نگاه
کتابخوانی در زندان گوانتانامو
زندان گوانتانامو نمادی از نقض حقوق بشر به شمار میرود و تقاضا برای تعطیل آن به خواست گروههای مدافع حقوق بشر بدل شده است. زندانیان این زندان به کتابهای هریپاتر و قانون اساسی افغانستان بیشترین علاقه را نشان میدهند. زندان آمریکایى گوانتانامو در خاک کوبا از زندانهایی است که تا بحال در موردش بسیار گفته و نوشته اند. دولت آمریکا این زندان را در سال ۲۰۰۲، پس از حمله آمریکا به افغانستان، برای نگهداری تروریستها در نظر گرفت. تاکنون بسیاری از اسرای این زندان آزاد شدهاند و بسیاری دیگر به زندانهایی در کشور خود منتقل شدهاند. درحالحاضر ۳۸۰ زندانی در گوانتانامو به سر میبرند. دولت بوش بر این نظر است که اسرای این زندان نباید از حقوق دیگر شهروندان برخوردار باشند، اما از سه سال پیش تاکنون بسیاری از دادگاههای آمریکا مخالفت خود را با این نظر اعلام کردهاند. یکی از حقوق زندانیان حق مطالعه است که بسیاری از اسرای این زندان حق استفاده از این حق خود را ندارند. یک خبرنگار آلمانی از این زندان دیدن کرده است:
چند پله و بعد انتظاری یک دقیقهای، تا در کتابخانه زندان گوانتانامو باز شود. در زندان گوانتانامو هیچ اثری از تزئینات بر در و دیوار دیده نمیشود. زنی موقر که به خاطر دلایل امنیتی نامش را نمیگوید، به استقبال میآید و توضیح میدهد:
«اینجا کتابخانه ما است. ما در این کتابخانه ۵۰۰۰ کتاب، روزنامه، سیدی و دیویدی به ۱۹ زبان دنیا در اختیار داریم. هدف ما برای دو تا سه سال آتی، ایناست که ظرفیت کتابخانهمان را تا ۲۰هزار جلد برسانیم.»
دیدگاه مسوول کتابخانه را بعضی بسیار خوش بینانه ارزیابی میکنند و بعضی دیگر بر این نظرند که این زندان تا دو- سه سال دیگر بسته شده و دیگر احتیاجی به این همه کتاب نخواهد بود. درحالحاضر در زندان آمریکایى گوانتانامو در خاک کوبا ۳۸۰ نفر زندانیاند. بعضی از آنها تروریستهای بناماند و بعضی دیگر نمیدانند چرا دستگیر شدهاند و به زندان افتادهاند. هر دوی این گروه هیچ حقی برای اعتراض به شرایط موجود را ندارند. در چند متری آنها دیوارهای بلند زندان، سیمهای خاردار و ماموران سراپا مسلح رابطه آنها را با دنیای خارج مسدود میکنند. زندانیان در بیشتر اوقات در سلولهای کوچک خود، که بیش از هفت متر مربع نیست، به سر میبرند. در چنین شرایطی مطالعه میتواند راه فراری بسیار موثر از این شرایط سخت باشد. خانم مسوول کتابخانه در مورد برخورد زندانیان با کتابهای گوناگون میگوید:
«آنها بیشتر، کتابهای ادبی دوست دارند. یکی از زندانیا تقاضا کردهاست که کتابهای ادبی فرانسوی را که مربوط به قرن ۱۵ و ۱۶ میشود مطالعه کند. معمولا این طوراست که زندانیها خواستهای دارند و کتابی میخواهند. ما هم سعی میکنیم تا کتابهایی که سفارش میدن، در صورت امکان براشون تهیه کنیم و در اختیارشان بگذاریم.»کتاب هریپاتر، مقام اول را در زندان گوانتانامو به خود اختصاص داده است. اما به جز این کتابهای دیگری چون ارباب حلقهها و یا کتابهای شرلوک هولمز که در قفسهها دیده میشوند، کتابهای فراوانی نیز به زبانهای مختلف جهان دیده میشوند. این کتابها البته نباید محتوای افراطگرایانه داشته باشند. در ضمن در هر سلول زندان یک جلد قرآن به زبان زندانی قرار داده شدهاست.شرط دریافت کتاب از زندان گوانتانامو، رفتاری برابر مقررات است. اگر مسوولان زندان با رفتار زندانی موافق باشند به او اجازه استفاده از کتابهای کتابخانه را میدهند.
ارسال نظر