دنیای اقتصاد - به دنبال اعلام رسمی جهش نرخ بیکاری به ۶/۱۴ درصد در بازار کار، تحلیل‌ها حکایت از آن دارد که موج جمعیتی دهه ۶۰ وارد بازار کار شده است. اضافه شدن این موج جمعیتی به جمعیت فعال کشور در حالی صورت می‌گیرد که فضای کسب وکار کشور به دلایل مختلف هنوز مستعد جذب سرمایه‌گذاری‌های لازم برای ایجاد فرصت‌های شغلی کافی نیست و تصمیم‌سازان اقتصادی همچنان مقوله ایجاد شغل را در چارچوب اقتصاد خرد از طریق راهکارهایی چون اعطای وام دنبال می‌کنند و از ابعاد کلان موضوع غافلند. هجوم دهه شصتی‌ها به بازار کار

خبرگزاری مهر با انتشار گزارشی تحلیلی نوشت: ورود متولدین دهه ۶۰ به بازار کار، نامتعادل بودن عرضه و تقاضا، سرمایه‌گذاری نامناسب در ایجاد اشتغال مولد و تصاحب چند میلیون فرصت شغلی توسط خارجی‌ها از دلایل دو رقمی بودن نرخ بیکاری و نوسانات آن گزارش شده است.

به گزارش خبرگزاری مهر، بررسی روند افزایش نرخ بیکاری و موج ورود کارجویان به بازار کار نشان می‌دهد که با وجود تلاش‌های دولت‌ها، بخش‌های خصوصی و تعاونی برای ایجاد فرصت‌های شغلی، سالانه کارجویان جدیدی به صف متقاضیان شغل می‌پیوندند که این موضوع باعث می‌شود این صف گاهی روز به روز طولانی‌تر شود.

صف بیکاری طولانی‌تر شد

بررسی‌های آماری حاکی از آن است که نه تنها نرخ بیکاری در هیچ دوره زمانی نتوانست به تعادل برسد؛ بلکه در اکثر مواقع بالای ۱۰ درصد و به اصطلاح دو رقمی باقی ماند تا همچنان شاهد صف طولانی متقاضیان کار در کشور باشیم؛ هر چند با رسیدن نرخ بیکاری به ۶/۱۴ درصد در بهار ۸۹، صف بیکاری طولانی‌تر شده است. البته ذکر این نکته ضروری است که در بیشتر کشورها همیشه بازارهای کار دارای ورودی و خروجی‌هایی هستند که در پی یافتن شغل جدید، تغییر شغل، اخراج و موضوعاتی از این دست باعث به صفر نرسیدن این روند می‌شوند.

موج ورود به بازار کار از متولدین دهه ۶۰

موضوع مربوط به بیکاری فعلی کشور از این حیث قابل‌توجه است که به دلیل عدم‌تعادل در عرضه و تقاضای نیروی کار و ورود متولدین دهه ۶۰ به بازار کار، نرخ بیکاری همچنان بالا و در مواقعی رو به صعود مانده است که تنها راه آن، ایجاد فرصت‌های جدید شغلی از طریق سرمایه‌گذاری در بخش‌های مولد مانند کشاورزی و صنعت است. مرکز آمار ایران به عنوان مرجع رسمی اعلام نرخ بیکاری در کشور طی سال گذشته از مهم‌ترین دلایل بالا بودن نرخ بیکاری و تقاضای زیاد افراد برای ورود به بازار کار را موج جمعیتی دهه ۶۰ می‌داند، این در حالی است که نبود تعریف روشن از فرد بیکار، غیرقابل استناد بودن آمارها و انتشار آمارهای متفاوت توسط دستگاه‌های مختلف نیز خود مزید بر علت است.

کسی بیکار نیست

ولی‌الله صالحی عضو شورای‌عالی کار در گفت‌وگو با مهر گفت: در حال حاضر ما فرد بیکاری در کشور نداریم و باید تکلیف خودمان را با تعریف بیکاری روشن کنیم. وی افزود: همه افراد صبح که از خواب بیدار می‌شوند به دنبال انجام کاری هستند، ولی اگر منظور از کار، شغل آن هم از نوع مولد باشد، مساله فرق دارد.

وی اظهار داشت: همیشه در بازار کار افرادی برای پیدا کردن شغل جدید و بهتر یا با میل خود از کار قبلی خارج می‌شود یا اخراج می‌شوند. حال در این زمینه افرادی نیز هستند که هیچ کاری برای انجام دادن ندارند و به اصطلاح بیکارند.

دلالی شغل است!

صالحی تصریح کرد: امروزه به برخی مشاغل مانند دلالی و واسطه‌گری در قانون تجارت شغل گفته می‌شود، در حالی که از مشاغل مولد محسوب نمی‌شوند؛ چرا که افراد شاغل در واسطه‌گری هیچ نقشی در تولید ندارند.

وی توسعه واسطه‌گری و دلالی را آفت اقتصاد دانست و افزود: باید تلاش شود که نیروهای کار به سمت اشتغال مولد و در راستای افزایش تولید ناخالص داخلی هدایت شوند؛ چرا که دلالی نه تنها با محدود کردن اقتصاد کشور خود بیکاری را در کشور گسترش می‌دهد، بلکه عاملی ضد اشتغال نیز محسوب می‌شود. وی شناسایی مشاغل بدون بهره‌وری را ضروری دانست و افزود: برای از بین بردن بیکاری در کشور ابتدا باید مشاغل فعلی را دسته‌بندی و مشاغل بدون راندمان، بهره‌وری و غیرمولد را شناسایی کرد.

برخی کارها ضد اشتغال است

این مقام مسوول کارگری با انتقاد از شفاف نبودن آمارها به ویژه در حوزه اشتغال گفت: متاسفانه رشد نامناسب سرمایه‌گذاری‌های جدید برای ایجاد اشتغال مولد باعث شده است تا عرضه اشتغال در مقابل رشد تقاضا «درجا» بزند و نتواند به وضعیت نرمال خود دست یابد.

نماینده کارگران در شورا‌ی‌عالی کار، گفت: در دهه ۶۰ فرزندان زیادی بودند که به مدرسه می‌رفتند و این موضوع باعث دو و حتی سه شیفته شدن مدارس در برخی مناطق کشور شده بود. حال پس از چند سال این موضوع حل شده و امروز شاهد هستیم که اکثر مدارس به صورت تک شیفت و برای دختران یا پسران فعال هستند.

ورود کودکان دهه ۶۰ به بازار کار

وی ادامه داد: همان کودکانی که در دهه ۶۰ به مدارس دو شیفته می‌رفتند امروز به بازار کار وارد شده‌اند و متقاضی شغل هستند. این موضوع باعث شده است در کنار نداشتن رشد مناسب عرضه مشاغل، نرخ بیکاری بالا برود و افراد برای تصدی مشاغل با مشکلاتی روبه‌رو باشند.

سه میلیون شغل مولد در تسخیر خارجی‌ها

صالحی حضور حداقل سه میلیون کارگر غیرمجاز خارجی به ویژه از افغانستان در بازار کار ایران را از دیگر دلایل بیکاری معرفی کرد و افزود: نبود سرمایه‌گذاری مناسب در بخش‌های مولد به ویژه کشاورزی و صنعت نیز به نوعی دیگر به مشکلات دامن زده است.

عضو شورای‌عالی کار باز تعریف مشاغل، تغییر روش دانشگاه‌ها در جذب دانشجو و تلاش در کاربردی کردن رشته‌ها را برای کاهش نرخ بیکاری موثر دانست و گفت: پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک به دلیل فروکش جمعیت جویای کار متولد دهه ۶۰ به بازار کار، نرخ بیکاری نیز کاهش یابد.

وی افزود: همانطور که در گذشته به نیروی کار خارجی برای تصدی برخی مشاغل تخصصی نیاز بود در آینده نیز وجود خواهد داشت هر چند تلاش می‌شود تا از نیروهای ستادی کشور کاسته و به نیروهای صف و مولد افزوده شود قطعا در سایه کار و تلاش، فرصت‌های اشتغالزایی جدیدی نیز ایجاد خواهد شد.

وزیر کار: به مراجع رسمی‌تولید آمار اعتماد کنیم

وزیر کار و امور اجتماعی گفت: باید به مراجع رسمی‌تولید آمار در کشور اعتماد کنیم. به گزارش واحد مرکزی خبر، عبدالرضا شیخ‌الاسلامی‌درباره نرخ بیکاری در کشور افزود: آمار بیکاری را وزارت کار نمی‌دهد، بلکه آن را مرکز آمار تهیه می‌کند که مرجع رسمی‌تهیه، تولید و اعلام آمار در کشور است. وی گفت: اگر کسی در باره این آمار خنده‌اش هم می‌گیرد، اشکالی ندارد، بخندد. وزیر کار افزود: بهتر است این افراد با خود آقایان مرکز آمار صحبت کنند، بالاخره آنها توضیحاتی دارند. شیخ‌الاسلامی‌گفت: به هر حال اگر قرار باشد نظر مراجع رسمی‌تولید آمار را زیر سوال ببریم، دیگر هیچ مبنا و پایه‌ای برای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در کشور نخواهیم داشت و همه چیز زیر سوال می‌رود. وی با بیان اینکه نمی‌توانیم واقعا با این شیوه برخورد کنیم، افزود: البته نفی نمی‌کنم؛ تهیه آمار هم بالاخره کار انسان است و انسان هم در کارهایش مرتکب خطا می‌شود. وزیر کار گفت: ممکن است خطایی در اندازه‌گیری‌ها در برداشت‌های میدانی، در تجزیه و تحلیل‌ها و در محاسبات صورت بگیرد که قابل بررسی و طرح است. شیخ‌الاسلامی ‌افزود: اگر بخواهیم یکسره در همه اعداد و ارقامی ‌که مراجع ذی صلاح و رسمی‌در کشور اعلام می‌کنند شک کنیم، دیگر مبنایی برای کار، گفت‌وگو و تعامل پیدا نمی‌کنیم. وی گفت: باید به این آمارها احترام بگذاریم و به این حرف‌ها اعتماد کنیم و اگر اشکالی هم داشته باشد از مسیر خودش پیش برویم و بررسی کنیم.