حمایت دو رییس‌جمهور پیشین از جنبش ضدتحریم
«جامعه مدنی علیه تحریم». این عنوانی بود که روزنامه دنیای اقتصاد نوشت که باید آن را نقطه آغاز «جنبش مدنی علیه تحریم» دانست. مدتی بعد، هفته‌نامه تجارت فردا، دو اقتصاددان سرشناس عضو در شورای سیاست‌گذاری خود را مقابل هم نشاند و راهکارهای شکل‌گیری یک جنبش مدنی فراگیر علیه محدودیت‌های تجارت آزاد را از آنان جویا شد. در یک طرف، موسی غنی‌نژاد قرار داشت که آمده بود تا ایده اولیه‌اش را بیشتر توضیح دهد و در سوی دیگر، محمدمهدی بهکیش نشست که آمده بود تا بر غنای ایده اولیه بیفزاید. از آن روز، ۸۰ روز می‌گذرد و امروز «جنبش مدنی علیه تحریم» دیگر یک جوانه نیست. امروز نه فقط تحلیلگران سیاسی و اقتصادی که هنرمندان و نویسندگان و حقوقدانان و بازیگران سینما و تلویزیون هم به جامعه مدنی معترض به تحریم‌ها پیوسته‌اند. در همین رابطه بیانیه‌ای با امضای ۸۲ اقتصاددان، ۳۴ حقوقدان و ۴۱ تن از سردبیران و مدیران رسانه‌ای در داخل کشور منتشر شد که از جنبش مدنی ضد تحریم حمایت کردند. همچنین گروهی از بازرگانان و تولیدگران سرشناس، برای تحکیم ریشه‌های این جنبش مدنی، دیدار با چهره‌های موثر سیاسی و اقتصادی را در دستور کار قرار داده‌اند و در روزهای گذشته به دیدار چهره‌های مطرح عرصه سیاست از جمله اکبر‌هاشمی رفسنجانی و سیدمحمد خاتمی رفته‌اند. محور اصلی هر دو دیدار، درخواست از دو رییس‌جمهور پیشین ایران برای استفاده از ظرفیت‌های داخلی و خارجی برای رساندن صدای اعتراض‌های جامعه مدنی، علیه تحریم‌های یکجانبه غرب بوده است.
دغدغه‌های فعالان بخش خصوصی
در دیدار با سیدمحمد خاتمی، بیشتر اعضای اتاق بازرگانی هستند. حتی اسدالله عسگراولادی که به دور از گرایش‌های سیاسی‌اش، کنار رییس‌جمهور اصلاحات می‌نشیند و با او می‌گوید و می‌خندد. محسن بهرامی ارض اقدس که او هم روزگاری در زمره مدیران دولت اصلاحات بوده و اکنون در بخش خصوصی فعال است، از بدشگونی تحریم‌ها می‌گوید. دو فاطمه اتاق هم هستند و هر دو از آسیب‌های وارد شده بر مردم از تحریم‌ها سخن می‌گویند.
از میان میهمانان سیدمحمد خاتمی، یک نفر از فشارهای غیرانسانی تحریم بر حمل و نقل می‌گوید و دیگری از کمبود دارو در کشور ابراز نگرانی می‌کند و دیگری آثار بدخیم تحریم‌های پولی بر تجارت کشور را تحلیل می‌کند.
نکته اصلی، اما اثر نامطلوب تحریم‌های یکجانبه بر گسترش اقتصاد زیرزمینی و قاچاق است که اکثریت بر آن تاکید می‌کنند و نگرانند که تحریم‌ها اندازه اقتصاد غیررسمی و شبه‌دولتی را بزرگ می‌کند و از اندازه بخش خصوصی می‌کاهد. یک نفر هم از واکنش‌های منفی برخی روشنفکران علیه جنبش مدنی ضدتحریم سخن می‌گوید و رییس‌جمهور اصلاحات را به تعجب وا می‌دارد و بعد نوبت به محمد خاتمی می‌رسد.
دغدغه‌های سیدمحمد خاتمی
سیدمحمد خاتمی، از آنجا که معمار اصلی شکل‌گیری جامعه مدنی است، از کمپین مدنی ضدتحریم هم حمایت می‌کند و قول می‌دهد در این زمینه با کوفی‌عنان و دیگر چهره‌های صلح‌طلب جهان رایزنی کند. خطاب به میهمانان اقتصادی‌اش می‌گوید: «حرف‌های شما مهم و قابل تامل است. هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم مردم این‌قدر تحت فشار باشند و خوشحالم که امروز بازرگانان و صنعتگران، منادی سختی‌های مردم هستند». رویش را به اسدالله عسگراولادی برمی‌گرداند و می‌گوید: «اینکه امروز همه، از جمله سیاسیون و اقتصادیون و فعالان اجتماعی و حقوق بشر به یک نتیجه مشخص رسیده و خواستار تغییر شده‌ایم، ضمانت می‌کند که کار به نتیجه مطلوب برسد».
سیدمحمد خاتمی «کمپین ضدتحریم» را به مثابه برداشتن گام‌های موثر برای شنیدن صدای مردم ایران می‌داند و توصیه می‌کند «جنبش مدنی ضدتحریم باید صدای مردم باشد و نباید به ابزار سیاسی تبدیل شود یا در انحصار عده‌ای خاص باشد». رییس‌جمهور پیشین ایران که بیشتر به چهره‌های فرهنگی و علاقه‌مند به فلسفه و ادبیات شهرت دارد، اظهارات دیگرش را روی اقتصاد متمرکز می‌کند و در دفاع از بخش خصوصی و تجارت آزاد سخن می‌گوید. صحبت‌های اقتصادی‌اش هم مورد توجه بازرگانان و صنعتگران بخش خصوصی قرار می‌گیرد به خصوص آنجا که می‌گوید «امروز به این نتیجه مشخص رسیده‌ام که توسعه بدون بخش خصوصی امکان‌پذیر نیست، بنابراین توصیه‌ام این است که دولت مردمگرای توسعه‌گرا داشته باشیم. دولتی که برای توسعه، به جای اتکا به نهادها و بنیادها و شرکت‌های شبه دولتی، به بخش خصوصی واقعی اتکا کند. باور دارم که توسعه سیاسی بدون توسعه اقتصادی امکان‌پذیر نیست و همچنین نیاز داریم تا پایه‌های دموکراسی را با ایجاد احزاب محکم کنیم».
رییس‌جمهور اصلاحات سخنش را این‌گونه به پایان رساند: «معتقدم تحریم‌ها شبه دولت را بزرگ می‌کند و به نهادها قدرت می‌دهد و شرکت‌های شبه دولتی را فربه می‌کند و بخش خصوصی کوچک می‌شود و این به نفع مردم‌سالاری در ایران نیست.»
دیدار با‌هاشمی
مدتی پس از دیدار بازرگانان و صنعتگران عضو اتاق بازرگانی تهران با سیدمحمد خاتمی، این بار شرایط دیدار با اکبر‌هاشمی رفسنجانی فراهم شد. آنها البته یک بار دیگر و پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری به دیدار او آمده بودند تا او را به حضور در انتخابات تشویق کنند.
سیدحمید حسینی در این دیدار هم میانداری را بر عهده دارد. با آقای‌هاشمی خودمانی حرف می‌زند و شوخی هم می‌کند. او آغازکننده بحث است و به دیدار قبلی گروه با سیدمحمد خاتمی اشاره می‌کند و از شکل‌گیری جنبش ضدتحریم می‌گوید و خواستار اظهار نظر‌هاشمی در این زمینه است.
اکبر‌هاشمی رفسنجانی که قرار بود ساعت شش بعدازظهر دفترش را ترک کند، نیم ساعت بیشتر برای فعالان بخش خصوصی وقت گذاشت. او صحبت‌هایش را این‌گونه آغاز کرد «کار بزرگ را مردم کردند که متوجه شدند ادامه وضعیت یعنی از بین رفتن منافع ملی و تلف شدن زیرساخت‌های کشور».
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: «در هشت سال گذشته خیلی پول مصرف شد ولی مردم متوجه شدند این سبک اداره کشور یعنی به تباهی بردن مردم و دولت، بنابراین تفکر مردم اصلاح شد و حتی در روستاها رای مردم معنی دار بود.» هاشمی رفسنجانی ادامه داد «امروز به مدد رسانه‌های مختلف، غیرممکن است که دولتی بتواند جریان اطلاعات را متوقف کند و امروز شرایط به گونه‌ای است که مردم نسبت به همه چیز آگاهی دارند و نمی‌شود آنها را ناآگاه نگه داشت». رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به اینکه «نگاه اکثر چهره‌های نظام در مورد بخش خصوصی تغییر کرده است»، گفت: تصویب سیاست‌های اصل ۴۴ می‌توانست آغاز یک انقلاب اقتصادی باشد، اما عملکرد دولت و بی‌اعتقادی به این اصل، باعث تضعیف بخش خصوصی و افزایش تصدی‌گری دولت شد. وی در پایان این دیدار خطاب به نمایندگان بخش خصوصی گفت: «باید از قبل بیشتر فعال باشید و صدای خود را به گوش دولت و مردم برسانید. سخنان شما حق است و در مورد تحریم هم باید این صدا به جهان رسانده شود که تحریم‌ها به سود مردم نیست و منجر به بزرگ شدن شبه دولتی‌ها می‌شود.»
منبع:تجارت فردا
ارسال نظر