قیمت‌های متفاوت، در مناطق گوناگون

ماهی مصرف کنند ۶۰درصد کمتر از سایر افراد دچار سکته‌های قلبی و.... می‌شوند».

با توجه به این آمار و همچنین افزایش بهای مرغ و انتشار خبر شیوع مجدد بیماری آنفولانزای مرغی در برخی از کشورهای آسیای جنوب غربی، به نظر می‌رسد افزایش میزان مصرف ماهی اقدام درست و عاقلانه‌ای باشد. مریم عسگری- ماهی ماده غذایی مفیدی است که نه تنها در شهرهای ساحلی کشور، بلکه در اکثر شهرها و کشورها طرفداران پروپا قرصی دارد.

ماهی دارای ارزش غذایی بسیار بالایی است و اکثر مواد مغذی مفید و ضروری بدن انسان را تامین می‌کند. ولی ویژگی خاص ماهی که آن را در میان سایر مواد غذایی برجسته کرده است نوع چربی موجود در آن است که با وجودی که جزو مواد غذایی حیوانی است، از نظر ترکیبی با سایر روغن‌های حیوانی متفاوت است.

چرا که چربی موجود در این ماده غذایی حاوی ترکیباتی از اسیدهای چرب اشباع نشده به نام امگا ۳ است که اثرات مطلوبی در سلامت انسان دارد.

به همین دلیل متخصصان تغذیه به استفاده از این ماده غذایی سفارش بسیاری کرده‌اند.

سرانه مصرف ماهی در ایران

رییس روابط عمومی سازمان شیلات سرانه مصرف ماهی و آبزیان در کشور‌های پیشرفته حدود ۲۵/۴کیلوگرم و در کل جهان ۱۶کیلوگرم در سال است.

عربی معدل مصرفی آبزیان در ایران را حدود ۶/۷کیلوگرم اعلام کرده که به گفته وی در بعضی مناطق مرکزی کشور این میزان به حدود صفر نزدیک می‌شود.

این در حالی است که کارشناسان مصرف ۲ تا ۳بار ماهی را در طول هفته توصیه می‌کنند و می‌گویند: «اشخاصی که معمولا از غذاهای دریایی استفاده می‌کنند کمتر به بیمارهایی نظیر، آلزایمر، بیماری‌های قلبی و .... دچار می‌شوند و افرادی که حداقل یک بار در هفته هرچند که قیمت انواع ماهی نیز نسبت به خرداد ماه گذشته حدود ۱۵ تا ۱۸درصد افزایش یافته است. اما پرداخت هزینه گزاف برای این ماده غذایی مفید در مقایسه با فواید و خواص فراوان آن عملی صحیح است که هم توجیه اقتصادی دارد و هم در حفظ سلامت انسان موثر است.

خوشبختانه در کشور ما به لطف وجود آب‌های خلیج‌فارس، عمان و دریای خزر و رودخانه‌های داخلی زمینه تولید و پرورش انواع ماهی به حد کافی فراهم است و مردم می‌توانند در حدکفایت از این نعمت الهی بهره‌مند شوند.

انواع ماهی

ماهی‌های موجود در کشور به دو دسته ماهی شمال و جنوب تقسیم می‌شوند.

ماهی‌های شمالی شامل ماهی آزاد، کفال، کپور ، سفید، ازون‌برون، سوف شمال، اردک ماهی و..... هستند و ماهی قباد(شاه‌ماهی)، حلوا سفید(زبیده)، شوریده، حلوا سیاه، سرخو، شعری، شیرماهی، راشگو و ساردین، کولی، سنگسر و... جزو ماهی‌های جنوب هستند.

به گفته فروشندگان بازار ماهی، ماهی‌های جنوبی از تنوع بیشتری برخوردارند و لذیذتر هستند. به طوری که بیش از صد نوع ماهی در جنوب کشور وجود دارد. در میان ماهی‌های جنوب شوریده، شیرماهی و حلوای سفید و راشگو و در میان ماهی‌های شمال، ماهی سفید از فروش بالاتری برخوردار هستند.

«محمد کلانی» یکی از فروشندگان بازار ماهی می‌گوید: حلوای سفید و راشگو دو نوع از ممتاز‌ترین ماهی‌های منطقه جنوب هستند و ماهی‌های شیر، قباد و شوریده در ردیف ماهی‌های درجه یک قرار دارند.

به گفته وی، ماهی‌های سفید و کفال نیز در میان ماهی‌های شمال طرفداران زیادی دارد و ماهی آزاد دریایی گران‌ترین ماهی بازار است که قیمت هر کیلو از آن به حدود ۴۰ تا ۶۵هزار تومان می‌رسد.

وی صید کم و کمیاب بودن این ماهی را عامل اصلی قیمت بالای آن می‌داند.

طبق اعلام فروشندگان، قیمت شیرماهی حدود کیلویی ۵۳۰۰ تا ۵۵۰۰تومان، شوریده ۵۱۰۰ تا ۵۸۰۰، حلوای سیاه ۴۵۰۰، سنگسر ۴۳۰۰ تا ۴۵۰۰، سرخو ۴۲۰۰ تا ۴۵۰۰، حلوای سفید ۸۱۰۰ تا ۸۵۰۰، راشگو ۵۹۰۰ است.

همچنین قیمت ماهی کفال حدود ۵۳۰۰ تا ۶۰۰۰تومان، اوزون‌برون ۸۰۰۰ تا ۸۵۰۰تومان و ماهی سفید انزلی حدود ۷۰۰۰ تا ۷۳۰۰تومان است.

نرخ ماهی قزل‌آلا که فروشندگان آن را ماهی چهار فصل می‌نامند حدود کیلویی ۳۰۰۰ تا ۳۹۰۰ تومان است که این قیمت‌ها بستگی به نوع ماهی قزل‌آلا دارد.

«عبدی» یک فروشنده ماهی می‌گوید: «ماهی قزل‌آلا که اکثر اوقات زنده و تازه به فروش می‌رسد. بسیار لذیذ و پرطرفدار است و قیمت‌های متفاوتی دارد.

به گفته این فروشنده گران‌ترین نوع ماهی قزل آلا، نوع خال قرمز آن است که در جهت خلاف آب شنا می‌کند و به هیچ وجه پرورشی نیست.

وی قیمت این نوع ماهی قزل‌آلا را حدود کیلویی ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰تومان وگاه بیشتر اعلام می‌کند و می‌گوید: «ماهی خال قرمز به دلیل نوع خاص حرکت در آب فاقد هر گونه چربی است و تمام گوشت ماهی عضله است. به همین دلیل قیمت بالایی دارد. «ماهی دودی نیز نوعی ماهی نمک سود شده است که کنار غذا سرو می‌شود و ۶۰۰۰ تا ۸۰۰۰تومان و گاه ۱۰۰۰۰هزار تومان قیمت دارد.

اگر گذرتان به ماهی فروشی‌های سطح شهر و به خصوص چهار راه استامبول افتاده باشد حتما متوجه حوضچه یا وان‌های پرآبی شده‌اید که مملو از ماهی‌های قزل‌آلای کوچک و بزرگی هستند که در آب شنا می‌کنند.

بله. ماهی قزل‌آلا بیشتر اوقات زنده به فروش می‌رسد.

یکی از فروشندگان ماهی قزل‌آلا در چهارراه استامبول در این مورد می‌گوید: «قزل‌آلا از آن دسته ماهی‌هایی است که اگر یک روز بیرون از آب بماند گوشتش شل می‌شود و دیگر کیفیت اولیه را ندارد. به همین دلیل ماهی را در وان‌های پر آب رها می‌‌کنیم و در صورت درخواست مشتری مقابل وی ماهی را صید می‌کنیم.»

«احمد مولایی» که همراه همسرش برای خرید ماهی به چهار راه استامبول آمده است می‌گوید: «ماهی غذایی است که با توجه به خواص زیادی که دارد کمتر مورد توجه افراد قرار می‌گیرد و اکثر مردم در مناسبت‌های مختلف مثل شب عید و گاه شب یلدا از آن استفاده می‌کنند.»

وی وجود تیغ‌های انبوه و زحمت و دردسر پاک کردن ماهی را هم هنگام خوردن غذا و هم هنگام آماده و پاک کردن ماهی برای طبخ، یکی از عوامل عدم توجه و استقبال مردم از این ماده غذایی مفید می‌داند و می‌‌گوید، «ماهی‌های جنوب هم تیغ کمتری دارند و هم قیمت پایین‌تری نسبت به ماهی‌های شمال دارند. به همین دلیل اکثر مواقع از ماهی‌های جنوب استفاده می‌کنیم».

وی در ادامه در مورد قیمت‌های متفاوت ماهی در ایام مختلف سال می‌گوید: شب عید و شب یلدا دو مناسبتی هستند که طی آنها قیمت ماهی افزایش چشمگیری می‌یابد».

به گفته وی شب عید گذشته به‌رغم نظارت ماموران شهرداری بر قیمت انواع ماهی اما شاهد بودیم قیمت‌ها حدود ۱۰ تا ۱۵درصد نسبت به روزهای عادی افزایش یافته بود.

«افسر همتا» یکی دیگر از افرادی است که برای خرید ماهی به یکی از فروشگاه‌های سطح شهر مراجعه کرده است. وی که مصرف ماهی‌های پاک کرده وکیوم شده پرورشی را به ماهی‌های سالم ترجیح می‌دهد می‌گوید: «ماهی‌های وکیوم شده دیگر زحمت پاک کردن را ندارند. این ماهی‌ها که معمولا پرورشی هستند معمولا تیغ کمتری دارند و با قیمت مناسبی عرضه می‌شوند».

قیمت بسته‌های یک کیلویی ماهی‌های پرورشی حدود ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰تومان است.

البته نوعی ماهی کانادایی نیز در بازار موجود است که با قیمتی حدود کیلویی ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ تومان در بازار خرید و فروش می‌شود و گوشت چربی دارد.

«افراسیابی» نیز در چهارراه استامبول در کار خرید و فروش ماهی است. به گفته وی «در حال حاضر اکثر ماهی‌های موجود در بازار یا پرورشی هستند و یا از جنوب کشور صید شده‌اند. زیرا این ماهی‌ها نسبت به انواع شمالی فروش بیشتری دارند».

به گفته وی، «ماهی‌های شمال که قیمت بالاتری نسبت به ماهی‌های جنوب دارند بیشتر در نقاط شمالی کشور خرید و فروش می‌شوند. اما ماهی قزل‌آلا در تمام نقاط ایران طرفدار دارد».

وی در ادامه می‌گوید: «قزل‌آلا ماهی خوش خوراکی است که در آب‌های سرد و مناطق کوهستانی به ویژه مناطقی مانند لرستان و کردستان بهتر پرورش می‌یابد به همین دلیل این دو منطقه در پرورش این ماهی سهم قابل توجهی دارند».

فروشندگان ماهی عقیده دارند ماهی در نقاط مختلف شهر با قیمت تقریبا یکسانی خرید و فروش می‌شود ولی این در حالی است که مصرف‌کنندگان می‌گویند: «قیمت ماهی در نقاط مختلف شهر متفاوت است. به عنوان مثال قیمت ماهی در نقاط مرکزی و جنوبی شهر حدود ۵۰۰ تا ۱۵۰۰تومان و گاه حتی تا حدود ۳۰۰۰تومان نسبت به نقاط شمالی شهر ارزان‌تر است.

«احمدی» یک کارشناس تغذیه نیز در مورد روش‌های انتخاب ماهی تازه می‌گوید: داشتن فلس درخشنده، محکم و براق، چشم برجسته و شفاف، قرینه روشن، آبشش قرمز روشن و نداشتن بوی نامطبوع از نشانه‌های ماهی تازه و سالم است».

با توجه به گفته‌های بالا و افزایش بهای مرغ و گوشت قرمز، اگر تا به حال به مصرف ماهی بی‌توجه بوده‌اید، حال وقت آن رسیده که اگر شده حتی هفته‌ای دو بار از این ماده غذایی مفید استفاده کنید. هنوز هم دیر نشده است. به قول معروف ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است.