رهایی یوکاس

مترجم: شادی آذری

سرانجام یوکاس از سرنوشت شومی که به آن گرفتار شده بود رها می‌شود.

حدس بزنید چه کسی از این اتفاق سود می‌برد. اگرچه فروش ۴/۹درصدی سهام شرکت نفتی دولتی روسیه به نام رز نفت شباهت چندانی به مزایده‌های پیشین شرکت‌های روسی نداشت، اما برخی از ویژگی‌های سنت‌های روسی را به نمایش گذاشت.

این فروش سهام تنها چند دقیقه‌ای بیشتر طول نکشید و پس از آن یک موسیقی برای برنده‌ای که از پیش هم پیش‌بینی می‌شد برنده شود نواخته شد. در این مورد برنده مزایده کسی نبود جز خود رز نفت. این اولین مزایده از سوی مزایده‌های مربوط به اموال و دارایی‌های بر جای مانده از شرکت یوکاس بود. شرکت یوکاس زمانی بزرگ‌ترین شرکت نفتی روسیه بود که سال گذشته متهم به اختلاس و تقلب در پرداخت مالیات شد و البته خود شرکت این اتهامات را رد کرد.

مجموع اختلاس این شرکت بالغ بر ۳۳میلیارد دلار برآورد شده بود. سهام یوکاس در رز نفت باقیمانده فروش ناموفق در سال ۲۰۰۴ بود که بعد از آن عدم موفقیت، خیلی زود توسط خود شرکت رز نفت خریداری شد. قیمت در نظر گرفته شده در مزایده این هفته که اموال کم ارزش‌تری هم در آن به مزایده گذاشته شده بود بالغ بر ۸/۱۹۷میلیارد روبل معادل ۶/۷میلیارد دلار بود و این خود نشان‌دهنده ۱۰درصد تخفیف در ارزش بازاری این شرکت بود. اگرچه این معامله برای دولت و مردم روسیه چندان خوب نبود اما برای رز نفت که برنده مزایده بود معامله خوبی بود. احتمال دارد سایر شرکت‌هایی که انتظار می‌رفت سهام این شرکت را خریداری کنند، از جمله شرکت گاز پروم غول دولتی گاز روسیه و برخی شرکت‌های خارجی انرژی که با شرکت‌های روسی همکاری می‌کنند، پیشنهاد خرید این سهام را به رز نفت بدهند. اما آنچه برای آینده صنعت نفت روسیه از اهمیت بیشتری برخوردار است، سرنوشت دو واحد تولید باقیمانده یوکاس و شبکه پالایشگاه‌های آن است. به نظر می‌رسد با توجه به اینکه شرکت رز نفت هم اکنون نیز ۲۲میلیارد دلار از بانک‌های خارجی وام گرفته است، نتواند بیش از این خرید کند. به دلیل آنکه در حال حاضر رز نفت بزرگ‌ترین طلبکار برجای مانده از یوکاس پس از حسابرسی‌های مالیاتی است انتظار می‌رود به سرعت بخش اعظم اموالش را بازپس گیرد. اما جذاب‌ترین جنبه معامله این هفته ماهیت شرکت برنده نبود بلکه تنها پیشنهاد دهنده دیگری بود که در مزایده حضور داشت. این شرکت که تی‌ان‌ کی‌بی‌پی نام دارد یک شرکت نفتی انگلیسی- روسی است که شرکت انگلیسی بریتیش پترولیوم پیش از آنکه کرملین حضور شرکت‌های خارجی را در صنعت انرژی روسیه محدود کند، آنرا خریداری کرده بود. در پاسخ به تجربه شرکت شل در جزیره ساخالین، شرکت تی ان کی بی پی مشکلاتی در ادامه سرمایه‌گذاری‌های خود به خصوص در منطقه بزرگ گازی کوویکتا در سیبری که تحت کنترلش است دارد. قوانین خنده‌دار مربوط به اخذ مجوز در روسیه به گاز پروم کمک می‌کنند که در این پروژه قدرت نمایی کند و البته برخی هم این احتمال را می‌دهند که گاز پروم بتواند کنترل کل این شرکت را به دست گیرد.

لردبرون، مدیر کل بریتیش پترولیوم هفته گذشته با رییس‌جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین ملاقات کرد.

صاحبنظران بر این باورند که مداخله شرکت تی ان کی بی پی در این مزایده به معنای تایید قانونی بودن این رویداد بود.(چون بر اساس قوانین روسیه حداقل دو شرکت می‌بایست در مزایده شرکت کنند) و بنابراین برای آنکه کرملین به هدفش برسد و رز نفت هم همچنین، تی ان کی بی پی وارد عمل شد. اما این شرکت با تاکید اعلام کرده است که منافعی واقعی در این مزایده داشته است.

از سوی دیگر در چنین شرایطی به رغم آنکه اتهامات بیشتری متوجه خودورکوفسکی‌‌‌‌، رییس پیشین یوکاس که در سال ۲۰۰۳ دستگیر شد و شرکت پرایس واتر هاوس کوپرز، مرکز حسابداری یوکاس می‌شود، به نظر می‌رسد توجیهاتی از این قبیل برای خرید و فروش‌های شرکت یوکاس برنامه‌ریزی می‌شود. اما واقعیت این است که دزدی هر چند ظاهری محترمانه داشته باشد به هر حال دزدی است.