علی سرزعیم

این روزها بحث صنعت بیمه در محافل اقتصادی به کرات مطرح می‌شود. یک دلیل این امر، تاکید ریاست‌جمهوری بر انجام اصلاحات جدی در این رابطه است. از سوی دیگر به تناسب رشد و گسترش اقتصاد ایران، اهمیت بیمه بیش از پیش آشکار می‌شود. این ضرورت در حالی مطرح است که دست‌اندرکاران صنعت بیمه بر لزوم حل مشکلات این بخش تاکید دارند. متاسفانه صنعت بیمه یکی دیگر از آزمایشگاه‌هایی است که تبعات منفی دولتی شدن و دولت‌گرایی به‌خوبی خود را ظاهر کرده است. کاملا روشن است که خصوصی‌سازی شرکت‌های بیمه بدون انجام اصلاحات فوق و برخی مقررات‌زدایی‌ها ممکن نیست. در این مقام قصد آن را نداریم تا بر این نکات مهم اما آشنا به ذهن تاکید مجدد کنیم. نکته‌ای که معمولا در مورد صنعت بیمه مورد غلفت قرار می‌گیرد، اهمیت برون‌گرایی این صنعت است. به یک معنا می‌توان ادعا کرد همان معضلاتی که در بخش صنعت به‌دلیل درونگرایی ایجاد شده به شکلی مشابه در بخش بیمه هم مطرح می‌باشد.

توجیه ارائه شده برای توصیه برونگرا شدن صنایع ایران این است که با این اقدام با بازارهای بزرگتری روبه‌رو خواهند بود و خواهند توانست از مزایایی چون اقتصاد مقیاسی استفاده کرده و مشتریانی با قدرت مالی بهتر را پیدا کنند. به عبارت دیگر محدود ماندن به مرزهای سیاسی و جغرافیایی امکان رشد چندانی را برای صنایع ایجاد نمی‌کند، لذا برون‌گرا شدن صنایع، فضای بیشتری را برای توسعه آنها ایجاد خواهد کرد. به شکل مشابه صنعت بیمه ایران از وضعیت درونگرایانه خود تحت فشار است. امروزه شرکت‌های بزرگ بیمه‌ای می‌توانند حجم وسیعی از پروژه‌های ریسکی را در سراسر جهان بیمه نمایند و به‌دلیل تنوع شدید فعالیت و جغرافیای این صنایع، ریسک موجود به حداقل می‌رسد و شرکت‌های بیمه از سود قابل توجهی برخوردار می‌شوند. در مقابل شرکت‌های بیمه داخلی با بازار محدود ایران روبه‌رو هستند که به‌دلیل تاثیر قاطع نفت و سیاست‌گذاری‌های دولتی، تنوع زیادی در این فعالیت‌ها وجود ندارد که این امر ریسک چنین بیمه‌ای را بالا برده و سود کمی را به‌همراه دارد.

با این توصیف روشن است که یکی از محورهای استراتژی توسعه صنعت بیمه ایران، همان برونگرایی خواهد بود، چرا که صنعت بیمه کشور عمدتا با همان مشکلاتی روبه‌رو است که دیگر صنایع کشور با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. از این‌رو طبیعی است که راه‌حل و استراتژی توسعه آنها نیز یکی باشد.

ناگفته پیدا است که برونگرایی به‌زعم آنکه تعبیری ساده و راحت به نظر می‌رسد، اما اجرای آن منوط به انجام تحولات جدی در صنایع مختلف کشور ازجمله صنعت بیمه است. به امید روزی که صنعت بیمه مرزهای ملی را درنوردد.