دنیای‌اقتصاد- اگر چه براساس تازه‌ترین آمار منتشر شده از سوی آنکتاد، میزان جذب سرمایه‌های مستقیم خارجی توسط ایران در سال ۲۰۰۹ با بهبود قابل توجهی نسبت به سال ۲۰۰۸ مواجه بوده و از ۶/۱ میلیارد دلار به ۳ میلیارد دلار افزایش یافته، اما این رقم هنوز در مقایسه با سایر کشورهای منطقه سطح مناسبی را به نمایش نمی‌گذارد. در همین سال، کشور عربستان ۵/۳۵ میلیارد دلار، قطر ۷/۸ میلیارد دلار، ترکیه ۶/۷ میلیارد دلار و لبنان ۸/۴ میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کره‌اند. دو کشور ضعیف اردن و عمان نیز به ترتیب هر کدام ۴/۲ و ۲/۲ میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کرده‌اند. به گفته رییس سازمان سرمایه‌گذاری خارجی کشورمان، عمده سه میلیارد دلار سرمایه خارجی وارد شده به ایران نیز در بخش نفت جذب شده است.بحران جهانی باعث کاهش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بیشتر کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه شده و حجم کلی این شاخص را از ۱۷۷۱ میلیارد دلار سال ۲۰۰۸ به ۱۱۱۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۹ کاهش داد؛ در حالی که این شاخص در سال ۲۰۰۷ معادل ۲۱۰۰ میلیارد دلار بود. بزرگ‌ترین مقصد سرمایه‌های خارجی در سال ۲۰۰۹ کشور آمریکا بود که ۱۳۰ میلیارد دلار جذب داشت؛ اگر چه نسبت به ۳۸۰ میلیارد دلار سال ۲۰۰۸ سقوط شدیدی داشت. گزارش سالانه آنکتاد منتشر شد

گزارش سرمایه‌گذاری جهانی در سال ۲۰۰۹

سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران در سال ۲۰۰۹ به بیش از ۳ میلیارد دلار رسید

کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) جدیدترین گزارش سالانه خود موسوم به «گزارش سرمایه‌گذاری جهان ۲۰۱۰» را منتشر کرده است. این گزارش مربوط به آمار سرمایه‌گذاری در جهان و به تفکیک کشورهای مختلف طی سال ۲۰۰۹ است.

آمارهای ارائه شده از سوی آنکتاد نشان می‌دهد که کل سرمایه‌گذاری مستقیم در جهان در سال ۲۰۰۷ رقم ۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد دلار، در سال ۲۰۰۸ رقم هزار و ۷۷۱ میلیارد دلار و در سال ۲۰۰۹ رقم هزار و ۱۱۴ میلیارد دلار بوده است.

ایران در مجموع این سه سال کمی بیش از ۶ میلیارد دلار سهم از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی داشته است. سهم ایران در سال ۲۰۰۷ رقم ۶/۱ میلیارد دلار، سال ۲۰۰۸ رقم ۶/۱ میلیارد دلار و در سال ۲۰۰۹ رقم ۰۱۶/۳ میلیارد دلار بوده است.

همین گزارش نشان می‌دهد که اروپا در سال ۲۰۰۷ رقم ۹۸۸ میلیارد دلار، سال ۲۰۰۸ رقم ۵۵۱ میلیارد دلار و سال ۲۰۰۹ رقم ۳۷۸ میلیارد دلار سرمایه مستقیم خارجی جذب کرده است. کشور آمریکا هم در سال ۲۰۰۷ رقم ۲۶۶ میلیارد دلار،‌ سال ۲۰۰۸ رقم ۳۲۴ میلیارد دلار و سال ۲۰۰۹ رقم ۱۲۹ میلیارد دلار جذب کرده است. در منطقه خاورمیانه هم عربستان طی سه سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ نزدیک ۱۰۰ میلیارد دلار به ترتیب ۸/۲۲، ۱/۳۸، ۵/۳۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی جذب کرده است.

طی همین مدت ترکیه نزدیک ۵۰ میلیارد دلار به ترتیب ۲۲، ۱۸ و ۶/۷ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب کرده است. آمار برخی کشورهای همسایه و همجوار ایران در جذب سرمایه‌گذاری خارجی طی سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ به این شرح است:

بحرین ۷/۱، ۷/۱، ۲/۰ میلیارد دلار، عراق ۱، ۸/۱ و ۱ میلیارد دلار، اردن ۶/۲، ۸/۲، ۴/۲ میلیارد دلار، لبنان ۳/۳، ۳/۴ و ۸/۴ میلیارد دلار، عمان ۳/۳، ۴/۲ و ۲/۲ میلیارد دلار، قطر ۷/۴، ۱/۴ و ۷/۸ میلیارد دلار، سوریه ۲/۱، ۵/۱ و ۴/۱ میلیارد دلار و امارات ۱۴، ۷/۱۳ و ۴ میلیارد دلار.

کاهش ۳۷ درصدی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جهان در سال ۲۰۰۹

بان کی مون دبیرکل سازمان ملل در پیش‌گفتار این گزارش نوشته است: روند احیای اقتصادی و مالی جهان همچنان شکننده است و با ریسک‌های در حال ظهور، فشارها به سرمایه‌گذاری‌های عمومی‌و عوامل دیگر مورد تهدید قرار گرفته است. برای تداوم روند احیا، سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی عامل مهمی ‌در برانگیختن رشد و اشتغال است. سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی نقش مهمی‌در این زمینه ایفا می‌کند.

بر اساس این گزارش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در جهان طی سال ۲۰۰۹ با کاهش شدید مواجه شد. بعد از کاهش ۱۶ درصدی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال ۲۰۰۸ این رقم در سال ۲۰۰۹ نیز با کاهش قابل ملاحظه ۳۷ درصدی مواجه شد و به ۱۱۴/۱ تریلیون دلار رسید. میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال ۲۰۰۸ بالغ بر ۷۷۰/۱ تریلیون دلار اعلام شده بود. این گزارش با توجه به وضعیت سرمایه‌گذاری‌ها در نیمه نخست سال ۲۰۱۰ پیش‌بینی کرده است سال ۲۰۱۰ سال رشد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در جهان باشد.

بر اساس پیش بینی آنکتاد حجم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در جهان طی این سال به ۲/۱ تریلیون دلار خواهد رسید و این رقم در سال ۲۰۱۱ به ۳/۱ تا ۵/۱ تریلیون دلار و در سال ۲۰۱۲ به ۶/۱ تا ۲ تریلیون دلار افزایش خواهد یافت. بر این اساس سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای در حال توسعه و در حال گذار طی سال ۲۰۰۹ با کاهش ۲۷ درصدی نسبت به سال قبل از آن مواجه شد و به ۵۴۸ میلیارد دلار رسید. این در حالی بود که طی شش سال متوالی سرمایه‌گذاری در این کشورها افزایش یافته بود.

میزان کاهش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در جهان توسعه یافته بیشتر بوده است، به طوری که طی سال ۲۰۰۹ بالغ بر ۵۶۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای توسعه یافته انجام شد که این رقم نسبت به سال قبل از آن ۴۴ درصد کاهش یافت. این رقم برای سال ۲۰۰۸ بالغ بر ۰۱۸/۱ تریلیون دلار و برای سال ۲۰۰۷ نیز ۴۴۴/۱ تریلیون دلار اعلام شده است. آمریکای شمالی شاهد بیشترین کاهش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی طی سال ۲۰۰۹ بوده است، به طوری که حجم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در این منطقه طی سال ۲۰۰۹ با کاهش ۶۰ درصدی نسبت به سال قبل از آن مواجه شد و از ۳۷۹ میلیارد دلار به ۱۴۸میلیارد دلار کاهش یافت.

سهم ۶۸ میلیارد دلاری خاورمیانه از سرمایه‌گذاری جهانی

منطقه خاورمیانه نیز همچون مناطق دیگر با کاهش حجم سرمایه‌گذاری‌ مستقیم خارجی در سال ۲۰۰۹ مواجه شد.

در مجموع حجم سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی در خاورمیانه از ۹۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۹ به ۶۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۹ رسیده که کاهش ۲۵ درصدی را نشان می‌دهد.

به موازات کاهش ورود سرمایه‌ها به خاورمیانه حجم سرمایه خروجی از این منطقه نیز با ۳۷ درصد کاهش در سال ۲۰۰۹ مواجه شد و به ۲۷ میلیارد دلار رسید. در سال ۲۰۰۸ حجم سرمایه‌گذاری‌های این منطقه در خارج ۳۷ میلیارد دلار اعلام شده بود. کویت با سرمایه‌گذاری ۷/۸ میلیارد دلاری در رتبه اول منطقه از این نظر قرار داشته است. پس از آن عربستان با ۵/۶ میلیارد دلار و قطر با ۷/۳ میلیارد دلار به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم جای گرفته‌اند.

این رقم برای سایر کشورها عبارت است از؛ بحرین منفی ۷۲/۱ میلیارد دلار، عراق ۱۱۶ میلیون دلار، اردن ۷۲ میلیون دلار،لبنان ۱۲/۱ میلیارد دلار، عمان ۶/۴ میلیون دلار، فلسطین ۳۶ میلیون دلار، سوریه منفی ۳ میلیون دلار،ترکیه ۵۵/۱ میلیارد دلار، امارات ۷/۲ میلیارد دلار و یمن ۶۶ میلیون دلار. ایران در آمار این منطقه که با عنوان «آسیای غربی» در گزارش آنکتاد آمده است قرار داده نشده و در بخش آسیای جنوبی ذکر شده است.

سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در آمریکا به کمتر از نصف رسید

آمریکا یکی از کشورهای توسعه یافته است که با کاهش شدید سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی طی سال ۲۰۰۹ مواجه شده است. در حالی که حجم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در این کشور طی سال ۲۰۰۸ به ۳۱۶ میلیارد دلار رسیده بود این رقم در سال ۲۰۱۰ به ۱۳۰ میلیارد دلار کاهش یافته است که افت ۵۸ درصدی را نشان می‌دهد. در عین حال آمریکا همچنان به عنوان بزرگ‌ترین مقصد سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی در سال ۲۰۰۹ شناخته شده است و چین و فرانسه با ۹۵ و ۶۰ میلیارد دلار به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند. این رقم برای دو کشور در سال ۲۰۰۸ به ترتیب ۱۰۸ و ۶۲ میلیارد دلار بوده است.

هنگ کنگ با ۴۸ میلیارد دلار ، انگلیس با ۴۶ میلیارد دلار، روسیه با ۳۹ میلیارد دلار، آلمان با ۳۷ میلیارد دلار، عربستان با ۳۶ میلیارد دلار، هند با ۳۵ میلیارد دلار و بلژیک با ۳۴ میلیارد دلار به ترتیب در رتبه‌های چهارم تا دهم از نظر جذب سرمایه‌های خارجی طی سال ۲۰۰۹ قرار داشته‌اند.

۲۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در ایران طی ۱۹ سال گذشته

بر اساس گزارش آنکتاد که روز پنج‌شنبه منتشر شد، حجم کل سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی انجام شده در ایران از سال ۱۹۹۰ تا پایان سال ۲۰۰۹ نیز به ۹۸/۲۳ میلیارد دلار رسیده و در میان ۱۴ کشور خاورمیانه ایران از نظر حجم جذب سرمایه‌های مستقیم خارجی در این مدت در جایگاه ششم قرار گرفته است. در این منطقه عربستان با ۱۴۷ میلیارد دلار بیشترین رقم و کویت با ۶۰۸ میلیون دلار کمترین رقم را به خود اختصاص داده‌اند. حجم سرمایه‌گذاری‌های مستقیم ایران در دیگر کشورها نیز به ۲۰۹/۲ میلیارد دلار از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۹ رسید. از این نظر ایران در خاورمیانه در جایگاه هشتم قرار گرفته است. در این منطقه امارات با سرمایه‌گذاری ۵۳ میلیارد دلاری در جایگاه نخست قرار داشته است. عراق نیز کمترین رقم سرمایه‌گذاری مستقیم در دیگر کشورها را داشته است.