رهبر معظم انقلاب در جمع طلاب قم:
تحول در حوزه‌ها ضروری است
حکومت آخوندی و نیز تقسیم روحانیت به آخوند حکومتی و غیرحکومتی دو مفهوم غلط و انحرافی است که هوشیاری در برابر آن ضروری است
عکس: Leader.ir
حکومت آخوندی و نیز تقسیم روحانیت به آخوند حکومتی و غیرحکومتی دو مفهوم غلط و انحرافی است که هوشیاری در برابر آن ضروری است حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح روز پنج‌شنبه در اجتماع بسیار عظیم و پرشور علما، فضلا، اساتید، مدیران مدارس و طلاب حوزه علمیه قم در سخنان مهمی به تبیین ابعاد مختلف تحول و مدیریت تحول در حوزه‌ها پرداختند و با تشریح مغالطه‌هایی که درباره ارتباط متقابل حوزه‌های علمیه و نظام اسلامی‌وجود دارد، تاکتیک‌های دشمنان اسلام را برای تضعیف نظام اسلامی و منزوی کردن حوزه‌ها و روحانیت بیان کردند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، رهبر انقلاب اسلامی‌در اجتماع عظیم علما، اساتید، فضلا و طلاب در شبستان امام خمینی(ره)، صحن صاحب الزمان - مسجداعظم وصحن اتابکی حرم حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها، شهر مقدس قم را مرکز معرفتی دنیای اسلام خواندند و افزودند: قم، امروز هم، مانند دوران پس از حضور مبارک حضرت معصومه سلام الله علیها، پایگاه اصلی معارف اهل بیت (علیهم السلام) است و می‌تواند مانند قلبی فعال وپرتحرک خون «معرفت و بیداری و بصیرت» را در سراسر پیکر امت اسلامی جاری سازد.
ایشان تلاش و مجاهدت ده‌ها هزار طلبه را در قم برای فراگیری و ترویج معارف اسلام، پدیده بی‌نظیری دانستند و با اشاره به توجه «نگاه جهانی» به حوزه علمیه قم افزودند: قم هیچگاه به اندازه امروز در تحولات و سیاست‌های بین‌المللی موثر نبوده و به علت همین موقعیت ممتاز، هیچگاه به اندازه امروز دوست و دشمن نداشته است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در همین بحث به مغالطه‌ای اشاره کردند که ورود حوزه علمیه به مسائل سیاسی و چالشی را باعث افزایش دشمنی‌ها و کاهش احترام به حوزه، معرفی و تبلیغ می‌کند.
رهبر انقلاب اسلامی در پاسخ به این مغالطه به تشریح این واقعیت پرداختند که هرگز هیچ مجموعه با ارزشی به علت انزوا و گوشه‌گیری و خنثی حرکت کردن، مورد احترام واقعی قرار نمی‌گیرد؛ چرا که فقط موجودات زنده، فعال و منشا اثر هستند که احترام حقیقی دوستان و حتی دشمنان را برمی‌انگیزند.
ایشان در ادامه استدلال برای رد مغالطه‌ای که انزوا و بی‌تحرکی حوزه علمیه قم را دنبال می‌کند، حاشیه گزینی و انفعال حوزه علمیه قم را منجر به حذف تدریجی آن دانستند و خاطرنشان کردند: روحانیت شیعه در کلیت خود همواره در متن حوادث اجتماعی و سیاسی بوده است و به همین علت دارای عمق و نفوذی است که هیچ مجموعه روحانی اسلامی و غیراسلامی در جهان از آن برخوردار نیست.
رهبر انقلاب اسلامی دومین دلیل ضرورت تحرک و پویایی حوزه علمیه در مسائل سیاسی و جهانی را تقویت دین اسلام برشمردند و افزودند: روحانیت سرباز و خادم دین است و اگر منفعلانه حرکت کند قطعا دین ضربه خواهد خورد و‌این مساله با فلسفه وجودی روحانیت در تضاد است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، حضور روحانیت در صحنه را موجب تحریک دشمنی‌ها برشمردند، اما افزودند: باید توجه کرد که این دشمنی‌ها در جمع‌بندی کلی و در صورتی که ما زنده و آگاه باشیم فرصت آفرین است؛ چرا که انگیزه تحرک نظری و غیرت پاسخگویی به شبهات را تقویت می‌کند و به شهادت نمونه‌های فراوان تاریخی، موجب ترویج و تعمیق معارف اسلامی می‌شود. ایشان در استدلالی دیگر برای رد مغالطه لزوم دوری حوزه علمیه قم از سیاست و مسائل جهانی به‌این واقعیت اشاره کردند که این بی‌تحرکی و خنثی بودن، باعث متوقف شدن دشمن نمی‌شود، بلکه او را به تعدی و خصومت بیشتر تشویق می‌کند.
سخنان رهبر انقلاب اسلامی در اجتماع بسیار عظیم علما، فضلا و طلاب قم با تبیین ضرورت هوشیاری در مقابل دو مفهوم غلط و انحرافی یعنی «حکومت آخوندی» و نیز «تقسیم روحانیت به آخوند حکومتی و غیرحکومتی» ادامه یافت.
ایشان در تشریح اهداف دشمنان اسلام و نظام در تبلیغ و پیگیری این دو مفهوم انحرافی تاکید کردند: آنها می‌خواهند نظام را از پشتوانه عظیم فکری، عقلی و استدلالی علما محروم کنند و به خیال خود روحانیت انقلابی و حاضر در صحنه را منزوی و بدنام سازند که باید با این اهداف، هوشیارانه مقابله کرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای برای روشن شدن ابعاد تاکتیک دشمن در طرح این دو مفهوم انحرافی به تشریح نسبت متقابل روحانیت و نظام اسلامی پرداختند و تاکید کردند: نسبت حوزه‌های علمیه با نظام اسلامی، «حمایت و نصیحت» و «دفاع در کنار اصلاح» است.
ایشان در همین بحث، نسبت دادن حکومت آخوندی به جمهوری اسلامی را تهمت و دروغی آشکار دانستند و افزودند: نظام اسلامی، حکومت دین و ارزش‌های دینی است نه حکومت افراد روحانی.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: در نظام اسلامی، صرف روحانی بودن برای به دست گرفتن مسوولیت‌های حکومتی کافی نیست؛ چرا که «روحانی بودن» به تنهایی صلاحیت آور نیست، همچنان که موجب سلب صلاحیت هم نمی‌شود.
رهبر انقلاب اسلامی‌تقسیم روحانیت به آخوند حکومتی و غیرحکومتی را غلطی فاحش دانستند و خاطرنشان کردند: رفتن به سمت حکومت و مسوولیت‌های حکومتی مانند هر هدف دیگر اگر برای مسائل دنیوی و هوای نفس باشد مردود است؛ اما اگر یک روحانی با اهداف معنوی و الهی، از نظام حمایت یا مسوولیت‌های حکومتی قبول کند این کار، از برترین مصادیق امر به معروف و نهی از منکر و مصداق بارز مجاهدت فی سبیل الله است.
سخنان مهم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، در‌این اجتماع عظیم با تبیین «دو مفهوم و حقیقت ارزش آفرین» یعنی «تکیه نظری و علمی‌نظام به حوزه‌های علمیه» و «عدم بی‌تفاوتی حوزه و روحانیت در قبال نظام» ادامه یافت.
ایشان در باب نکته اول خاطرنشان کردند: نظام اسلامی‌به لحاظ نظری و علمی، محتاج علمای دین و حوزه‌های علمیه است و به تلاش‌های آنها مستظهر و پشتگرم است. رهبر انقلاب در تشریح بیشتر این حقیقت افزودند: به علت ذات و ماهیت دینی جمهوری اسلامی، نظریه‌پردازی در همه عرصه‌ها از جمله سیاست، اقتصاد - مدیریت، مسائل تربیتی و دیگر مسائل مطرح در اداره کشور، بر عهده علمای دین یعنی کسانی است که اسلام را می‌شناسند و متخصص این امر هستند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، خلأ نظریه پردازی دینی در عرصه‌های مختلف اداره کشور و جامعه را موجب نفوذ و جایگزینی نظریه‌های غربی و غیردینی دانستند و خاطرنشان کردند: تاکید مکرر اینجانب بر ضرورت توجه به علوم انسانی در دانشگاه‌ها، ناشی از همین واقعیت است.
ایشان افزودند: علوم انسانی رایج، متکی بر جهان‌بینی دیگری غیر از جهان بینی‌الهی است و مدیران آینده کشور را براساس اهداف جهان‌بینی غربی و مادی تربیت می‌کند که لازم است حوزه‌های علمیه و علمای دین برای جلوگیری از این انحراف، نظریه‌های اسلامی را در زمینه‌های مختلف مشخص و برای برنامه‌ریزی در اختیار مسوولان بگذارند.
رهبر انقلاب اسلامی، پاسخگویی حوزه‌های علمیه به شبهات مختلف را از دیگر مصادیق تکیه نظام اسلامی بر علمای دین خواندند و افزودند: هدف دشمنان نظام از تزریق مستمر شبهات گوناگون دینی، سیاسی و اعتقادی به جامعه، مخدوش کردن مبانی نظام اسلامی است لذا اقدام علما و فضلای حوزه‌ها در برطرف کردن این شبهات غبارانگیز از ذهن جامعه، کمک به نظام اسلامی است و نظام در واقع از این زاویه نیز به حوزه‌ها، متکی است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، در تشریح یک حقیقت دیگر یعنی بی‌اعتنا نبودن حوزه‌های علمیه به نظام اسلامی، روحانیت و حوزه‌ها به خصوص حوزه علمیه قم را «مادر و به وجود آورنده» نظام خواندند و بر‌این نکته تاکید کردند که یک مادر، هرگز نمی‌تواند نسبت به فرزند خود غافل و بی‌تفاوت باشد یا در هنگام لزوم از او دفاع نکند.
ایشان در جمع‌بندی این بخش از سخنانشان خاطرنشان کردند: نسبت حوزه‌های علمیه و نظام، «حمایت، همکاری و کمک متقابل» است.
مساله «استقلال حوزه‌ها» از دیگر نکاتی بود که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با طرح یک سوال به تبیین ابعاد مختلف آن پرداختند: آیا حمایت نظام از حوزه‌های علمیه، به استقلال آنها خللی و لطمه‌ای وارد می‌کند یا نه؟
رهبر انقلاب اسلامی‌برای پاسخگویی به‌این سوال به حفظ استقلال تاریخی حوزه‌ها چه در دوران حکومت‌های معارض با دین و چه در زمان حکومت‌های شیعی اشاره کردند و افزودند: علمای دین حتی هنگامی که به برخی حکومت‌های شیعه کمک می‌کردند هرگز در قبضه حکومت‌ها قرار نگرفتند و روحانیت شیعه همچنان که در تاریخ خود مستقل بوده امروز و در آینده نیز به فضل الهی، مستقل خواهد بود.
ایشان ضمن تاکید بر استقلال حوزه‌ها، هوشیاری در مقابل برخی تلاش‌ها برای ایجاد مغالطه در‌این زمینه را ضروری خواندند و افزودند: عده‌ای می‌خواهند به نام «استقلال»، رابطه حوزه‌ها را با نظام قطع کنند، اما واضح است که وابستگی غیر از حمایت و همکاری است و می‌توان در عین استقلال، به همکاری متقابل نیز پرداخت.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، نظام اسلامی را مدیون حوزه‌ها دانستند و افزودند: نظام موظف است بدون اینکه در مسائل حوزه‌ها دخالتی کند به آنها کمک نماید؛ چرا که مسائلی در این مجموعه‌ها وجود دارد که جز با کمک بیت‌المال، حل آنها ممکن نیست.
ایشان، موضوع معیشت طلاب را از کمک‌های نظام به حوزه‌ها، جدا دانستند و تاکید کردند: معیشت طلاب باید براساس همان سنت پرمعنای حوزه‌ها از طریق وجوهات مردم اداره شود چرا که این مساله، یکی از رموز ارتباط دلنشین و مستحکم مردم با حوزه‌ها است.
رهبر انقلاب اسلامی، حمایت‌های گوناگون نظام اسلامی‌از حوزه‌ها را فقط به کمک‌های مالی محدود نکردند و خاطرنشان کردند: امروز به فضل الهی و با حمایت نظام، مهم‌ترین و عمومی‌ترین تریبون‌های ملی در اختیار علما و مراجع معظم است و افزایش پشتیبانی‌های مختلف از حوزه، وظیفه همه دولت‌ها است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به لزوم مرزبندی مساله «استقلال» با «ارتباط متقابل نظام و حوزه‌ها» خاطرنشان کردند: نظام اسلامی‌و در دل آن حوزه‌های علمیه، دو جریان عظیمی هستند که از زوایا و ابعاد فراوان به هم مرتبط و متصلند و در واقع سرنوشت آنها یکی است.
ایشان خاطرنشان کردند: اگرچه هرگونه ضربه به نظام اسلامی، موجب لطمه شدید به حوزه‌ها و اهل دین خواهد بود اما نظام اسلامی، زنده و قوی است و مطمئنا بر همه چالش‌های پیش رو پیروز خواهد شد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در آخرین بخش از سخنانشان در جمع علما، اساتید، فضلا و طلاب قم، به تبیین موضوع مهم «تحول در حوزه‌های علمیه» پرداختند. ایشان در تشریح تفاوت‌های اساسی «تحول صحیح و مثبت» با «تحول غلط و انحرافی» به بعضی مصداق‌های روشن اشاره کردند و افزودند: اگر تحول را به معنای تغییر خطوط اصلی حوزه‌ها مثلا تغییر متد اجتهاد بدانیم این برداشت کاملا انحرافی است و تحولی به سمت سقوط خواهد بود.
رهبر انقلاب اسلامی‌شیوه رایج اجتهاد در حوزه را از قوی‌ترین و منطقی‌ترین شیوه‌ها خواندند و تاکید کردند: امروز هرکسی و تحت هر نامی اگر در اجتهاد، به شیوه‌های غیراصولی و غیرمتعارف روی آورد، کار او غلط و مردود است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به برخی افراد که برای رعایت پسند و عرف عمدتا مادی دنیا و حتی برای خوش آمد استکبار، فتوا صادر می‌کنند، افزودند: کسی فتوا داده است که تلاش صلح آمیز هسته‌ای ایران به خاطر اینکه مورد سوءظن قدرت‌های بزرگ است مشروع نیست؛ اما ما می‌گوییم استکبار غلط کرده است که به ملت ایران سوءظن دارد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: البته اگر اجتهاد افراد، براساس شیوه‌های رایج و صحیح حوزه‌ها به فتاوی متفاوت منجر شد هیچ ایرادی ندارد بلکه موجب بالندگی و پیشرفت حوزه‌ها خواهد بود.
رهبر انقلاب اسلامی حوزه‌های علمیه را به حضور فعال در عرصه‌های جهانی فلسفی، فقهی و کلامی توصیه کردند و افزودند: حوزه باید با توجه به نظریات مکاتب گوناگون در مسائل مختلف، برای همه مسائل و نیازهای مطرح در جهان پاسخ‌های مستدل، قوی و قانع‌کننده ارائه کنند.
ایشان، وجود وسایل ارتباطاتی پیشرفته را فرصتی برای انتشار سریع پاسخ‌های حوزه‌های علمیه به نیازهای داخلی و جهانی دانستند و خاطرنشان کردند: تبیین «معرفت شناسی» و «تفکر سیاسی و اقتصادی» اسلام، تشریح مفاهیم فقهی و حقوقی و بیان دقیق و علمی‌نظام اخلاقی و تربیتی اسلام از جمله مسائلی است که حوزه‌ها می‌توانند در سطح جهانی به آنها بپردازند.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه بحث ضرورت تحول در حوزه‌ها، حرکت نو به نوی اجتهادی را اساس‌این تحول خواندند و افزودند: تحول و دگرگونی امری اجتناب‌ناپذیر است و مراجع، بزرگان و اندیشمندان حوزه باید آن را برنامه ریزی و هدایت و مدیریت کنند. ایشان به عنوان مصداقی دیگر از برداشت‌های انحرافی از مفهوم تحول، به رها کردن شیوه‌های سنتی بسیار کارآمد حوزه در بحث تعلیم و تعلم اشاره کردند و افزودند: این شیوه‌های سنتی، به تدریج مورد توجه جهان نیز قرار گرفته است و اگر کسانی به عنوان تحول، به دنبال تضعیف این شیوه‌ها باشند، این حرکت قطعا ارتجاعی و نتایج آن غیرقابل قبول است.
شیوه انتخاب آزادانه استاد - اشکال گرفتن به استاد - فکر کردن، مطالعه و پرهیز از حفظ صرف مطالب - مباحثه - احترام به استاد - و رعایت حقوق متقابل استاد و شاگرد از جمله روش‌های صحیح و سنتی رایج در نظام تعلیم و تعلم حوزه‌ها است که رهبر انقلاب اسلامی برای ایجاد تحول در حوزه‌ها بر تقویت آنها تاکید کردند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، انطباق تلاش‌ها و فعالیت‌های علمی حوزه‌ها با نیازهای مردم و جامعه را از دیگر ضروریات تحول مثبت در حوزه‌ها دانستند و افزودند: در روند تحول در حوزه‌ها، باید نظام «رفتاری و اخلاقی» نیز مورد توجه قرار گیرد.
رهبر انقلاب اسلامی، تکریم مراجع معظم تقلید را از نکات مثبت نظام رفتاری حوزه برشمردند و افزودند: مراجع، غالبا قله‌های علمی‌حوزه‌ها هستند و هیچ کسی به راحتی به این موقعیت دست نمی‌یابد؛ بنابراین مراجع جلیل القدر باید همواره مورد تکریم و احترام همگانی حوزویون باشند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تهذیب نفس را از پایه‌های اساسی استمرار تحول مثبت در حوزه‌ها خواندند و افزودند: در نظام رفتاری و اخلاقی حوزه‌ها، باید گرایش‌ها و احساسات انقلابی نیز مورد توجه کامل باشد؛ چرا که دشمنان و دنباله روهای آنان می‌خواهند با شکسته شدن فضای انقلابی، اهداف شوم خود را دنبال کنند.
ایشان در همین زمینه خاطرنشان کردند: مخالفت فلان فرد با گرایش‌ها و احساسات انقلابی، مساله‌ای نیست، بلکه مساله این است که دشمن تلاش می‌کند با تکیه بر این مخالفت‌ها فضاسازی کند و حوزه‌ها باید به این مساله توجه کامل کنند.
ایشان منزوی کردن روحانیون انقلابی و بسیجی، «تحقیر شهادت و شهیدان» و زیرسوال بردن دفاع مقدس ملت ایران را از جمله روش‌های مخالفان اسلام برای تضعیف فضای انقلابی در حوزه‌ها برشمردند و بزرگان حوزه را به حساسیت و مراقبت کامل در این باب، توصیه کردند.
رهبر انقلاب اسلامی، جوانان و طلاب پرشور و انقلابی حوزه‌ها را امیدهای آینده کشور خواندند، اما به آنان نیز توصیه کردند: مراقب هرگونه زیاده روی باشند و به دور از افراط و تفریط، به گونه‌ای عمل کنند که کسی نتواند تهمت افراطی‌گری به آنها بزند.
ایشان افزودند: هر فرد انقلابی، ضمن حفظ شور و احساسات خود، باید بصیر و هوشیار، پیچیدگی‌های زمانه را درک کند و با پایداری در برابر فشارها و مشکلات، همواره رفتاری منطقی و عقلی داشته باشد.
ایشان، پرهیز از زدن تهمت افراطی‌گری به نیروهای انقلابی را نیز، ضروری دانستند و خاطرنشان کردند: این تهمت، انحرافی است که دشمن مستقیم و غیرمستقیم آن را دنبال می‌کند.
رهبر انقلاب اسلامی در پایان بحث‌شان درباره ضرورت تحول در حوزه‌ها، به لزوم مدیریت این تحولات پرداختند و افزودند: تحول پیچیده، گسترده و همه جانبه در حوزه‌ها، بدون یک مدیریت قوی و صحیح امکان‌پذیر نیست و گروهی که مورد تایید مراجع و بزرگان و صاحبنظران حوزه است باید‌این مدیریت را به عهده داشته باشد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین با تاکید بر اهمیت درس و رشته فلسفه، حوزه‌ها را به توجه بیشتر به علوم عقلی و فلسفه و کلام و نیز رشته تفسیر توصیه موکد کردند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پایان سخنانشان در اجتماع بسیار عظیم اساتید، فضلا و طلاب حوزه علمیه قم، حضور هزاران طلبه خواهر را پدیده‌ای عظیم و مبارک دانستند و افزودند: تربیت عالمان، پژوهشگران، فقیهان و فیلسوفان در حوزه‌های علمیه خواهران و حضور‌این اندیشمندان در عرصه‌های جهانی می‌توانند همچون حضور دانشمندان دانشگاهی، برای انقلاب و‌ایران، مایه آبروی بیشتر جهانی باشد.
در ابتدای‌این دیدار آیت‌الله مقتدایی مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به جایگاه حوزه علمیه قم به عنوان خاستگاه انقلاب اسلامی گفت: اساتید، فضلا و طلاب با بصیرت کامل پیشتاز و پرچمدار دفاع از این نظام اسلامی‌هستند و بر خود فرض می‌دانند از جایگاه ولایت فقیه در مقابل توطئه‌ها و جریانات انحرافی محافظت کنند و به شبهات پاسخ مناسب بدهند.
آیت‌الله مقتدایی ابراز امیدواری کرد: با توجه به درک عمیق نسبت به ظرفیت علمی‌و معنوی حوزه‌ها و نقش آن در تمدن سازی و دفاع از معارف ناب اسلام، گام‌های استوار و بلندی برای رسیدن به وضع مطلوب برداشته شود.
ارسال نظر