آمارها نشان می‌دهد:
موج دوم رشد جمعیت آغاز شده است
ورتهایم (Wertheim) جامعه‌شناس و جمعیت‌شناس معروف هلندی، پس از مطالعه‌هایی که در سرزمین اندونزی و تعدادی از کشورهای توسعه‌نیافته و صنعتی به عمل آورده، به این نتیجه می‌رسد که در بیشتر کشورهای توسعه نیافته نسبت افراد در گروه سنی کمتر از ١٥ سال به کل جمعیت حدود ٤٠ درصد یا بیشتر از آن بوده است. از آن پس این شاخص با عنوان «تست ورتهایم» معروف شده است. در این شاخص چنانچه ٤٠ درصد و بیشتر از جمعیت یک کشور را جمعیت کمتر از ١٥ سال تشکیل دهد، جمعیت آن کشور به عنوان جمعیت جوان تلقی می‌شود. به گزارش ایسنا، بر اساس این نسبت جمعیت کشور در سال ١٣٧٥ مرحله جوانی را پشت سر گذاشته و در سال ١٣٨٥ باز هم از جوانی جمعیت کاسته شده است. کاهش جوانی جمعیت طی سال‌های ١٣٧٥ و ١٣٨٥ قابل ملاحظه است، روندی که با تغییرهای رشد طبیعی جمعیت کشور سازگاری دارد.
در سال ١٣٨٥، استان‌های گیلان، مازندران، تهران، اصفهان و سمنان به ترتیب با مقادیر ٣/٢١، ٣/٢١، ٤/٢١، ١/٢٢ و ٦/٢٢ کمترین مقدار جوانی جمعیت را به خود اختصاص داده‌اند و در مقابل استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خراسان‌شمالی، کهکیلویه و بویراحمد و خوزستان جوان‌ترین جمعیت در بین استان‌های کشور بوده‌اند.
برخی از اندیشمندان علوم اجتماعی برای روشن شدن محدوده سنی جوانان و مطالعه درباره آنها، گروه سنی ١٥ تا ٢٤ ساله را به عنوان جمعیت جوان در نظر می‌گیرند؛ در حالی که بعضی دیگر، گروه سنی ١٥ تا ٢٩ ساله را به عنوان جمعیت جوان تلقی می‌کنند. به عبارتی در کشورهایی که میانگین سنی جمعیت بالاتری دارند این سن، ١٥ تا ٢٩ سال و برای کشورهایی که ساختار سنی بسیار جوانی دارند ١٥ تا ٢٤ سال لحاظ می‌شود. علاوه بر این، سازمان بین‌المللی کار سن جوانی را بین ١٥ تا ٢٤ سال در نظر می‌گیرد.
در ایران سازمان ملی جوانان، این سن را ١٥ تا ٢٩ سال در نظر گرفته است. در این جا گروه سنی ۲۹- ۱۵ سال را به عنوان یک زیر مجموعه مهم از جمعیت و نیز به عنوان جمعیت جوان تلقی می‌کنیم و وضعیت جمعیتی این گروه را مورد بررسی قرار می‌دهیم. روند تغییرهای جمعیت جوان کشور را از سال ١٣٧٥ تا سال ١٤٠٥ نشان می‌دهند که در اواسط دهه ١٣٨٠، جمعیت ایران از نظر جوانی جمعیت در اوج بوده، اما پس از آن به تدریج جمعیت جوان کاهش می‌یابد و در انتهای دوره؛ یعنی سال ١٤٠٥ مقداری افزایش، پیش‌بینی می‌شود.
اقتصاددانان افزایش قابل توجه جمعیت در سنین جوانی را به عنوان «فرصت طلایی» اطلاق می‌کنند، به این ترتیب که با استفاده بهینه از نیروی جوان در چنین شرایطی می‌توان به رشد و شکوفایی اقتصادی رسید. شرایطی که کشور چین طی سه دهه گذشته از آن برخوردار بوده و به مدد چنین فرصتی امروزه به عنوان یکی از قطب‌های مهم صنعتی و اقتصادی دنیا مطرح است.
البته افزایش بیش از حد جمعیت در این سنین، تاثیر خود را بر تعداد موالید دهه آینده خواهد گذاشت که این پدیده به «اثر گشتاور جمعیتی» معروف است؛ به عبارتی در حال حاضر موج دوم رشد جمعیت آغاز شده که دوباره تاثیر خود را بر موالید اواسط دهه ١٤٠٠ خواهد گذاشت.
ارسال نظر