ختم به خیر!

علیرضا مجمع

بدعت ناخود‌آگاه، ترس پیش رو

ماجرا بسیار ساده اتفاق افتاد؛ اصغر فرهادی کارگردان درباره الی- برنده خرس نقره‌ای بهترین کارگردانی از فستیوال برلین و خیلی دیگر از جایزه‌های جهانی دیگر- در جشن چهاردهم سینمای‌ ایران روی سن اظهار امیدواری کرد که تعدادی از همکارانش بتوانند دوباره در‌ ایران فیلم بسازند و فرصت دوباره به آنها داده شود که نسل جدید سینمای ‌ایران با ساخته‌های آنها با ذهنی پویا تر به سوی آینده پیش رویشان بروند. این سخنان ظاهرا خیلی باب طبع مدیران سینمای‌ ایران نبود و به فاصله اندکی از بیان آنها پروانه ساخت فیلم جدیدش که داشت فیلمبرداری می‌شد ناگهان لغو شد و یک علامت سوال همراه با تعجب بسیار بزرگ را در ذهن سینماگران‌ایجاد کرد و با هر کسی حرف می‌زدی نوعی ترس خفیف را می‌توانستی در کلام آدم‌ها حس کنی و همه یک سوال مشترک داشتند: این بدعت گریبان آنان را هم خواهد گرفت؟! اگر از معاون سینمایی و مدیرکل اداره نظارت و ارزشیابی بپرسید که قطعا پاسخ منفی است، اما واهمه از‌ اینکه ‌این بدعت به روش و روال تبدیل شود، ناخود آگاه وجود دارد. اینکه همچنان بعد از ‌این همه سال در چارچوب‌های صنفی - و در‌اینجا سینمایی- چنان دچار‌ایرادیم که اصغر فرهادی با لغو پروانه ساخت فیلمش حتی نمی‌داند - و نمی‌تواند- به کدام مرجع معتبر برای اعاده حقش برود. این بار البته با وساطت رفیقان سینما مشکل مرتفع شد و فقط قرار شد تهیه‌کننده جدایی نادر از سیمین تغییر کند و فیلمبرداری فیلم ادامه یابد. اما همچنان ‌این ترس و واهمه وجود دارد. فکری به حال ‌این بدعت‌ها بکنید.

فرهنگ و هنر - چند روز پیش بود که معاونت سینمایی و مدیرکل اداره نظارت و ارزشیابی در مورد لغو مجوز ساخت فیلم اصغر فرهادی اظهارنظر کردند. شمقدری البته لغو پروانه ساخت فیلم اصغر فرهادی را از نیویورک رسانه‌ای کرد و گفت: این موضوع به خاطر صحبت‌هایی است که وی در مراسم جشن خانه سینما داشت و حرف‌هایی که ایشان زدند حرف‌های جالبی نبودند، پس از آن نیز به ایشان یک هفته‌ فرصت می‌دهند حرف‌هایشان را اصلاح کنند؛ اما این کار را انجام نمی‌دهند و سپس منجر به این تصمیم‌گیری می‌شود. معاون سینمایی وزارت ارشاد در پاسخ به اینکه لغو مجوز ساخت یک فیلم در هنگام فیلمبرداری برای اولین‌بار اتفاق می‌افتد، به ایسنا پاسخ داد: ما به طور کلی به سمتی می‌رویم که روش‌هایمان کاملا آشکار و شفاف باشد و سعی می‌کنیم پنهان‌کاری نداشته باشیم؛ یعنی ملت بدانند که دلیل تشویق یک فیلمساز و دلیل منعی که برای یک فیلمساز ایجاد می‌شود، چیست. شمقدری در پاسخ به این سوال که آیا به نظر شما این شیوه باعث ایجاد محدودیت نمی‌شود، پاسخ داد: اگر حرف‌هایی که شنیده‌ام ایشان گفتند واقعیت داشته باشد، حرف‌های بسیار ناجوری بوده است.

قدردانی از شهامت و درایت مدیرکل اداره نظارت و ارزشیابی

نایب رییس‌هیات مدیره خانه سینما از رفع مشکل لغو پروانه ساخت فیلم جدایی نادر از سیمین خبر داد.

فرهاد توحیدی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره‌ به جلسه یکشنبه شب گذشته‌ جمعی از سینماگران با علیرضا سجادپور مدیر اداره نظارت و ارزشیابی گفت: در این جلسه که آقایان غلامرضا موسوی تهیه‌کننده، سیروس الوند رییس کانون‌کارگردانان، جابر قاسمعلی رییس کانون فیلمنامه‌نویسان، حضور داشتند با حضور سجادپور مدیر اداره کل نظارت و ارزشیابی و داود رسولیان، قائم مقام ایشان در مورد لغو پروانه ساخت جدایی نادر از سیمین مباحثی مطرح شد و نهایتا توافق شد آقای فرهادی با انصراف از تهیه‌کنندگی و معرفی تهیه‌کننده دیگر به فیلمبرداری کارش ادامه بدهد.توحیدی اذعان داشت: لازم می‌دانیم از شهامت و درایت مدیر اداره کل نظارت ارزشیابی تشکر کنیم که به موقع جلوی روند بدعت‌گذاری لغو پروانه ساخت را گرفتند.

توحیدی اذعان داشت: لغو پروانه ساخت امری بی‌سابقه بوده است و آقای سجادپور با لغو این تصمیم، تهیه‌کنندگان را نسبت به امنیت سرمایه‌گذاریشان امیدوار کردند.

نایب رییس هیات مدیره خانه سینما با اشاره به سخنان اصغر فرهادی در جشن خانه سینما گفت: صحبت‌های ایشان همان‌گونه که خود ایشان گفته‌اند ـ در مورد برخی از فیلمسازان‌ـ ناظر بر شخصیت فیلمسازی آن افراد بوده و نه مواضع سیاسی‌شان و خود آقای فرهادی در موقعیت مقتضی در این مورد صحبت خواهد کرد.

توحیدی اظهار امیدواری کرد: امیدواریم نتایج مدیریت دوستان را در جشنواره فجر آینده با حضور فیلمسازان صاحب‌نام و فیلم‌های ممتازشان شاهد باشیم.

سجاد پور هنوز سخن نمی‌گوید

حتی با اینکه نایب رییس خانه سینما از مدیر کل اداره نظارت و ارزشیابی تشکر فراوان کرده است، علیرضا سجادپور هنوز می‌گوید: «هیچ اظهار نظری نمی‌کنم.» سجاد پور پیش از این گفته بود، لغو مجوز ساخت فیلم سینمایی جدایی نادر از سیمین رخ داده است؛ اما تمایلی به رسانه‌ای کردن دلایل آن ندارم و دلایل آن را فقط به خود تهیه‌کننده خواهم گفت.

سجادپور این بار هم بر موضع قبلی خود ماند و گفت: همان‌طور که قبلا گفتم همچنان در این خصوص اظهار نظر نمی‌کنم و پوزش مرا بپذیرید. البته سجاد پور بسیار سربسته در برنامه تلویزیونی هفت که جمعه شب روی آنتن رفت از اتفاقاتی گفت که در جشن چهاردهم خانه سینما افتاده بود که به قول ایشان در شان سینمای ایران و سینماگران ایرانی نیست.

واکنش مدیر عامل خانه سینما

محمد مهدی عسگرپور، مدیرعامل خانه سینما در واکنش به اقدام اخیر معاونت سینمایی در لغو مجوز فیلم جدید فرهادی گفته است: تنها زمانی که به شئون اسلامی، دینی، مقامات امنیتی و مراجع و مقدسات توهین شده باشد پیگردهای قانونی و برخورد با سخنران در نظر گرفته می‌شود. سوال من این است که آقای فرهادی در صحبت‌هایش به کدام یک از اینها توهین کرده است؟ مدیرعامل خانه سینما در ادامه گفت: شاید آرزوهای آقای فرهادی با سلیقه من یا دوستان دیگر همخوانی نداشته باشد؛ اما هیچ کدام از حرف‌هایش با تمامیت ارضی، قانون اساسی و اخلاقیات مغایر نبوده است.

فیلمساز جهانی ایران هم شاکی شد!

عباس کیارستمی ‌در واکنش به اتفاقات اخیر سینمای ایران گفت: قرار بود فیلم بعدی‌ام؛ پدر و پسر را در ایران بسازم؛ ولی تصمیم‌های فردی و مجموع اتفاقاتی که این روزها در سینمای ایران اتفاق می‌افتد، باعث شد که به این نتیجه برسم که فیلم بعدی‌ام را هم در خارج از ایران کار کنم‌.

فیلمساز جهانی سینمای ایران که حرف‌هایش در پارس توریسم آمده است، گفت: مثلا همین داستان مربوط به اصغر فرهادی و فیلمی ‌که مجوز گرفته بود و بعد ناگهانی تصمیم می‌گیرند آن را متوقف کنند‌. اصلا باورم نمی‌شود‌. چطور می‌توان نسبت به ارزش‌های معنوی یک کار فرهنگی بی‌توجه بود‌.

کیارستمی ‌درباره حرف‌های اصغر فرهادی در جشن سینما که از سوی شمقدری دلیل لغو مجوز فیلم او اعلام شد، می‌گوید: این حرف‌ها آرزوی یک فیلمساز بوده برای دیگر همکارانش که در ایران نیستند تا فیلم در کشور مادری‌شان بسازند‌. ممکن است این حرف آرزوی یک نفر نباشد؛ اما طبیعتا نباید با فردی که آرزویش شبیه او نیست به شکل تادیبی برخورد کنیم‌. مثل این می‌ماند که ما برای همه بیماران شفای عاجل طلب کنیم و میان این انسان‌های بیمار، فرد گناهکاری هم باشد، پس باید برای کسی که چنین دعایی کرده، مجازات هم در نظر بگیریم‌.