قدرت در قدرت

مترجم: شادی آذری

ناحیه یورو دوران خوشی را می‌گذراند و با این وجود اوضاع همچنان بهتر می‌شود .

از یک نظر این روزها باید روزهای نگرانی برای ناحیه یورو باشد. صادرکنندگان این منطقه مجبورند با مشکل افزایش ارزش پولشان، که در برابر دلار به بالاترین رکورد رسیده است و کندی رشد اقتصادی آمریکا دست و پنجه نرم کنند. در جبهه داخلی هم جهش ناگهانی بخش املاک که دیر هنگامی شاهد آن بودیم ممکن است به پایانی نامبارک بیانجامد. اسپانیا این چهارمین اقتصاد بزرگ ناحیه یورو از سال ۱۹۹۹ تاکنون نزدیک به دو پنجم بار اشتغال‌زایی این ناحیه را به دوش کشیده و به علاوه سهم بسزایی در رشد تولید ناخالص داخلی ناحیه داشته است.

اما نگاه کردن به مسایل از منظری دیگر معقولانه‌تر به نظر می‌رسد. همچنان ناحیه یورو، به خصوص بزرگ‌ترین اقتصاد آن یعنی آلمان، آبستن شگفتی‌های فوق‌العاده‌ای است.

به تازگی یک موسسه تحقیقاتی در مونیخ به نام آیفو نتایج جدیدی را در مورد شاخص ماهانه شرایط کسب و کار در این ناحیه منتشر کرد که حکایت از قدرت اقتصادی منطقه داشت. پنج موسسه اقتصادی اصلی آن کشور از جمله آیفو پیش‌بینی‌های خود را در مورد رشد تولید ناخالص داخلی منطقه در سال‌جاری به ۴/۲درصد افزایش دادند.

پاییز گذشته پیش‌بینی یک درصد کمتر بود. صرفنظر از انتخابات ریاست جمهوری فرانسه، سیاست‌مداران این ناحیه به طرزی غیرعادی افزایش ارزش یورو و یکی از دلایل آن را پذیرفتند. این دلیل تمایل آشکار بانک مرکزی اروپا برای افزایش بیشتر نرخ بهره بود. احتمال دارد بانک مرکزی اروپا گامی دیگر بردارد و در ماه ژوئن نرخ بهره را از ۷۵/۳درصد به ۴درصد برساند. اما اگر سایر عوامل در شرایط یکسانی باقی بماند و اقتصاد آمریکا طوری پیش رود که همچنان ارزش دلار سقوط کند، صادرات ناحیه یورو کاهش می‌یابد. ولی دلارهای سبز تنها ارزهایی نیستند که ایفای نقش می‌کنند. اگر چه از اوایل ماه فوریه ارزش یورو در برابر دلار تا ۵درصد افزایش یافت، اما در برابر پوند بسیار کمتر افزایش نشان داد و در برابر ارز کشورهایی چون چک و مجارستان حتی کاهش یافت. همین امر موجب شد که بنا به گفته بانک مرکزی اروپا ارزش اسمی این پول در برابر ۲۴ ارز دیگر در حد ۷/۲درصد باقی بماند. این نرخ هنوز کمی کمتر از نرخ مشابه در اواخر سال ۲۰۰۴ است. در آن هنگام اقتصاد ناحیه یورو شرایط بسیار بدتری نسبت به زمان حال داشت.

به علاوه الگوی صادرات تغییر کرده است. بازارهای شرقی سریع‌ترین رشد را در میان بازارهای ناحیه یورو دارند. جولیان کالو، از مرکز بارکلیز کپیتال می‌‌گوید که صادرات به کشورهای تازه عضو شده ناحیه یورو و اعضای آینده این ناحیه (شامل ترکیه) و روسیه در نیمه دوم سال گذشته ۲۰درصد افزایش یافت.

هم اکنون صادرات به این کشورها ۱۹درصد مجموع صادرات ناحیه یورو را تشکیل می‌دهد که نسبت به رقم ۱۳درصد در سال ۱۹۹۹ افزایش چشمگیری داشته است. صادرات این ناحیه به آسیا هم رشد سریعی را شاهد بوده است.

بخش اعظم تقاضای اروپای شرقی و آسیا، برای آلمان که عرضه‌کننده بزرگ کالاهای سرمایه‌ای است پرمنفعت است. اما موفقیت آلمان چیزی بیش از برخورداری از صنایع درست در زمان درست است.

روسا و اتحادیه‌های کارگری این کشور توانسته‌اند سال‌ها میزان افزایش دستمزدها را کمتر از نرخ تورم حفظ کنند. این نظم می‌تواند به فعالیت‌های اقتصادی آلمان کمک کند تا در برابر افزایش ارزش یورو از سایر کشورهای عضو این ناحیه بیشتر مقاومت کند.

واقعیت این است که آلمانی‌ها نه سال‌ها که دهه‌ها است در تلاش هستند. پیش از آنکه یورو متولد شود، مارک آلمان بیش از یک بار ارزش‌گذاری شد در حالی که شرکت‌های فرانسوی و ایتالیایی برای ارزش‌گذاری بر ارزهای فرانک و لیر معطل می‌کردند.

احتمال دارد میزان دستمزد آلمانی‌ها در سال جاری مقداری از این ویژگی رقابتی بودن آنها را که با سختکوشی به دست آوردند، از بین ببرد. روز بیست و ششم آوریل بزرگ‌ترین اتحادیه این کشور، آی‌جی متال، اعلام کرد که از سی‌ام آوریل پس از آنکه کارفرمایان مذاکرات را ترک کردند. در شهر ریان وستفالیای شمالی که پرجمعیت‌ترین شهر است، دوباره خواستار اعتصاب کارگران خواهند شد. اما با این وجود به نظر نمی‌رسد کارگران شاهد افزایش ۵/۶درصدی دستمزدها که این اتحادیه خواسته است، باشند.

این واقعیت این است که کمی افزایش در دستمزدهای آلمانی‌ها مزایای بیشتری از مضراتش خواهد داشت چون به هزینه‌های داخلی رونق خوبی خواهد بخشید. اگرچه تقاضای داخلی ناحیه یورو برای صادرات به آن به عنوان موتور اصلی رشد نگاه می‌کند، اما شرکت‌ها و نه مصرف‌کنندگان تامین‌کننده سوخت این موتور هستند. به خصوص مصرف‌کنندگان آلمانی نسبت به هزینه‌ها بی‌توجه هستند. اما این وضع در حال تغییر است.

نه تنها رشد دستمزدها دچار جهش می‌شود، بلکه میزان بیکاری، تا بیش از نیم میلیون نفر در سال گذشته کاهش یافت. ترس از بیکاری از میان رفته است.

همه مصرف‌کنندگان و هم خرده‌فروشان مطمئن‌تر به نظر می‌آیند و حالا هم افزایش مالیات بر ارزش افزوده در ماه ژانویه را هم پشت سر گذاشته‌اند. اگر اسپانیا درگیر حل مشکلاتش است، اما حیات مداوم اقتصاد آلمان بیش از هر زمان دیگری موجب خوشبختی ناحیه

یورو است.