بلر در برقراری تماس با لاریجانی کند عمل کرد

دنیای اقتصاد- کمیه پارلمانی بریتانیا در گزارشی تحلیلی از نحوه عمل دولت این کشور در بحران ملوانان اعلام کرد دیپلمات های این کشور در زمان دستگیری ۱۵ملوان انگلیسی در ایران برای برقراری ارتباط با مقام اصلی ایرانی که به آزادی این اتباع کمک کرد، بسیار کند عمل کردند.

پنج ملوان نیروی دریایی سلطنتی و هفت تفنگدار دریایی بریتانیا ۲۳مارس (سوم فروردین) سال‌جاری، در آب‌های سرزمینی ایران، توسط مرزبانان ایرانی دستگیر شدند. کمیته پارلمانی بریتانیا از دولت این کشور به دلیل اینکه تنها پس از پخش مصاحبه تلویزیونی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان حاضر شد برای درخواست کمک در این بحران با او تماس بگیرد، انتقاد کرد.

علی لاریجانی در مصاحبه با شبکه چهار تلویزیون «بی‌.بی.سی» گفت که اتباع انگلیس ضرورتا در ایران محاکمه نخواهند شد. این گزارش تاکید می‌کند این اظهارات نشانه آن بود که مذاکره با او می‌توانست به نتیجه مطلوب منجر شود.

کمیته روابط خارجی پارلمان انگلیس در گزارش خود افزوده است تماس با چنین مقامی که در ایران از اهمیت زیادی برخوردار است، باید بسیار زودتر از آنچه انجام شد صورت می‌گرفت.

مشاور سیاست خارجی تونی‌بلر، نخست‌وزیر سابق انگلیس، سوم آوریل (۱۴ فروردین) با لاریجانی گفت‌وگو کرد و یک روز بعد در اقدامی غیرمنتظره که احمدی‌نژاد آن را «هدیه‌ای به انگلیسی‌ها» خواند، ملوانان آزاد شدند.

این کمیته در عین حال از تصمیم دولت برای ارجاع این موضوع به سازمان ملل متحد انتقاد کرده و گفته این کار مانع آزادی زودهنگام فی تورنی تنها زن ملوان در میان دستگیرشدگان شد.

در گزارش این نمایندگان آمده برخی از دستگیرشدگان، به‌رغم تبعات واضحی که پوشش مطبوعاتی این واقعه برای اعتبار بین‌المللی بریتانیا داشت توانسته‌اند داستان خود را بفروشند.

مایک گیپز، دبیر کمیته این مساله را یکی از بزرگترین اشتباهات در این ماجرا دانسته است.

گیپز گفته: ما معتقدیم تصمیم وزارت دفاع در مجاز کردن آزادشدگان برای فروش شرح ماجرایشان براساس بینش درستی نبوده، چرا که نتوانسته تبعات بین‌المللی این کار را تشخیص دهد و متوجه تفاسیر گوناگون از آن بشود.

این کمیته البته هماهنگی دولت در طول بحران و بعد از آزادی دستگیرشدگان را خوب ارزیابی کرده است.

کمیته پارلمانی روابط خارجی، دیپلماسی وزارت خارجه در پی دستگیری نیروهای بریتانیایی را تحسین کرده و افزوده اگرچه ممکن است در برخی موارد اشتباهاتی تاکتیکی صورت گرفته باشد، اما دشوار می‌توان رویکرد کلی وزارت خارجه بریتانیا را غلط ارزیابی کرد.

یک دلیل دیگر انتقاد این کمیته این بوده که تونی هال، رییس خبر سابق بی بی سی در تحقیق پیشین بر سر این موضوع کسی را مقصر نشناخته است.

در این گزارش آمده: اگرچه دولت طی چند روز اول از طریق دیپلماسی دو جانبه، تمام تلاش خود را برای حل بی سرو صدای این بحران کرده، صحبت با علی لاریجانی باید بسیار زودتر از سی ام مارس صورت می گرفت.

آسوشیتدپرس نیز گزارش می‌دهد ریچارد دالتون، سفیر سابق انگلیس در ایران به کمیته امور خارجی پارلمان کشورش گفت که دسترسی به لاریجانی در آن زمان مشکل نبود.

در گزارش پارلمان این کشور آمده است: این عجیب است که درخواست (برای مذاکره) در این روند زودتر ارایه نشد. قانونگذاران انگلیسی اعلام کردند که انگلیس تاکید بسیاری بر شورای امنیت سازمان ملل برای اعمال فشار علیه ایران داشت و در به دست آوردن بیانیه‌ای که از اظهارات انگلیس مبنی بر اینکه این افراد در آب‌های عراق دستگیر شده‌اند شکست خورد.

در گزارش پارلمان انگلیس آمده است: این واقعیت که به نظر

می‌رسد دولت قادر نبوده است به اهداف اصلی‌اش در سازمان ملل برسد منطق رویکرد تاکتیکی‌اش را زیر سوال می‌برد.

اعضای این کمیته همچنین از تصمیم وزارت دفاع انگلیس برای دادن اجازه فروش خاطرات پرسنل انگلیسی به رسانه‌ها انتقاد کردند.

لرد دیوید ترایزمن که در زمان دستگیری این افراد از وزرای انگلیس بود گفت: وزارت امور خارجه این کشور خاطر نشان کرده بود که دادن اجازه فروش مصاحبه‌ها اشتباهی بزرگ است.

در گزارش پارلمان انگلیس آمده است: دادن اجازه حاضر شدن در تلویزیون و روزنامه‌ها به این افراد قضاوتی اشتباه و کاملا ناراضی کننده بود.

این گزارش حاکی است نقشه وزارت دفاع انگلیس که در طول این بحران منتشر شد مرز آبی ایران و عراق را در اروندرود نشان می‌داد، با این حال کارشناسان مدعی هستند هیچ مرز دریایی میان این دو کشور مورد توافق قرار نگرفته است و خطی که در این نقشه قرار داشت بر اساس مرزهای سال ۱۹۷۵ بود که ممکن است از آن زمان به بعد در صورت تغییر مرکز آب به علت مشکلات طبیعی این مرز تغییر کرده باشد.

در گزارش پارلمان انگلیس ادعا شده است: ما نتیجه می‌گیریم که بر اساس قرائن این نقشه‌ راه آبی اروندرود که دولت ارایه داد وضوحی کمتر از آنچه باید می‌داشت داشته است.

در این گزارش درباره دقت نقشه و اینکه آیا ملوانان در آبهای ایران بوده‌اند یا خیر نتیجه‌گیری قطعی نشده است.