۱۵۷ اقتصاددان، حقوقدان و روزنامه‌نگار ایرانی بیانیه دادند
دعوت جهانی برای مخالفت با تحریم
دنیای اقتصاد- ۸۲ اقتصاددان، ۳۴ حقوقدان و ۴۱ مدیر و سردبیر رسانه‌های مطرح ایران در بیانیه‌ای خطاب به همکاران خود در جهان خواستار حمایت آنها از جنبش ضد تحریم در ایران شدند. در این بیانیه آمده است: «انتظار ما از نخبگان جهان و به‌ویژه اقتصاددانان، حقوقدانان و روزنامه‌نگاران برجسته این است که با پشتیبانی از نهضت صلح‌طلبانه و انسانی ضدتحریم، سیاستمداران کشورهای متبوع خود را به برداشتن گام نخست برای حل ابتکارآمیز و موثر این مناقشه دشوار ترغیب کنند. » جنبش مدنی ضدتحریم حدود سه ماه است که در ایران پا گرفته و به صورت روزافزونی در همین مدت مورد اقبال نخبگان کشور قرار گرفته است.
دنیای اقتصاد- ۸۲ اقتصاددان، ۳۴ حقوقدان و ۴۱ مدیر و سردبیر رسانه‌های مطرح ایران در بیانیه‌ای خطاب به همکاران خود در جهان خواستار حمایت آنها از جنبش ضد تحریم در ایران شدند. در این بیانیه آمده است: «انتظار ما از نخبگان جهان و به‌ویژه اقتصاددانان، حقوقدانان و روزنامه‌نگاران برجسته این است که با پشتیبانی از نهضت صلح‌طلبانه و انسانی ضدتحریم، سیاستمداران کشورهای متبوع خود را به برداشتن گام نخست برای حل ابتکارآمیز و موثر این مناقشه دشوار ترغیب کنند.» جنبش مدنی ضدتحریم حدود سه ماه است که در ایران پا گرفته و به صورت روزافزونی در همین مدت مورد اقبال نخبگان کشور قرار گرفته است. اولین بار دکتر موسی غنی‌نژاد رییس مرکز تحقیقات روزنامه دنیای اقتصاد بود که در سرمقاله دنیای اقتصاد با انتشار فراخوانی خواستار اعتراض جهانی به تحریم‌ها علیه ایران شد. دکتر موسی غنی‌نژاد در این سرمقاله که در تاریخ ۱۰تیرماه سال جاری منتشر شد، نوشت: «زمان آن رسیده است که همه نهادهای مدنی هواخواه صلح و دوستی، صدای اعتراض خود را علیه سیاست‌های غیرمنصفانه، نامشروع و نابخردانه قدرت‌های بزرگ به گوش جهانیان برسانند و با تکیه بر قدرت بی‌بدیل افکار عمومی همه کشورها، خواستار رعایت اصول پذیرفته شده بین‌المللی در روابط میان کشورها شوند. » صاحبنظران اعتقاد دارند انتشار بیانیه ۱۵۷امضایی می‌تواند پشتوانه ملی قدرتمندی برای تیم دیپلماسی دولت جدید برای لغو تحریم‌ها باشد. 157 اقتصاددان، حقوقدان و روزنامه‌نگار ایرانی بیانیه دادند
دعوت جهانی برای مخالفت با تحریم‌ها
دنیای اقتصاد- ۸۲ اقتصاددان، ۳۴ حقوقدان شاخص و ۴۱ سردبیر و مدیر رسانه‌های مطرح ایران در بیانیه‌ای خطاب به همکاران خود در جهان خواستار حمایت آنها از جنبش ضد تحریم در ایران شدند. در بخشی از این بیانیه آمده است: «انتظار ما از نخبگان جهان و به‌ویژه اقتصاددانان، حقوقدانان و روزنامه‌نگاران برجسته این است که با پشتیبانی از نهضت صلح‌طلبانه و انسانی ضدتحریم، سیاستمداران کشورهای متبوع خود را به برداشتن گام نخست برای حل ابتکارآمیز و موثر این مناقشه دشوار ترغیب کنند.
جنبش مدنی ضدتحریم حدود سه ماه است که در ایران پا گرفته و به صورت روزافزونی در همین مدت مورد اقبال نخبگان کشور قرار گرفته است. اولین بار دکتر موسی غنی‌نژاد رییس مرکز تحقیقات روزنامه دنیای اقتصاد بود که در سرمقاله دنیای اقتصاد با انتشار فراخوانی خطاب به همه نهادهای مدنی هواخواه صلح و دوستی در جهان خواستار اعتراض جهانی به تحریم‌ها علیه ایران شد. دکتر موسی غنی‌نژاد در این سرمقاله که در تاریخ ۱۰تیرماه سال جاری منتشر شد، نوشت: «زمان آن رسیده است که همه نهادهای مدنی هواخواه صلح و دوستی، صدای اعتراض خود را علیه سیاست‌های غیرمنصفانه، نامشروع و نابخردانه قدرت‌های بزرگ به گوش جهانیان برسانند و با تکیه بر قدرت بی‌بدیل افکار عمومی همه کشورها، خواستار رعایت اصول پذیرفته شده بین‌المللی در روابط میان کشورها شوند. » به اعتقاد دکتر غنی‌نژاد، انتخابات یازدهمین دوره ریاست‌جمهوری در ایران به روشنی نشان داد که مردم و نظام سیاسی ایران به دنبال اعتدال و روابط صلحآمیز با جامعه جهانی هستند. تداوم تحریم‌های اقتصادی که معنای دیگری جز اقدامات خصمانه ندارد چه توجیهی در برابر این پیام آشکار و صلحآمیز مردم ایران دارد؟ این اقتصاددان برجسته ایرانی در این فراخوان افزوده است: هر اقدامی در جهت محدود کردن آزادی تجارت، به هر نحو ممکن، گامی در جهت دور شدن از روابط صلحآمیز باید تلقی شود. تحریم اقتصادی که دولت‌های قدرتمند برای پیشبرد اهداف سیاسی خاصی به کار می‌گیرند، مصداق بارز چنین اقدامی است. تحریم اقتصادی نه تنها ابزاری برای تحکیم صلح نیست، بلکه ذاتا عملی خصمانه و تهدیدی برای روابط مسالمت‌آمیز است. تجربه تاریخی تحریم‌های اعمال شده علیه کشورهای مختلف نشان می‌دهد که این‌گونه اقدامات هیچ‌گاه در خدمت اهداف صلحآمیز نبوده‌اند و در اغلب موارد حتی به اهداف کوتاه‌مدت تاکتیکی اعلام شده خود نیز نائل نشده‌اند. تحریم اقتصادی و حتی بالاتر از آن محاصره اقتصادی کوبا توسط ایالات متحده آمریکا مصداق روشنی از این ناکامی بزرگ سیاسی است که نتیجه‌ای جز دامن زدن به دشمنی نداشته است. این گونه اقدامات خصمانه نه تنها برای اهداف اعلام شده کشورهای تحریم‌کننده بی‌نتیجه و برایشان پر هزینه است؛ بلکه مهم‌تر از آن خلاف اصول حقوقی پذیرفته شده بین‌المللی است. وقتی بدانیم هدف نهایی سازمان ملل متحد و همه نهادهای وابسته به آن تضمین روابط صلحآمیز در سطح جهانی است، چگونه می‌توان پذیرفت که برخی کشورهای عضو، به‌ویژه قدرت‌های بزرگ جهانی، اقداماتی صراحتا خلاف این هدف انجام دهند و هیچ اعتراضی علیه آن از سوی مراجع حقوقی و حتی نهادهای مدنی صورت نگیرد؟
با فاصله‌ای کوتاه از انتشار این فراخوان، هفته نامه معتبر تجارت فردا میزگردی با حضور دکتر غنی‌نژاد و دکتر بهکیش اقتصاددان صاحب‌نام ایرانی ترتیب داد که در آن ابعاد و نحوه اعتراض جهانی علیه تحریم‌ها به بحث گذاشته شد. در این میزگرد دکتر بهکیش پیشنهاد کرد که استراتژی جنبش بر محور تجارت آزاد استوار شود. به اعتقاد این اقتصاددان، «با توجه به اینکه در دنیا تجارت آزاد محور قرار گرفته است، پیشنهاد من این است که استراتژی این جنبش نیز به گونه‌ای تعریف شود که بر محور روابط و تجارت آزاد استوار باشد. براساس همین اصل، غربی‌ها نمی‌توانند برای ادعایی که در هیچ دادگاهی ثابت نشده مانع تجاری ایجاد کنند. در این سو، اگر بخواهیم برای از میان برداشتن این موانع از ظرفیت‌های چنین جنبشی بهره بگیریم باید آمریکا را از اروپا جدا کنیم؛ چراکه فعالیت این جنبش در اروپا به چند دلیل آسان‌تر خواهد بود. نخست اینکه اقتصاد اروپا در وضعیت مناسبی قرار ندارد و دلیل دیگری که می‌تواند مورد توجه قرار گیرد این است که مشکلات ایران و اروپا تنها بر سر مساله هسته‌ای است.»
در این میان سوالی که مطرح شد این بود که چرا فراخوان اعتراض جهانی علیه تحریم‌ها زودتر از اینها صادر نشد؟ آیا این جنبش دو سال قبل که تحریم‌ها رو به فزونی گذاشت نمی‌توانست آغاز و اثرگذار باشد؟ پاسخ اکثر صاحبنظران به این پرسش منفی است که البته دلایل مختلفی را ذکر می‌کنند و مهم‌تر از همه اینکه قبل از تغییر فضای سیاسی ایران پس از انتخابات ۲۴ خرداد ریسک بی‌تاثیری این جنبش بسیار بالا بود و در صورت شکست، این پتانسیل برای همیشه از بین می‌رفت. دکتر بهکیش در این زمینه به یکی از هفته نامه‌ها می‌گوید: «این ایده در ذهن کارشناسان مرتب می‌چرخید تا اینکه فضای سیاسی کشور بعد از انتخابات ۲۴ خرداد تغییر کرد و دکتر روحانی با رویکردی جدید با تعهد به شفاف سازی و تعامل بیشتر با دنیا البته با حفظ منافع ملی مورد انتخاب مردم قرار گرفت. یک روز آقای میرزاخانی سردبیر روزنامه «دنیای اقتصاد» به من زنگ زد و گفت آیا وقت آن نرسیده است که این حرکت جمعی را آغاز کنیم؟ من گفتم الان مناسب است. آقای میرزاخانی، همین تلفن را به آقای دکتر غنی‌نژاد هم زده بود. ما بدون اینکه هماهنگی انجام بدهیم، به یک نتیجه یکسان رسیدیم. اولین گام شروع کار را آقای دکتر غنی‌نژاد با انتشار مقاله‌ای با تاکید بر ضرورت این کار برداشت. در واقع روزنامه دنیای اقتصاد بانی این کار شد وکار از آنجا شروع شد. شاید سوال شما این باشد که حالا حرف تان چیست؟حرف ما این است که باید حداقل از دو بعد به مساله تحریم‌ها نگاه کنیم؛ از بعد انسانی و جامعه مدنی. من معتقدم که هیچ کس را نمی‌توان محدود کرد، مگر اینکه دادگاه عادلی تشکیل شده و حکمی صادر کرده باشد. این موضوع درباره کشورها هم صادق است؛ یعنی هیچ کشوری را در دنیا نمی‌توان محکوم کرد، مگر اینکه به حکم دادگاه عادله محکوم شده باشد.»
جنبش ضدتحریم همان گونه که دکتر غنی‌نژاد می‌گوید، اعتقاد دارد: «ما مخالف همه تحریم‌ها هستیم، حتی با تحریم‌های اعمال شده از طرف شورای امنیت سازمان ملل که ظاهرا طبق روال قانونی این سازمان اعمال شده است، چون معتقدیم این تحریم با روح اعلامیه جهانی حقوق‌بشر و برقراری صلح در جهان مغایرت دارد. باید توجه داشت که جنگ تنها جنگ فیزیکی نیست، محروم کردن شهروندان یک کشور از حقوق خود و سخت کردن زندگی بر آنها خود نوعی جنگ است و با فلسفه ایجاد سازمان ملل متحد مغایر است.»
بیانیه ۱۵۷ نفری خطاب به نخبگان
در تازه‌ترین اقدام، دیروز ۱۵۷ صاحب‌نظر اقتصادی، رسانه‌ای و حقوقدان بیانیه‌ای خطاب به نخبگان جهان خواستار حمایت از جنبش ضدتحریم شدند. به زودی صاحبنظران این جنبش نحوه حمایت سایر گروه‌های مدنی از حرکت‌های مردمی علیه تحریم‌های ظالمانه را اعلام خواهند کرد. متن کامل بیانیه به شرح زیر است:
انگیزه ما از نوشتن این نامه، هشدار نسبت به آثار مخرب تحریم‌های تجاری و مالی علیه مردم ایران است. این تحریم‌ها نه تنها کمکی به صلح‌آمیزتر شدن روابط بین‌المللی نمی‌کند، بلکه با آثار فاجعه‌بار انسانی خود بر تیرگی روابط می‌افزاید.
ایالات‌متحده آمریکا و متحدان اروپایی‌اش اهداف تحریم‌های تجاری و مالی علیه ایران را کنترل و شفاف‌سازی فعالیت‌های هسته‌ای ایران را اعلام کرده‌اند. جدای از آنکه محتوای موضوع مورد مناقشه به‌طور جداگانه نیازمند بررسی‌های فنی است و از صلاحیت امضاکنندگان این نامه خارج است، وسایل به‌کار گرفته شده برای نیل به این اهداف از جهات زیر مورد انتقاد ما است:
محروم کردن شهروندان ایرانی از تجارت آزاد ناقض حقوق اولیه انسانی آنها است. به گروگان گرفتن نیاز‌های اولیه حیاتی ایرانیان از جمله کودکان، سالخوردگان، بیماران و بسیاری دیگر از گروه‌های آسیب‌پذیر که به دلیل توقف نقل و انتقال وجوه و حمل کالا به وجود آمده و وارد آوردن لطمات «قطعی» جبران‌ناپذیر انسانی به مردم، در مقابل آسیب «احتمالی» بررسی نشده مورد ادعا، از نظر وجدان بشری به هیچ وجه توجیه‌پذیر نیست. ادامه وضع موجود مطمئنا فجایع انسانی بزرگی را در پی خواهد داشت که بدون تردید، آیندگان پیامد‌های ناگوار آن را بر دولت‌های به‌کارگیرنده این تحریم‌ها نخواهند بخشید. ذکر کامل همه موارد در این نامه کوتاه امکان‌پذیر نیست و تنها می‌توان به آسیب‌های گسترده‌ای اشاره کرد که در چند ماه اخیر متوجه عمل‌های جراحی در بیمارستان‌ها و تامین دارو برای بیماری‌های خاص شده است.
در جهان امروز که حجم اقتصاد جهانی بسیار بزرگ شده و مسیر‌های متعدد دسترسی به بازار‌های مختلف برقرار است، اعمال تحریم‌های اقتصادی منجر به گسترش اقتصاد غیررسمی، دور شدن از شفافیت، توسعه فساد و تخصیص ناسالم و ناعادلانه منابع می‌شود که در مغایرت با روند تحولات جهانی در جهت شفافیت، پاسخگویی، حکمروایی مطلوب، دسترسی آزاد و عادلانه به منابع و اطلاعات است. تحریم‌ها در عمل، مشوق عدم‌تبعیت از قوانین بین‌المللی است و رانت جویی و فساد را جایگزین کارآفرینی و تجارت منصفانه می‌کند و موجب سرایت اقتصاد غیررسمی به کشورهای دیگر می‌شود. تجربه حداقل یک سال گذشته نشان می‌دهد که حتی بسیاری از بنگاه‌های طرف تجاری با ایران به جای ترک معامله، به روش‌های غیررسمی متوسل شده‌اند و شاید برای سالیان طولانی نتوان این پدیده نادرست را از دامن اقتصاد منطقه و حوزه‌های فراتر از آن پاک کرد.
نگاهی تاریخی به تحریم‌های گذشته نشان می‌دهد که در اکثر موارد، کشورهای اعمال‌کننده تحریم به اهداف خود دست پیدا نکرده‌اند و در موارد زیادی، نتیجه نهایی بروز درگیری‌های نظامی و فجایع بزرگ انسانی بوده است. در شرایط فعلی که کشورهای خاورمیانه یکی از نا‌آرام‌ترین دوران‌های تاریخ خود را سپری می‌کنند، چه عقلانیتی در تکرار این تجربه تلخ نهفته است و این تحریم‌ها چگونه می‌تواند به صلح جهانی کمک کند؟
سابقه تاریخی ایران نشان‌دهنده این واقعیت تحسین‌بر‌انگیز است که مردم این سرزمین همواره صلح‌طلب بوده و به هر گونه زورگویی و اجحاف واکنش نشان داده‌اند. اشتباه بزرگ تحریم‌کنندگان، حداقل در مورد ایران، جدای از واقعیت‌های جهانی ذکر شده، این است که با اتخاذ رویکردی تخاصم‌آمیز با مردم، ظرفیت تمدنی و فرهنگی این کشور را در حل مساله خود نادیده گرفته‌اند. شرایط به‌وجود‌آمده در پی انتخابات ۲۴ خرداد سال‌جاری، فرصتی استثنایی برای دولت‌های تحریم‌کننده ایران به‌وجود آورده تا با تغییر رویکرد و به‌کارگیری اقداماتی صلحآمیز و نوآورانه، بتوانند به مردم این کشور و منطقه آرامش بخشیده و با پیشقدم شدن در برداشتن تحریم‌ها، فرآیند متفاوت و سازنده‌ای در حل مناقشات بین‌المللی پایه‌گذاری کنند. انتظار ما از نخبگان جهان و به‌ویژه اقتصاددانان، حقوقدانان و روزنامه‌نگاران برجسته این است که با پشتیبانی از نهضت صلح‌طلبانه و انسانی ضدتحریم، سیاستمداران کشورهای متبوع خود را به برداشتن گام نخست برای حل ابتکارآمیز و موثر این مناقشه دشوار ترغیب کنند.
ارسال نظر