نخستین ماموریت دیپلماتیک صالحی

دیدار صالحی با داود اغلو، عکس: AFP

دنیای اقتصاد- نخستین ماموریت دیپلماتیک خارج از کشور علی‌اکبر صالحی در کسوت سرپرست وزارت خارجه ایران دیروز با سفر به استانبول رقم خورد. این سفر در شرایطی صورت گرفت که کمتر از یک هفته پیش، محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهور، منوچهرمتکی، وزیر خارجه سابق را در حالی که در سنگال و مشغول انجام ماموریت بود از سمت خود کنار گذاشت و صالحی را به سرپرستی وزارت خارجه منصوب کرد.

به این ترتیب بود که صالحی دیروز برای شرکت در نوزدهمین نشست شورای وزیران خارجه اکو به استانبول رفت تا به عنوان رییس این سازمان منطقه ای سخنران افتتاحیه این نشست باشد و ریاست شورای یاد شده را به احمد داود اوغلو، وزیر خارجه ترکیه تحویل دهد. یازدهمین اجلاس سران اکو نیزامروز در استانبول در شرایطی برگزار خواهد شد که قرار است ایران ریاست این سازمان را به ترکیه واگذار کند. محمود احمدی نژاد، رییس‌جمهور نیز به منظور شرکت در این اجلاس دیروز تهران را به مقصد ترکیه ترک کرد تا ضمن شرکت در اجلاس اکو، ریاست اکو را به طیب رجب اردوغان تحویل دهد. سومین نشست وزیران کشور عضو اکو نیز روز جمعه در استانبول برگزار خواهد شد و مصطفی محمدنجار وزیر کشور در این نشست شرکت می‌کند.

جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، پاکستان، افغانستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان ده کشور عضو اکو هستند.

اکو (سازمان همکاری اقتصادی Economic Cooperation Organization)، یک سازمان اقتصادی منطقه‌ای است. سه کشور ایران، پاکستان و ترکیه در سال ۱۳۴۱ (۱۹۶۲) نخستین بار این سازمان را پایه‌ریزی کردند. این سازمان در ابتدا با نام «آر سی دی» - که نام اختصاری سازمان همکاری عمران منطقه ای است، آغاز به کار کرد. پس از انقلاب ایران (۱۳۵۷) در ایران، کار سازمان با وقفه مواجه شد و در سال ۱۳۶۴ با نام «اکو» حیات خود را از سر گرفت.

پس از فروپاشی شوروی، در سال ۱۳۷۲ کشورهای افغانستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان نیز به سازمان اکو پیوستند.

طبق اساسنامه این سازمان، اکو برای بهبود شرایط توسعه اقتصادی پایدار کشورهای عضو تلاش می‌کند و برای حذف تدریجی موانع تجاری در این منطقه فعالیت دارد. از دیگر اهداف اکو، تهیه برنامه مشترک برای توسعه منابع انسانی در این ۱۰ کشور است. این سازمان همچنین برای تسریع برنامه توسعه حمل و نقل و ارتباطات فعالیت می‌کند. زبان رسمی اکو انگلیسی است و مقر اصلی آن، شهر تهران است.

تحویل ریاست شورای وزیران به ترکیه

اما به گزارش خبرگزاری فارس نوزدهمین نشست شورای وزیران اکو صبح دیروز با حضور وزیران و نمایندگان ۱۰ کشور عضو این سازمان در استانبول آغاز به کار کرد و صالحی، سرپرست وزارت خارجه ایران به عنوان رییس شورای وزیران اکو طی سخنانی این نشست را افتتاح کرد.

صالحی در نشست شورای وزیران اکو اعلام کرد: اکو با داشتن ظرفیت بالقوه فراوان، این امکان را دارد که به یک سازمان مهم و تاثیرگذار منطقه‌‌ای تبدیل شود.

به گزارش ایسنا، سرپرست وزارت خارجه افزود: با وجود دستاوردهای اکو در روابط با موسسات و نهادهای بین‌المللی و منطقه‌‌ای، حمل و نقل، پروژه‌های مشترک در زمینه امنیت غذایی و بخش صنعت و معدن و انرژی و تحقیقات اقتصادی و سپری شدن دو دهه از فعالیت سازمان، هنوز فاصله زیادی با تحقق آرزوهای بلند موسسات اکو داریم.

به گفته سرپرست وزارت خارجه چنانچه در شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی منطقه دقت کنیم، درمی‌یابیم که واقعا هیچ عامل مهم سیاسی و اقتصادی وجود ندارد که موجبات کندی همکاری در میان کشورهای عضو باشد.

وی تاکید کرد: اراده سیاسی کشورهای عضو که در بالاترین سطوح ممکن یعنی اجلاس سران و شورای وزیران اعلام و نهادینه شده است، تاکیدی بر این موضوع است و تجربه سال‌های اخیر نشان داده است که در صورت رفع موانع نه چندان مهم موجود، اکو می‌تواند پروژه‌های بسیار مهم و تاثیرگذاری را به اجرا بگذارد.

صالحی اظهار کرد: منطقه اکو با وسعتی حدود ۸ میلیون کیلومتر مربع یکی از راهبردی‌ترین موقعیت‌ها را در نقشه جغرافیایی زمین دارد. در این منطقه از شمال با روسیه، در شرق با چین و هند، در غرب با اتحادیه اروپا و در جنوب و جنوب غربی با خاورمیانه، دنیای عرب و شمال آفریقا همسایه است و از طریق دریای عمان و اقیانوس هند نیز با جنوب و جنوب شرقی آسیا ارتباط دارد. با توجه به موقعیت جغرافیایی منطقه تقریبا کلیه مسیرهای ارتباط زمینی بین شرق (آسیا) و غرب (اروپا)، به غیر از مسیر سیبری که از روسیه عبور می‌کند، از منطقه اکو عبور می‌کنند. منابع عظیم انرژی شامل نفت و گاز و انرژی آبی، منابع معدنی و موهبت‌های فراوان طبیعی و کشاورزی و مهم‌تر از همه نیروی انسانی عظیم چهار صدمیلیونی با پیوندهای دیرینه فرهنگی و تاریخی جایگاه ممتازی را به منطقه ما بخشیده است که بهره‌برداری بهینه از آن نیازمند همکاری دسته جمعی است.

وی افزود: شرایط کنونی منطقه ما و جهان شرایط ویژه‌ای است و بحران اقتصادی جهانی، کشورهای عضو اکو را تحت تاثیر قرار داده است. برای کاهش اثرات منفی این بحران، در کنار اقدامات کشورهای‌مان در سطح ملی، اقدامات چند جانبه در چارچوب سازمان‌ها و ترتیبات منطقه‌ای مانند اکو دارای اهمیت ویژه‌ای است.

صالحی تصریح کرد: خوشبختانه سازمان اکو، توانسته است ضمن ایجاد ساختارهای مناسب تشکیلاتی، روابط گسترده‌ای را با موسسات و نهادهای بین‌المللی و منطقه‌‌ای در بخش‌ها و زیربخش‌های مختلف طراحی کرده است. سازمان با داشتن اجلاس‌های منظم وزیران خارجه و سران کشورهای عضو و نیز اجلاس‌های منظم کارشناسی و وزیران در بخش‌های مختلف، چارچوب سازمانی خوبی را برای انجام فعالیت‌های مورد نظر فراهم کرده است. در واقع شرکت کشورها در سطوح مختلف و بخش‌های گوناگون تصمیم‌گیری، نهادینه شده است.

سرپرست وزارت خارجه افزود: از طرف دیگر در چند سال اخیر، به دلیل اتخاذ یک رهیافت عملگرا و پروژه محور توسط سازمان، شاهد اجرای پروژه‌های موفق منطقه‌ای بوده‌ایم. در حوزه تجارت و سرمایه‌گذاری شاهد حضور بانک تجارت و توسعه اکو در تامین مالی پروژه‌های مهم ملی و منطقه‌‌ای در کشورهای عضو هستیم. امیدواریم با افزایش اعضای بانک و میزان مشارکت کشورهای عضو در افزایش سرمایه آن، این بانک بتواند به یکی از موسسات مالی تاثیرگذار در منطقه تبدیل شود. در ادامه این نشست صالحی ریاست شورای وزیران را به احمد داود اوغلو وزیر خارجه ترکیه تحویل داد و برای وی در پیشبرد اهداف اکو در طول ریاست ترکیه آرزوی موفقیت کرد.

داود اوغلو نیز پس از تصدی ریاست شورای وزیران اکو از فعالیت‌های ۲ ساله جمهوری اسلامی ایران در این ارتباط تقدیر کرد.