دنیای اقتصاد - ۳۰درصد؟ ۵۰درصد؟۸۰ درصد؟ اینها ارقامی بودند که از افزایش قیمت تخم‌مرغ در روزهای اخیر حکایت می‌کنند.آغاز افزایش قیمت تخم‌مرغ در تهران به ده روز قبل برمی‌گردد که در این روزها رفته‌رفته قیمت‌ها خود را بالا کشیدند. مدیرعامل اتحادیه مرکزی مرغداران: در حال حاضر هیچ گونه ذخیره تخم‌مرغی در کشور وجود ندارد

رهام وزیری- ۳۰درصد؟ ۵۰درصد؟ ۸۰ درصد؟ اینها ارقامی بودند که از افزایش قیمت تخم‌مرغ در روزهای اخیر حکایت می‌کنند. هر چند هیچ کسی نمی‌تواند یک رقم واحد برای افزایش قیمت تخم‌مرغ در یک هفته گذشته ذکر کند اما مشاهدات میدانی نشانگر افزایش چشمگیر و بی‌سابقه قیمت تخم‌مرغ در این بازه زمانی است. با توجه به آنکه تخم مرغ یکی از فراگیرترین غذاهای مردم در میان اقشار مختلف اجتماع است، گرانی تخم‌مرغ می‌تواند سبب هجوم مردم به سمت کالاهای جایگزین و افزایش قیمت آنها نیز بشود.

اما آغاز افزایش قیمت تخم‌مرغ در تهران به ده روز قبل بر می‌گردد که در این روزها رفته‌رفته قیمت‌ها خود را بالا کشیدند.داوود تبریزیان یکی از خرده‌فروش‌های منطقه خیابان فاطمی با اشاره به این تاریخ برای افزایش قیمت تخم‌مرغ گفت: ما در حالی که هر شانه تخم‌مرغ را ۱۰ روز قبل به قیمت یک‌هزار و ۵۰۰تومان تا یک‌هزار و ۶۰۰تومان بر حسب وزن آن خریداری می‌کردیم اکنون مجبور هستیم آن را با میانگین قیمت ۲هزار و ۳۵۰تومان خریداری کنیم. این فروشنده با اشاره به افزایش چشمگیر و ناگهانی قیمت‌ها گفت: در حال حاضر قیمت هر عدد تخم‌مرغ در خرده فروشی در منطقه فاطمی و ولیعصر بین ۸۱ تا ۸۳تومان است در حالی که ده روز پیش این قیمت ۵۴تومان بود.این فروشنده در حالی که به ستون شانه‌های روی هم چیده شده تخم‌مرغ، بر روی پیشخوان مغازه‌اش اشاره می‌کرد، گفت: طی مدت افزایش قیمت، میزان خریدارها به شدت کاهش پیدا کرده است. مثلا مشتری‌های ثابت ما که همیشه شانه‌ای تخم‌مرغ می‌خریدند، اکنون پنج تا پنج تا یا حداکثر ده تا ده تا خرید می‌کنند و همه در انتظار هستند ببینند که آیا قیمت تخم‌مرغ کاهش پیدا می‌کند یا نه.

فروشنده دیگری در منطقه میدان ولیعصر با اشاره به روند صعودی قیمت‌ها از یک هفته پیش می‌گوید: جدای از اینکه قیمت‌ها افزایش پیدا کرده، ناز توزیع‌کننده‌ها هم زیاد شده است! همچنین معاملات به دلیل مشخص نبودن قیمت‌ها به طرف پول نقد سوق پیدا کرده و توزیع‌کنندگان تمایلی برای معامله عمده با چک‌های بلندمدت ندارند. این فروشنده می‌گوید: ما ۲ ماه پیش هر کارتن تخم‌مرغ شانه‌ای را بین ۶ تا ۶هزار و پانصد تومان می‌خریدیم و در سنگین‌ترین کارتن‌ها هم قیمت ۷هزار تومان بود. اما من همین شنبه شب یک کارتن تخم‌مرغ را به قیمت ۱۳هزار و ۸۰۰تومان خریداری کردم. این فروشنده هم با اشاره به کاهش تعداد مشتریان گفت: به خدا از ناچاری تخم‌مرغ می‌آوریم و فقط به خاطر جوری جنسمان است والا با این سود ۱۵۰تومانی برای هر شانه تخم‌مرغ به خواب سرمایه‌اش اصلا نمی‌ارزد.

اما چه چیزی سبب افزایش قیمت تخم‌مرغ، آن هم به صورت ناگهانی شده است؟ آمارهای رسمی از کاهش تولید خبر نمی‌دهند، عقل اقتصادی می‌گوید که در این شرایط تخم‌مرغ‌ها به جای بازار به جای دیگری می‌روند.اصلی‌ترین گمانه‌زنی نیز در شرایط فعلی همین مساله است. صادرات اصلی‌ترین دلیل افزایش قیمت تخم‌مرغ در این روزها عنوان می‌شود که هم مقامات رسمی به آن اشاره می‌کنند و هم پخش‌کننده‌ها از دوستان و همکاران خود چیزهایی در این زمینه شنیده‌اند.کاظم حاج‌محمدی، رییس اتحادیه مرغ و تخم‌مرغ و ماهی کرج نیز با اشاره به افزایش قیمت تخم‌مرغ در سطح این شهرستان گفت: احتمال صدور تخم‌مرغ به دیگر کشورها از دلایل افزایش ناگهانی قیمت تخم‌مرغ است.

وی از مسوولان وزارت جهاد و کشاورزی خواست تا با حمایت از تولیدکنندگان شرایط را برای کاهش و تثبیت بازار تخم‌مرغ و مرغ فراهم کنند. قیمت تخم‌مرغ در کرج از هر کیلو ۷۵۰ تومان به یک هزار و ۱۵۰ تومان رسیده است.آمارهای وزارت بازرگانی نیز این گمانه‌زنی را تقویت می‌کند. براساس این آمارها از ابتدای امسال تا پایان مهر ماه ۱۱هزار و ۹۷۶ تن تخم‌مرغ به خارج از کشور صادر شده است که ارزش آن ۸میلیون و ۴۴۲هزار و ۶۶۲ دلار بوده است.

این ارقام نشانگر یک جهش فوق‌العاده در صادرات تخم‌مرغ به دیگر کشورها است. مقایسه ارقام صادراتی تخم‌مرغ با داده‌های آماری پارسال نشان می‌دهد که میزان صادرات هفت ماهه تخم‌مرغ کشور، امسال به لحاظ وزنی ۳/۸۶درصد و به لحاظ ارزش دلاری ۴/۵۹درصد رشد داشته است.اما اخبار غیررسمی نیز موضوع افزایش صادرات را تایید می‌کند. حمید عباس‌زاده از پخش‌کنندگان تخم‌مرغ در تهران در گفت‌و‌گو با دنیای اقتصاد، زمان شروع افزایش قیمت‌ها را هفتم آبان ماه ذکر کرد و‌گفت: از این روز رفته‌رفته قیمت‌ها شروع به افزایش کرد و در فاصله زمانی کوتاهی شتاب گرفت.

وی فاصله قیمت افزایش یافته را ۴۰، ۵۰ و حتی ۸۰تومان در هر روز به ازای هر کیلو تخم‌مرغ ذکر کرد و گفت: مثلا ما هفتم آبان هر کیلو تخم‌مرغ را به قیمت ۸۹۵تومان از تولیدکننده می‌خریدیم و فردای آن روز به قیمت ۹۷۰تومان و پس فردایش به قیمت یک‌هزار و۶۰ تومان خریداری کردیم. وی با اشاره به تعدیل قیمت‌ها در دیروز گفت: روز شنبه(۲۷/۸/۸۵) متوسط قیمت هر کیلو تخم‌مرغ در عمده‌فروشی‌ها ۱۳هزار ریال بود که نسبت به روزهای قبل ۳۰۰تومان کاهش قیمت داشت.

عباس‌زاده با اشاره به مساله صادرات آن را یکی از دلایل افزایش قیمت تخم‌مرغ دانست و گفت: طی سال ۸۳ و ۸۴ میزان تولید تخم‌مرغ در کشور زیاد شد و کم‌کم چشم‌ها به بازارهای خارجی دوخته شد.

در این میان یک رقابت جدی بین ایران و ترکیه برای تصاحب سهم بیشتری از بازار تخم‌مرغ آسیای میانه به‌خصوص کشور جمهوری آذربایجان در گرفت. اما پارسال ترکیه به‌دلیل شیوع گسترده آنفلوآنزای مرغی بخشی از طیور تخم‌گذار خود را از دست داد و عملا از یک صادرکننده این محصول به یک واردکننده کامل تبدیل شد. در نتیجه سیل تخم‌مرغ تولیدی ایران با توجه به سود اقتصادی به طرف این کشور به راه افتاد.عباس‌زاده با اشاره به این مساله که عمده تولید ایران از طریق مرزهای عراق و ترکیه به این کشور صادر می‌شود، گفت: در مرز عراق هر کارتن تخم‌مرغ ۱۸دلار قیمت‌گذاری می‌شود که با توجه به اختلاف قیمت با داخل، بسیاری تمایل به صادرات این محصول دارند.

اما علیرضا مختاری، مدیرعامل اتحادیه مرکزی مرغداران (میهن)، در گفت‌وگو با ایسنا، درباره افزایش قیمت تخم‌مرغ و کمبود این محصول در بازار با اشاره به این که در حال حاضر هیچ گونه ذخیره تخم‌مرغی در کشور وجود ندارد، افزود: از حدود یک سال و نیم پیش مرغداران داخلی با زیان بسیاری روبه‌رو بوده و انگیزه‌ای برای جوجه‌ریزی و فعالیت نداشتند و ایجاد نشدن امنیت و نبود حمایت لازم از این تولیدکنندگان نیز در زمان پایین بودن قیمت‌ها باعث ایجاد چنین بحرانی در حال حاضر شده که ما بار‌ها بروز چنین بحرانی را پیش‌بینی کرده و هشدار داده بودیم. او افزود: حداقل ۳۰‌درصد تولیدکنندگان از گردونه تولید خارج شدند که همین امر نیز از دلایل کاهش تولید و افزایش قیمت تخم‌مرغ در حال حاضر است که البته بخشی از این قیمت تا رسیدن به قیمت تمام شده و سود لازم برای مرغداران منطقی است.

مدیرعامل اتحادیه مرکزی مرغداران، قیمت تمام شده تخم‌مرغ را بدون سود برای مرغداران حدود ۸۶۰تومان در هر کیلوگرم ذکر کرد و افزود: قیمت تخم مرغ در حال حاضر در بازار حدود کیلویی یک‌هزار تومان است که ما حدود ۹۰۰تومان آن را معقول و بیش از این را نامناسب می‌دانیم، همچنین برخی توزیع‌کننده‌ها و فروشنده‌ها و مغازه‌داران در قیمت تخم مرغ اجحاف می‌کنند.

اما در حالی که رییس اتحادیه مرغداران از متوسط قیمت تخم‌مرغ در بازار به‌ازای هر کیلو هزار تومان خبر می‌دهد، مشاهدات نشان می‌دهد که متوسط این قیمت بین ۱۱۷۰ تا ۱۱۹۵تومان در هر کیلو است.