاکرات به درازا بکشد، راضی به نظر نمی رسند. آنها می‌خواهند ایران به سرعت با اعمال محدودیت‌هایی در برنامه‌های هسته‌ای خود موافقت کند و تهران نتواند حین ادامه مذاکرات، به پیشرفت‌های هسته‌ای خود ادامه دهد. برخی تحلیلگران ادعا می‌کنند که ایران می‌تواند تا سال ۲۰۱۴، به توانایی ساخت سلاح هسته‌ای دست یابد. اما دولت اوباما باور ندارد که ایران تا این اندازه به ورود به باشگاه هسته‌ای، نزدیک باشد. اما در حالی که دور بعدی مذاکرات تا چند ساعت دیگر آغاز می‌شود، هر دو طرف همچنان در مواضع خود بر سر شرایط معامله هسته‌ای، از یکدیگر فاصله دارند. از سوی دیگر مقامات دولت اوباما در نشست‌های محرمانه خود با قانون‌گذاران آمریکایی به آنها اطمینان داده‌اند که به دنبال لغو فوری تحریم‌ها علیه ایران نیستند. مقامات ایرانی نیز به مذاکره با غرب با اصرار بر خط قرمز‌های خود ادامه می‌دهند. تهران می‌گوید غنی سازی را متوقف نمی‌کند و بحث انتقال ذخایر اورانیوم غنی شده به خارج از کشور نیز منتفی است. همچنین مقامات ایرانی تاکید دارند، درخواست غرب برای تعطیلی تاسیسات هسته‌ای را نیز اجرا نخواهند کرد. این در شرایطی است که تندروها هم در ایران و هم در غرب مخالف هر گونه مصالحه هسته‌ای هستند. سنای آمریکا، از جمله حامیان تحریم‌های مضاعف علیه ایران است و می‌خواهد در هفته آینده لایحه‌ای را در کمیته بانکداری بررسی کند که توانایی ایران برای فروش نفت را کاهش می‌دهد. با این وجود تلاش کاخ سفید برای متقاعد کردن لابی اسرائیل در زمینه دست کشیدن از اعمال فشار بر کنگره، موثر واقع شده است. برخی از گروه‌های لابی اسرائیل در آمریکا به دولت اوباما قول داده‌اند تا ۲ ماه دیگر به کنگره فشار وارد نکنند. این در شرایطی است که عراقچی می‌گوید در صورت تصویب تحریم‌های جدید، راه مذاکره تخریب می‌شود. سوزان ملونی، کارشناس امور ایران در موسسه بروکینگز، می‌گوید: تحریم تجاری ایران بنا بر دلایل تاریخی، نتیجه عکس خواهد داشت. چرا که چنین تحریمی خاطره کودتای ۲۸ مرداد و سرنگونی دولت مصدق را برای ایرانیان زنده می‌کند که با کمک سیا در ایران شکل گرفت. در تهران نیز تندروها، یک کمپین علنی علیه توافق هسته‌ای به راه انداخته اند. آنها اقدامات اخیر تیم سیاست خارجی در مورد آمریکا را به چالش کشیده و علیه این سیاست‌ها سخنرانی می‌کنند. از سوی دیگر هزاران نفر نیز در مراسم سالگرد ۱۳ آبان شعار مرگ بر آمریکا سر داده و پوستر‌های اوباما و وزیر خارجه او را آتش زدند. با این حال، مقام معظم رهبری اخیرا از تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای حمایت کرده‌اند. تکیه که پیش‌تر به دولت آمریکا در مورد ایران مشاوره می‌داد، می‌گوید: هرچند مقام معظم رهبری از مذاکره‌کنندگان هسته‌ای حمایت کردند اما در ضمن بر اعتماد نداشتن به آمریکا تاکید کردند. منبع: دیپلماسی ایرانی