«علامت‌دلار» اندی‌وارهول، 5/4میلیون دلار

مهرداد گوران- نام اندی‌وارهول (۱۹۸۷-۱۹۲۸) با «هنر تجاری» آمیخته است. او هنرمندی بود که به امور روزمره زندگی بشر و نقش فناوری و تبلیغات در دنیای معاصر پرداخت و به قول خودش «فرم‌های هنری را از درون پدیده‌های جدید همچون مد، آگهی‌های بازرگانی و باز تولید نشانه‌های اقتصادی» خلق کرد. بنابراین اگر می‌شنویم و می‌خوانیم که یک اثر باز تولیدی او، یعنی «علامت دلار» به ارزش ۴میلیون و ۵۰۳هزار و ۹۱۲دلار در یک مزایده نفس‌گیر خریداری شده، چندان نباید تعجب کرد. آثاری که وارهول از خود به جا گذاشته، همه قیمت‌های استثنایی دارند و گفته می‌شود که ارزش تجاری مجموعه آثار او فراتر از ۲میلیارد دلار است. برخی آثار او را مانند: «اسکناس یک‌دلاری» خیلی ساده و با استفاده از تکنیک دخل و تصرف و چاپ مجدد به وجود آمده‌اند، اما نگاهی انتقادی و هنری پشت‌سر آنها است که در واقع نمایانگر «کنش بازتولید» در عصر حاضر است، همان مفهومی که در دهه‌های آغازین قرن بیستم از جهان فلسفه هم سر درآورد و مورد توجه فیلسوفانی همچون والتر بنیامین قرار گرفت.

از نظر وارهول، آنچه اهمیت دارد و نقطه کانونی هنر معاصر می‌تواند باشد، رویکردی طنزآمیز به امور و فرآیند جدی و سرسختانه تولید است، هر محصولی که تولید می‌شود و بلافاصله جای خود را به محصولی دیگر می‌دهد، بیش از آنکه ماندگار باشد، تابع «جریان و زمان رقابت» است که اغلب خیلی زود سپری می‌شود.

وارهول به این نکته بنیادی، توجهی فلسفی و هنری نشان داد و آن را به دستمایه کار خود تبدیل کرد. اورا مهم‌ترین چهره جریان POPART می‌دانند و به راستی که چنین است.

وارهول در دهه ۱۹۸۰ به سینما و تلویزیون نیز روی آورد و قصد داشت که طرح‌های ذهنی خود را از طریق این رسانه‌ها هم به نمایش بگذارد. او گفته است: «من هیچ وقت مطالعه نمی‌کنم، فقط تصاویر را نگاه می‌کنم.» در این نقل قول معروف او هم، نکته‌ای طنزآمیز نهفته است، جریان تولید (صنعتی، هنری و...) در دوران معاصر چنان شتابزده و سریع است که ظاهرا فقط باید بدان نگریست چون فرصتی برای مطالعه دقیق، پیش نمی‌آید، اما فقط هنرمندی همچون اندی وارهول می‌تواند با «نگاه کردن» به آفرینش هنری دست یابد.