نقبی به جامعه ایران

فرهنگ و هنر - سه قسمت از سریال تلویزیونی مختارنامه که پس از یک دهه فعالیت جهت آماده‌سازی، از جمعه این هفته روی آنتن می‌رود، شنبه شب گذشته در برنامه‌ای ویژه برای اهالی رسانه نمایش داده شد.در این نمایش ویژه که به منظور آگاهی و اطلاع از نظرات و دیدگاه‌های اهالی رسانه‌ صورت گرفت، حسن اسلامی مهر؛ رییس مرکز سیما فیلم با حضور در این نشست گفت: پس از ۱۰ سال پروسه آماده سازی این مجموعه که ۸ سال تولید و دو سال مراحل نگارش را در پی داشت، این کار دشوار با سختی‌های زیادی که دست اندرکاران آن متحمل شدند، آماده نمایش شد. وی افزود: مختار نامه کار ارزشمندی از میرباقری در حوزه تلویزیون به شمار می‌آید و دعوت از اهالی رسانه برای دیدن قطعاتی از فیلم به این علت بود تا کار در مطبوعات با مشایعت عزیزان رسانه‌ای صورت بگیرد و ظرفیت نمایش ارزنده این سریال دیده شود.اسلامی‌مهر که این مجموعه را بزرگ‌ترین کار تاریخی در آسیا معرفی کرده‌است، با اشاره به قسمت‌هایی از سریال مختارنامه اظهار داشت: وحدت مختار با زبیریان که در بخش‌هایی از فیلم مشاهده کردید، پایدار نیست و آنها در مرحله‌ای دیگر مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند. همچنین قیام مختار نیز بعد از واقعه کربلا رخ می‌دهد و او از آنجایی که در هنگام این واقعه در زندان به سر می‌برد، پس از آن به خونخواهی سالار شهیدان برمی‌خیزد.

شاید قدری غیر متعارف باشد و البته کمی‌هم غیرمنطقی که بخش‌هایی از کاری را قبل از پخش رسمی‌دید و درباره‌اش نظر داد، اما نمایش ۳ قسمت از این سریال از ۳ مقطع زمانی مختلف در داستان نکاتی را به ذهن متبادر می‌کند که بد نیست مخاطبان این مجموعه به آن توجه داشته باشند. البته این تاکید و تمرکز به معنی پیش داوری درباره این سریال نیست تنها اشاره به نقاط عطفی است که تماشاگر تلویزیون را در کدیابی درست اثر یاری می‌دهد. مختارنامه همان‌گونه که بارها گفته شده قیام مختار ثقفی در خونخواهی قاتلان کربلا را به تصویر می‌کشد که البته این به‌پاخیزی به یکباره اتفاق نمی‌افتد و زمینه‌های آن از زمان پیشوای دوم و تنش‌های سیاسی آن دوران به مرور ایجاد می‌شود. مختار مردی است جنگ آور و نه جنگجو و همین امر سبب می‌شود تا قدم گذاشتن در راه مبارزه نظامی‌ را به راحتی نپذیرد و همین امر اوج و فرودهای دراماتیک بسیاری را در سیر داستان سبب می‌شود.در اینکه قیام مختار یک حرکت اجتماعی و سیاسی چند بعدی است شکی نیست، چنانکه در منابع تاریخی نیز به تفصیل و متقن بدان اشاره و تاکید شده اما به نظر می‌رسد مختارنامه تنها بازتاب شرایط سیاسی حکومت بنی امیه نیست، بلکه میرباقری در این اثر نقبی نیز به فضای اجتماعی و سیاسی جامعه امروز ایران زده است و این امر در چینش ساختار داستان و نوع کاراکترهای طراحی شده به‌رغم وجود ما به ازای حقیقی در تاریخ برای بسیاری از شخصیت‌ها محسوس و قابل تامل است، چنانکه برخی از منازعات میان تفکرات و جناح‌های مختلف در این مجموعه قابل تعمیم به فضای ایران امروز و بعضا التهابات به وجود آمده بویژه در یک دهه اخیر است و حتی این نمود از ورای آرایش نظامی ‌پیچیده جنگ‌های مختار نیز به خوبی نمایان است.از این رو قطعا ساخت آثاری از این دست عطف به جنبه‌های عبرت آموزی تاریخ، اقدامی‌ شایسته و ستودنی از سوی رسانه ملی است اما قضاوت درباره ساختار محتوایی و تکنیکی کار را باید به زمان پخش سریال موکول کرد و همچنین از همکاران محترم رسانه‌ای و جامعه منتقدان درخواست کرد تا به روال متداول شده این چند سال در اعلام نقد و نظر تنها پس از پخش چند قسمت به پیشداوری درباره اثر نپردازند و قضاوت نهایی را در پایان کار ارائه دهند. این نشست که ساعت ۱۹:۳۰ با پخش قسمت‌‌های نخست، پانزدهم و قسمت مربوط به قیام مختار آغاز شد، با حضور نمایندگان رسانه‌های گوناگون همراه بود و بعد از صرف شام در ساعت ۲۳ پایان گرفت.