ورود به‌جزئیات پیشنهادهای هسته‌ای عکس:AFP

در دومین روز مذاکرات ایران و 1+‌5 در آلماتی صورت گرفت

بحث جدی بر سر جزئیات پیشنهادهای هسته ای

زمان و مکان نشست بعدی در تماس تلفنی کاترین اشتون با سعید جلیلی تعیین خواهد شد

دنیای اقتصاد-مرجان توحیدی: روز دوم مذاکرات آلماتی ۲، ماراتن نفسگیری بود بین ایران و اعضای گروه ۱+۵. حاصل چهار دور مذاکره طولانی در دو روز هم از زبان کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سعید جلیلی مذاکره کننده ارشد هسته‌ای تیم ایران این بود که اعضای شش قدرت جهانی برای بررسی‌های بیشتردرباره پاسخ ایران به بسته پیشنهادی غرب به کشورهایشان بازگردند و حاصل این بررسی‌ها و نحوه ادامه گفت‌و‌گو‌ها را تلفنی به اطلاع سعید جلیلی برسانند. این موضوعی بود که پس از دو روز مذاکره هم اشتون و هم جلیلی آن را اعلام کردند. این در حالی است که هم ایران و هم غرب به این نکته اذعان داشتند که بین نگاه‌های طرفین فاصله‌هایی وجود دارد؛ با این حال، سعید جلیلی مذاکرات را خوب توصیف کرد و کاترین اشتون هم تاکید کرد که در این دوره از مذاکرات برای اولین بار وارد جزئیات پیشنهادها شدند هرچند که او تاکید دارد که محتوای گفت‌و‌گو‌ها مهم تر است.

این پایان برای دو روز گفت‌و‌گو و مذاکره در حقیقت به دلیل نوع پاسخی بود که ایران به بسته پیشنهادی غرب ارائه کرد. پاسخی که در نوع خود یک بسته پیشنهادی جدید ارزیابی شد که مقابل گروه ۱+۵ قرار گرفته است. بسته‌ای که سعید جلیلی هم در سخنان خود تاکید کرد که «بر مبنای دو محور اساسی که در جریان مذاکرات مسکو ارائه شده بود» طرح شده است: یکی شناسایی حق غنی‌سازی اورانیوم برای ایران ودیگری خاتمه دادن به رفتارهایی که نشانه دشمنی با ملت ایران است. دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران تاکید کرد که غنی‌سازی اورانیوم چه در سطح ۵ درصد و چه در سطح ۲۰ درصد جزو حقوق ملت ایران است، هرچند به رسمیت شناختن حقوق ایران بر اساس معاهده منع گسترش سلاح‌های اتمی می‌تواند به عنوان یک مبنای همکاری‌های اعتماد‌ساز قرار بگیرد.

در حقیقت ایران با رونمایی کامل از طرح پیشنهادی خود که گفته شده در چارچوب طرح پیشنهادی در مسکو ارائه شده مقابل اعضای شش قدرت جهانی با بسته پیشنهادیشان قرار گرفت. بسته پیشنهادی که اعضای ۱+۵ آن را در نشست آلماتی یک ارائه کرده بودند و در روز نخست مذاکرات آلماتی ۲ هم تاکید کردند که آمده‌اند تا پاسخ ایران را دریافت کنند. بسته‌ای که روایت‌های زیادی از فحوای آن نقل شد و اهم آن هم کاهش سطح فعالیت‌های هسته‌ای ایران از جمله غنی‌سازی اورانیوم ۲۰ درصد در شش ماه بود در مقابل لغو تحریم تجارت طلا، فلزات گرانبها و بخشی از مبادلات خرد بانکی. ایران اما باز هم با تاکید بر ارائه بسته پیشنهادیش خاطرنشان کرد که طرف مقابل نسبت به پیشنهادهای ایران برخوردی سازنده داشته باشد تا به نتایج ملموس دست پیدا کنند.

بر اساس گزارش واحد مرکزی خبر، سعید جلیلی با تاکید بر اینکه بسته ارائه شده به گروه ۱+۵ در آلماتی دو بسته تجدید نظر شده‌ای است که در آن هم بسته مذاکرات آلماتی یک و هم ملاحظات کارشناسی استانبول در نظر گرفته شده است، خاطرنشان کرد که ایران با تاکید بر حقوق غنی‌سازی اورانیوم برای خود از گفت‌و‌گو استقبال می‌کند و گروه ۱+۵ هم بر اساس همین بسته جدید خواهان ارزیابی بیشتر شده است و به همین دلیل هم قرار است که طرفین در بازگشت به پایتخت‌هایشان این بسته جدید را بررسی کرده و پس از گفت‌و‌گوی اشتون با وزرای خارجه اعضای شش قدرت جهانی،اینجانب(جلیلی) را از چگونگی این گفت‌و‌گو‌ها به صورت تلفنی آگاه کند.

پافشاری ایران بر بسته پیشنهادی که چارچوب آن را طرح مسکو تشکیل می‌دهد یعنی تاکید بر به رسمیت شناختن حق ایران در غنی‌سازی اورانیوم و عدم تعطیلی فعالیت‌های هسته‌ای اعم از سایت فردو و نقش‌آفرینی در حل مناقشات بین‌المللی از جمله موضوع سوریه و بحرین به گفته نماینده روسیه در مذاکرات (سرگئی ریابکوف) و البته برخی دیپلمات‌های غربی منجر به اختلاف دیدگاه طرفین مذاکره کننده شد. هرچند که ریابکوف در عین حال خبر هرگونه توافق ایران برای تعلیق فعالیت در سایت هسته‌ای فردو را که برخی سایت‌های خبری آن را در روز نخست مذاکرات مطرح کرده بودند تکذیب و البته دستیابی به چنین توافقی را هم دشوار ارزیابی کرد. هرچند که به روایت برخی از خبرگزاری‌های خارجی از جمله رویترز و آسوشیتدپرس روز نخست مذاکرات به دلیل اصرار ایران بر پاسخ ۱+۵ به پیشنهاداتش و احتمال عدم پذیرش این پیشنهادها از سوی شش کشور توفیقی به همراه نداشته است؛ چرا که به گفته این خبرگزاری‌ها ایران علاوه بر اصرار بر متوازن برداشته شدن گام‌ها از سوی طرفین خواستار رفع تحریم‌های نفتی و بانکی شده است. علی باقری معاون سعید جلیلی، مذاکره‌کننده ارشد تیم هسته‌ای ایران هم پس از پایان روز نخست مذاکرات گفته بود که برنامه عملیاتی در آلماتی ۲ ارائه شد که دربرگیرنده پیشنهادهای مشخص و راهگشایی برای حرکت گفت‌و‌گوها به سمت جلو بود. بر اساس آن چه که برخی می‌نامند، «گام‌هایی اعتمادساز» باید توسط دو طرف برداشته شود که این گام‌ها دور جدیدی از همکاری‌ها میان دو طرف را شکل می‌دهد. باقری همچنین ابراز امیدواری کرده بود که طرف مقابل نسبت به پیشنهادهای ایران برخوردی سازنده داشته باشد تا به نتایج ملموس دست پیدا کنند. او همچنین از ارائه این طرح توسط سعید جلیلی در روز نخست مذاکرات سخن گفته بود . هرچند که خبرگزاری رویترز به نقل از سرگئی ریابکوف در توصیف سخنان جلیلی گفته بود که ایران به پیشنهادهای شش کشور یک پاسخ داده است. این نوعی پاسخ است که سوالات بیشتری مطرح می‌کند، اما این نشان می‌دهد که مذاکرات جدی است.

هرچند که ریابکوف پس از پایان مذاکرات هم تاکید کرد که اگرچه مذاکرات دو روزه آلماتی ۲ گامی به جلو بوده، اما دو طرف هنوز نتوانسته‌اند با هم به توافق دست یابند.به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از خبرگزاری رویترز، وی همچنین ابراز امیدواری کرد که تاریخ و مکان برگزاری دور بعدی مذاکرات به زودی مشخص شود.

اشتون: مواضعمان همچنان فاصله دارد

این در حالی است که کاترین اشتون هم از تعیین زمان و مکان دور بعدی مذاکرات پس از پایان نشست خودداری کرد، اما باز هم در کنفرانس مطبوعاتی خود گفت ۱+۵ هنوز به مذاکره با ایران متعهد است.

به گزارش ایسنا، کاترین اشتون، افزود: مواضع ایران و ۱+۵ با یکدیگر فاصله دارد و دو طرف تصمیم گرفتند برای بررسی بیشتر به کشورهای خود برگردند. او خاطرنشان کرد که دو طرف تلاش زیادی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات انجام دادند.

وی ادامه داد: مذاکرات ما طولانی و فشرده بود. ما درباره طرح اعتمادسازی که در «آلماتی ۱» ارائه کردیم صحبت کردیم واضح شد که مواضع دو طرف از لحاظ ماهوی از هم فاصله دارند.

او گفت: به‌زودی با دکتر جلیلی تماس می‌گیرم پس از اینکه به پایتخت‌های‌مان بازگشتیم، برای اینکه ببینیم چگونه پیشرفت کنیم.

اشتون در پاسخ به این سوال که با وجود ادامه فعالیت‌های هسته‌ای از سوی ایران آیا فکر می‌کنید تحریم‌ها مانع این فعالیت‌ها می‌شود؟ گفت: ما از شورای امنیت دستورالعمل داریم تا تلاش دیپلماتیک کنیم و اعتماد کنیم که برنامه ایران صرفا صلح‌آمیز است و این فرایند را ادامه می‌دهیم.اشتون تاکید کرد که گفت‌وگوها فقط برای مذاکره نیست و در دو روز گذشته به طور فشرده و مفصل صحبت کردیم و بر روی جزئیات تمرکز کردیم. تحریم‌ها نیز برای عملی شدن این فرآیند است.

نماینده ۱+۵ در مذاکره با ایران در پاسخ به سوال خبرنگار کریستین ساینس مانیتور مبنی بر اینکه ایران گفته به اندازه کافی برایشان مشخص نیست که سرانجام این فرآیند چیست؟ گفت: دو مساله است؛ نیت ما این است که ایران پاسخ به طرح ما پاسخ بدهد و طرح اعتمادسازی سعی دارد راهی را پیدا کند تا فضایی ایجاد کنیم برای مذاکرات جامع و همین موضوع باعث می‌شود به همدیگر اعتماد بیشتری پیدا کنیم. وی ادامه داد: مشخص است که مرحله نهایی چیست و آژانس هم به این مساله اشاره کرده است.

اشتون در پاسخ به سوال خبرنگار رویترز مبنی بر اینکه حس کردید ایران انعطافی نشان می‌دهد یا نه گفت: برای اولین بار بود که ما تبادل نظر کردیم و روی جزئیات بحث می‌کردیم. سوال می‌کردیم و پاسخ مستقیم می‌گرفتیم. از این لحاظ مهم بود، اما محتوا مهم‌تر است.

نماینده ۱+۵ در پاسخ به بی بی سی انگلیسی درباره شکاف میان دو طرف گفت: اولین مشکل این است که درباره‌ طرحی که روی میز گذاشتیم یک پاسخ روشن بگیریم و در هر مذاکره به عناصر مختلف آن نگاه می‌کنیم. هدف از مذاکرات این است که ایران به طرح اعتمادسازی که ۱+۵ به آن ارائه داده، پاسخ دهد تا فضایی برای مذاکرات جامع ایجاد شود و در نهایت اعتماد بیشتری حاصل شود. وی ادامه داد: گفت‌وگو برای گفت‌وگو نیست. این گفت‌وگوها قصد و نیت دارد و طی دو روز گذشته مفصل درباره جزئیات صحبت کرده‌ایم.

ورود به‌جزئیات پیشنهادهای هسته‌ای