مقابله بنزینی با هواپیماهای اروپایی

عکس: دنیای اقتصاد

عدم‌تحویل سوخت به هواپیماهای ایرانی غیرقانونی است وزیر راه عدم تحویل سوخت به هواپیماهای ایرانی را غیرقانونی دانست

مقابله به مثل ایران با اقدام اروپاییان

مدتی است برخی کشورهای اروپایی به هواپیماهای ایرانی بنزین تحویل نمی‌دهند

دنیای اقتصاد- موضوع ممانعت از سوخت‌گیری هواپیماهای مسافربری ایران در برخی فرودگاه‌های بین‌المللی خارج از کشور، با تایید برخی مقامات تهران و با هشدار آنان نسبت به احتمال مقابله به مثل ایران در این زمینه وارد فاز تازه ای شده است.

دیروز حمید بهبهانی، وزیر راه و ترابری در حاشیه جلسه هیات دولت، تحویل ندادن سوخت به هواپیماهای ایرانی را غیرقانونی خواند و احتمال مقابله به مثل ایران در این زمینه را رد نکرد. علاءالدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز با غیرقانونی خواندن این اقدام اعلام کرد که این موضوع از طرف مجلس مورد پیگیری قرار خواهد گرفت. روز سه شنبه رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری هفتگی خود با خبرنگاران گفته بود: حتما برخوردهای نسنجیده شرکت‌هایی را که به هواپیماهای ایرانی سوخت ارائه نمی‌کنند تحمل نمی‌کنیم و روش مقابله با این برخوردها در دستور کار قرار دارد.

اما ماجرا از آنجا آغاز شد که برخی از سایت‌های خبری ایران از جمله پایگاه اطلاع‌رسانی تابناک، روز دوشنبه هفته جاری خبر دادند که مقامات فرودگاه هیترو لندن تصمیم گرفته‌اند به هواپیماهای شرکت هواپیمایی ایران ایر بنزین تحویل ندهند تا این هواپیماها مجبور باشند برای سوخت گیری در یک مکان دیگر توقف کنند. نتیجه عملی این تغییر مسیر پرواز، سه ساعت تاخیر در رسیدن به مقصد است.

بر پایه این اخبار، پیش از این فرودگاه فرانکفورت آلمان نیز سوخت‌رسانی به هواپیماهای ایرانی را متوقف کرد که به همین دلیل هم‌اکنون هواپیماهای ایرانی مسیر فرانکفورت - تهران برای سوخت گیری در فرودگاه وین توقف می‌کنند. این اقدام اروپایی‌ها از یک‌طرف با هدف سودجویی صورت می‌گیرد و از طرف دیگر بر خلاف ادعاهای آنها، در جهت ضربه زدن به مردم ایران است.

این اخبار در شرایطی منتشر شدند که در تیرماه سال جاری نیز اخبار مشابهی مبنی بر خودداری فرودگاه‌های لندن، فرانکفورت آلمان و امارات متحده عربی از سوخت‌رسانی به هواپیماهای ایرانی روی خروجی برخی از سایت‌های خبری قرار گرفت؛ اما مقامات تهران چنین اخباری را تایید نکردند. این بار اما، وزیر راه و ترابری روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران عدم تحویل سوخت به هواپیماهای ایرانی را غیرقانونی و غیرحقوقی دانست و اعلام کرد که این موضوع را به لحاظ حقوقی پیگیری خواهیم کرد.

به گزارش ایرنا، بهبهانی در پاسخ به اینکه آیا ایران قصد مقابله به مثل در این خصوص را دارد نیز گفت: این موضوع باید بررسی شود و اگر به نتیجه رسیدیم حتما انجام خواهیم داد.

واکنش رییس کمیسیون امنیت ملی

در همین حال علاءالدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز عدم ارائه سوخت به هواپیماهای ایرانی را غیرقانونی، غیرحقوقی، برخلاف مقررات بین‌المللی و ضد حقوق‌بشر دانست.

بروجردی دیروز در همین رابطه به خبرگزاری فارس گفت: با توجه به اینکه مسافران هواپیماها، افراد عادی ملت ایران هستند، عدم ارائه سوخت به هواپیماهای مسافربری نشان‌دهنده دشمنی این کشورها با ملت ایران است. آنچه برای غربی‌ها با این نوع اقدامات باقی می‌ماند، خاطره تلخ در حافظه ملت ایران و برای ضدیت با ملت شریف ایران است.

بروجردی بر همین اساس عنوان کرد: از آنجایی که این تصمیم غربی‌ها می‌تواند تهدیدکننده ایمنی هوایی باشد، ایران نیز برخورد متناسبی را با این موضوع انجام خواهد داد.

رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در خاتمه تاکید کرد که این موضوع از طرف مجلس مورد پیگیری قرار خواهد گرفت.

ممانعت از سوخت‌گیری هواپیماهای مسافربری ایران در برخی فرودگاه‌های بین‌المللی خارج از کشور محور سوال یکی از خبرنگاران در نشست خبری روز سه‌شنبه سخنگوی وزارت‌خارجه نیز بود که مهمانپرست در این باره گفت: متاسفانه برخی از شرکت‌های غربی رفتار نامناسبی در این زمینه اتخاذ کردند. وی در توصیه‌ای به دولت‌های این شرکت‌ها افزود: این مساله خارج از چارچوب‌های مربوط و حتی قطعنامه غیرقانونی شورای امنیت است و براساس مقررات بین‌المللی این کار صحیح نیست و ادامه این رویکرد توسط برخی شرکت‌ها می‌تواند منافع آنها را در رابطه با بازار گردشگری و تردد هواپیماها محدود و به آنها خسارت مادی وارد کند. وی تصریح کرد: حتما برخوردهای نسنجیده این شرکت‌ها را تحمل نمی‌کنیم و روش مقابله با این برخوردها در دستور کار قرار دارد.

ماجرا چیست؟

آنچنان که مهمانپرست گفته است، موضوع خودداری برخی از فرودگاه‌های کشورهای غربی از سوخت‌رسانی به هواپیماهای مسافربری ایرانی در چارچوب قطعنامه‌های تحریم‌آمیز شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران نیست. در همین رابطه، بی‌بی‌سی گزارش داده است: اگرچه قطعنامه‌های مصوب شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی شامل توقف تحویل فرآورده‌های نفتی به این کشور نیست، اما ایالات‌متحده به‌طور یکجانبه محدودیت‌هایی را علیه فروش این اقلام به ایران تصویب کرده و به اجرا گذاشته است.

به گزارش بی‌بی‌سی، قانون محدودیت فروش سوخت به ایران برای شرکت‌ها و شهروندان آمریکایی که این قانون را نقض کنند مجازات‌هایی در نظر گرفته است، اما شهروندان و شرکت‌های غیرآمریکایی فعال در خارج از خاک آن کشور قاعدتا مشمول چنین مجازات‌هایی نمی‌شوند. با این همه، شرکت‌های غیرآمریکایی نگران آن هستند که در صورت انجام معاملاتی با ایران در زمینه‌های منع شده در قوانین آمریکا، فعالیت‌های آنان در آن کشور با محدودیت‌هایی مواجه شود و به همین دلیل نیز داوطلبانه از تنبیه‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران تبعیت می‌کنند.

در همین چارچوب بود که مهدی علیاری، دبیر انجمن صنفی شرکت‌های هواپیمایی در نیمه تیرماه سال جاری اعلام کرده بود که از هفته گذشته تاکنون و در پی تصویب قانون یک جانبه آمریکا و تحریم این کشور علیه ایران فرودگاه‌های انگلیس، آلمان و امارات از سوخت‌رسانی به هواپیماهای ایرانی امتناع می‌کنند.

علیاری در گفت‌وگو با ایسنا افزوده بود:‌ طبق مصوبه کنگره آمریکا به منظور تحریم‌ فرآورده‌های سوختی علیه ایران، فرودگاه‌های برخی کشورها سوخت هواپیمای ناوگان هوایی ایرانی را تامین نمی‌کنند. به همین دلیل، ناوگان هوایی ایران باید سوخت خود را تا حد امکان از داخل کشور تامین کند یا در کشورهای مسیر توقف و سوخت‌گیری داشته باشند که این امر هزینه‌های پرواز را به دو برابر افزایش می‌دهد.

علیاری تصریح کرده بود: حمل‌ونقل هوایی ذاتا فعالیتی بین‌المللی است و تمامی تحریم‌ها علیه ایران ـ حتی تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد ـ با موازین بین‌المللی هوانوردی و اصول حقوق بشر مغایرت دارند، چه رسد به تحریم‌های یک‌جانبه کشورها که به تسری فرا سرزمینی قوانین خود می‌پردازند و پشتوانه اجرای آن را اعمال زور اقتصادی (تحریم‌های اقتصادی) قرار می‌دهند.

دبیر انجمن صنفی شرکت‌های هواپیمایی ایران تاکید کرده بود: تحریم‌های یکجانبه دولت آمریکا فراتر از قطعنامه شورای امنیت و سازمان ملل است که با توجه به غیرقانونی بودن آن سازمان بین‌المللی هواپیمایی (ایکائو) در یک ارزیابی منصفانه قانونی و حقوقی باید این اقدام را مورد بررسی قرار دهد و به غیرقانونی بودن اعمال این تحریم یک‌جانبه اذعان کند که یکی از کشورهای عضو خود دچار این چالش شده است.

در پی انتشار این خبر، کاظم جلالی، مخبر کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس نیز با اعلام اینکه فرودگاه‌های کویت هم به هواپیماهای ایرانی سوخت نمی‌دهند، گفته بود: ایران می‌تواند با استناد به معاهده‌های بین‌المللی، علیه این اقدام به سازمان ملل و سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری شکایت کند.

عکس: حمید جانی‌پور