پیشرفت‌ها برای مقابله با گرم شدن کره‌زمین در هاله‌ای از ابهام

مترجم: آذر حمیدیان

اتحادیه اروپا و رهبران آمریکا در حال تلاش برای دستیابی به چیزی هستند که خود آن را گامی در جهت متعادل‌سازی تفاوت‌هایشان در مورد گرم‌شدن کره‌زمین نامیدند. اما دانشگاهیان و منتقدان سیاست‌های بوش، این مساله را مورد تردید قرار داده‌اند که آیا او به راستی گامی در این جهت برداشته و یا تلاشی در این راستا کرده است یا خیر.

این مساله طی جلسه مشترکی که بین اتحادیه اروپا و کاخ سفید روز دوشنبه گذشته تشکیل شد، مورد بررسی قرار گرفت.و بیانیه‌ای مشترک در آن به امضا رسید. براساس آن مقامات ارشد در اجلاس که در مورد وضعیت آب و هوایی طی سال‌جاری تشکیل خواهد شد، در مورد «مکانیزم‌های بازار از جمله تجارت گازهای منتشره» به بحث و گفت‌وگو خواهند نشست. یک مقام ارشد اتحادیه اروپا به نام جان بروتون در واشنگتن گفت این به معنای علاقه جدید آمریکا به بحث در مورد نظام تجاری اتحادیه اروپا در زمینه تجارت گازهای منتشره است.

در این نظام تجاری برای سطح تجارت دی‌اکسید کربن محدودیت‌های وضع شده است. دولت بوش به شدت با مشارکت آمریکا در چنین سیستمی مخالفت کرده است. بروتون در مصاحبه‌‌ای گفت: «این یک گام بسیار مهم است.» برخی تحلیلگران بر این باورند که مقامات دو طرف درحال بزرگنمایی این گفت‌وگوها هستند چون هر دو طرف قصد بهبود روابط را دارند و می‌خواهند طوری جلوه دهند که گویی پیشرفت‌های زیادی در مورد همکاری‌های بین‌المللی برای گرم شدن کره‌زمین صورت گرفته است. این مساله‌ای است که به هر دو طرف دریای آتلانتیک اهمیت سیاسی می‌بخشد.

پائول واپنر، مدیر برنامه سیاست‌های محیط زیستی جهان در دانشگاه آمریکن می‌گوید: «جامعه جهانی چنان از سرسختی آمریکا عصبانی‌است که هر تلاش آمریکا را که حتی تنها برای نمایش مشارکت در چنین موضوعی باشد مورد تحسین قرار می‌دهد با این امید که نمایش مشارکت روزی به همکاری واقعی تبدیل شود.»

هنری جاکوب، یکی از مدیران برنامه مشترک دانشگاه ام‌آی‌تی با عنوان علوم و سیاست تغییر آب و هوای جهان گفت: «اروپاییان تمایل دارند به کمترین اطلاعاتی که از آمریکا به دست می‌آید بیشترین اهمیت را نسبت دهند.» اما او در عین حال افزود: نشانه‌هایی از تغییر رویه در سیاست‌های آمریکا دیده می‌شود و در چنین شرایطی هر چیزی ممکن است روی دهد.

این بیانیه مشترک یکی از چندین بیانیه‌ای بود که از اجلاس مشترک رهبران آمریکا و اروپا صادر شد. این رهبران به دنبال معاهده‌های همکاری نزدیک‌تر برای این همسایگان اتلانتیکی هستند و این در شرایطی است که سال‌ها اختلاف‌نظر در مورد جنگ عراق، رفتار آمریکا با مظنونان ترور و گرم شدن کره زمین بین آنها وجود داشته است.

صدراعظم آلمان، آنگلا مرکل این معاهده‌ها را اولویت زمان‌ کنونی کشورش در هنگام تغییر ریاست اتحادیه اروپا نامیده است. البته او گفته است در اجلاس در مورد قیمت کربن سخن نخواهد گفت، اما در عوض مذاکرات فشرده‌ای تا اجلاس ماه ژوئن در آلمان، با گروه هشت کشور بزرگ صنعتی ترتیب خواهد داد. هم‌اکنون آلمان ریاست گروه هشت را بر عهده دارد.

رییس کمیسیون اروپا، خوزه مانوئل باروسو، در کنفرانس خبری کاخ سفید گفت که بیانیه‌ منتشره در مورد تغییرات آب و هوایی بهتر از انتظارات او بود.

او گفت: «به نظر من این یک پیشرفت واقعی بود.» اما از هر دو جناح چپ و راست بدبینی‌هایی هم وجود دارد. مایرون ایبل، رییس سیاست انرژی موسسه محافظه‌کار اینتر پرایز گفته است: «من فکر می‌کنم اروپایی‌ها تنها به سر سوزنی پیشرفت در این زمینه دست یافته‌اند.» آنی پتسونک، یک وکیل گروه حفاظت محیط زیست می‌گوید دولت آمریکا پیش از این هم از واژه مکانیزم‌های بازار استفاده کرده است. «آنچه که این دولت تاکنون چندان تمایلی به انجام آن را نداشته است، تعیین میزانی ثابت برای کاهش گازهای گلخانه‌ای تولید این کشور است.»

تنها برنامه تجارت کربن که در جهان لازم‌الاجرا شناخته شده در اروپا وضع شده است.

این برنامه در راستای پروتکل کیوتو در یک معاهده بین‌المللی سال ۱۹۹۷ است که بر اساس آن حجم دی‌اکسید کربنی که می‌تواند توسط پالایشگاه‌ها و کارخانه‌های بیش از ۲۴ کشور کاهش یابد ذکر شده است. کاخ سفید ادعا کرده است که تبعیت از معاهده کیوتو نیازمند از بین رفتن میلیون‌ها شغل در ایالات متحده است.

دولت بوش فشار آورده است تا فناوری‌های مشترکی بین آمریکا و اروپا برای مقابله با گرم شدن کره زمین به وجود آید و هر دو طرف همکاری‌هایی را برای تحقیق در مورد سوخت‌های زیستی، انرژی‌های تجدیدپذیر ذغال‌ پاک و کنترل و ذخیره کربن آغاز کرده‌اند.

به علاوه هر دو طرف مسائلی چون تخصیص مالیات، وام و ضمانت وام و سایر برنامه‌ها در این زمینه را مورد بررسی قرار می‌دهند.

اما بروتون از اتحادیه اروپا هنوز هم معتقد است که هیچ مشخص نیست که آیا مذاکرات این اجلاس منجر به مشارکت آمریکا در کاهش تولید کربن می‌شود یا خیر.