بدبینی مردم کاهش یافته است

مترجم: شیرین صفوی

بسیاری از انگلیسی‌ها اعتقاد دارند که تغییرات اقلیمی به خاطر فعالیت‌های انسانی اتفاق افتاده است و به همین دلیل انسان‌ها باید راه‌حلی برای آن پیدا کنند. اما نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که این اعتقاد در پنج سال اخیر به نحو قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته است. در این مقاله بیشتر به نتایج نظرسنجی‌ می‌پردازیم که موسسه Ipsos MORI صورت داده است. نتایج این نظرسنجی در ۱۱ ماه ژوئن منتشر شد.

از نظر کسانی که مشتاقند سیاست‌های مربوط به تغییرات اقلیمی از دستورکار دولت خارج شده یا حداقل کاهش یابند، نتایج این نظر سنجی بسیار مطلوب است. اما این نتایج قطعا باعث ناامیدی محیط زیست‌گرایان معتقد شده است.

با توجه به انتشار رسوایی‌آمیز ایمیل‌های محققان دانشگاه ایست‌آنگلیا و هیاهوی بعد از کنفرانس آب و هوای سازمان ملل متحد در کپنهاگ در دسامبر، می‌توان گفت که نتایج این نظرسنجی چیزی بیش از یک افزایش ساده در بدبینی را نشان می‌دهد.

شواهد اثبات وجود این بدبینی، از مقایسه‌ این مطالعه با مطالعه‌ مشابهی به دست می‌آید که پنج سال پیش انجام شد. در آن نظرسنجی، ۸۲درصد مردم گفته بودند که نگران تغییرات اقلیمی هستند؛ اما در تحقیق اخیر، این میزان تنها ۷۱درصد بوده است.

ولی هر مقایسه‌ای باید این مساله را مد نظر داشته باشد که شرایط دو نظرسنجی، از دو لحاظ بسیار با هم متفاوت بوده است. نظرسنجی سال ۲۰۰۵ در اواخر پاییز انجام شد و نظرسنجی سال ۲۰۱۰، در میانه‌ یک زمستان فوق‌العاده سرد.

نیک پیجن، یکی از محققانی که در انجام این نظرسنجی مشارکت کرده است، تایید می‌کند که این مساله می‌تواند فاکتوری تعیین‌کننده باشد؛ اما وی معتقد است که این فاکتور باعث بی‌اعتبار شدن نتایج نمی‌شود.

به عقیده وی، افرادی که ذاتا بدبین هستند، بر اثر سرما بدبین‌تر هم می‌شوند. افرادی هم که نگران تغییرات اقلیمی باشند، شرایط را به عنوان شاهدی بر‌گرمایش زمین قلمداد می‌کنند.

البته ممکن است زمستان نتایج را تحت تاثیر قرار داده باشد؛ رکود اقتصادی نیز قطعا بر نتایج این نظرسنجی موثر بوده است. به گفته‌ الکه‌وبر، محقق دانشگاه کالیفرنیا، «مردم حد مشخصی از نگرانی دارند». افزایش نگرانی‌های اقتصادی، نگرانی در مورد محیط زیست را به همان اندازه کاهش نمی‌دهد، ولی این نگرانی‌ها نه تنها بر میزان ابراز نگرانی مردم اثر دارند، بلکه احتمالا بر اینکه از دید مردم چه مقدار مشکل برای نگرانی در کار است نیز موثر هستند. دلیل دیگر مبنی بر آنکه باورهای مربوط به تغییرات اقلیمی تغییر چندانی نکرده است، متوجه این نکته است که این نظرسنجی مسائل مربوط به آب و هوا را در قالب سوالاتی راجع به انرژی مطرح کرده است.

این نظرسنجی نشان می‌دهد که به نظر مردم انرژی‌های تجدیدپذیر باید گسترش یابند. به علاوه، مردم نسبت به قبل دید مثبت تری نسبت به انرژی اتمی پیدا کرده‌اند؛ خصوصا وقتی سوال‌ها در این باره در قالب نیاز به امنیت انرژی یا یک «ترکیب انرژی» سودمند پرسیده شد. به عنوان مثال در جواب به این سوال که اگر قرار بود به نیروگاه‌های اتمی جدید رای مثبت یا منفی بدهند، ۴۶درصد گفتند حتما یا احتمالا رای منفی خواهند داد و ۴۱درصد اعلام کردند رای مثبت می‌دهند. این جواب‌ها نشان می‌دهند که اعتقادات مربوط به تغییرات اقلیمی هر چقدر هم تغییر کرده باشد، مردم علاقه‌ای به همراهی با «بدبین‌های اقلیمی» ندارند. بدبینی جدی نسبت به شرایط اقلیمی در بریتانیا به شکل تنفر از مزارع بادی خود را نشان داده است (جالب آنکه نیک کلگ، همسر معاون نخست‌وزیر بریتانیا، کاری برای یک کارخانه تولید توربین انجام داد و به دنبال آن نویسنده یک وبلاگ محیط زیست‌گرای مشهور در یادداشت خود نوشت: «من ترجیح می‌دهم زنم در ‌گروه خنثی‌سازی مین کار کند، تا در صنعت مزارع بادی»). این نظرسنجی نشان داد که ۸درصد پاسخگویان نظر منفی نسبت به مزارع بادی دارند و تنها ۱۶درصد گفته‌اند به ساخت یک مزرعه‌ بادی در فاصله‌ پنج مایلی منزلشان اعتراض خواهند کرد؛‌گرچه به نظر آنها، ۳۰درصد جامعه به چنین مساله‌ای معترض خواهند شد و این بدان معنی است که شاید برخی از پاسخگویان اعتراض خود را به زبان نمی‌آورند.

آن طور که از پاسخ به سوال‌های مربوط به ژئومهندسی بر می‌آید، مردم بریتانیا بسیار به تکنولوژی علاقه‌مندند. گرچه نیمی از پاسخگویان نمی‌دانستند کلمه‌ «ژئومهندسی» به مداخلات عامدانه برای خنک‌سازی آب و هوا (مانند سیستم‌های سد نور خورشید در استراتوسفر یا مکش دی‌اکسید کربن از هوا) بر می‌گردد، در کل تنها ۴درصد اعلام کردند با گسترش چنین تکنولوژی‌هایی مخالفت خواهند کرد.

اساسا مردم هر چه بیشتر به یک تکنولوژی خاص و هزینه‌ها و فواید آن بیندیشند، مخالفت‌شان نسبت به آن بیشتر می‌شود. در واقع آنها به تکنولوژی‌هایی نگاهی خوشبینانه دارند که هنوز ماهیتشان کاملا مشخص نیست. اما خود این مساله نیز قابل توجه است؛ زیرا مشخص می‌کند که چرا پاسخگویان نظرسنجی به برنامه‌ای مشخص برای ساخت موج‌شکن در سورن، کمتر از برنامه‌ای برای «انرژی‌های تجدیدپذیر» علاقه‌مندند.

البته هیچ کدام از این مسائل، تاثیر ایمیل‌های دانشگاه ایست آنگلیا یا کنفرانس کپنهاگ یا کشف اشتباهاتی در عملیات انجام شده به دست کمیته‌ چندملیتی تغییرات اقلیمی، بر نظریات مردم را رد نمی‌کند. ولی ظاهرا عکس‌العمل نسبت به آب و هوا و انرژی، تغییر چندانی نکرده است.

همچنین شواهدی در دست است که باور به اثر مذکور در آمریکا رو به کاهش دارد. تونی لیزروویتز و همکارانش از دانشگاه ییل در نوامبر ۲۰۰۸، ژانویه ۲۰۱۰ و چند هفته‌ قبل تحقیقی درباره‌ آب و هوا و انرژی انجام دادند. طبق این مطالعه، اعتقاد به‌ گرم شدن کره‌ زمین و نقش انسان در این پدیده و همین‌طور نگرانی درباره‌ این قبیل مسائل در ماه ژانویه به پایین‌ترین سطح خود رسید. از آن زمان تاکنون این نگرانی رو به افزایش گذاشته،‌ گرچه هنوز نسبت به سطح سال ۲۰۰۸ کمتر است.

این نظرسنجی آمریکایی مثل سایر نظرسنجی‌های چند سال اخیر نشان می‌دهد که اعتقاد به تغییرات اقلیمی، به شدت تحت تاثیر سیاست است: از میان هر چهار جمهوری‌خواه، تنها یک نفر این مساله را برای دولت مهم یا به شدت مهم قلمداد می‌کند؛ در حالی‌که این نرخ برای دموکرات‌ها دو از میان چهار نفر است. دکتر پیجن اعتقاد دارد که مشابه این وضعیت در بریتانیا هم وجود دارد؛ اما او و همکارانش هنوز تحقیق بر این بخش از داده‌ها را به پایان نبرده‌اند.

همچنین این نظرسنجی آمریکایی نشان می‌دهد که از این منظر،‌ فاصله‌ آشکاری میان انرژی و تغییرات اقلیمی وجود دارد. ۵۹درصد جمهوری‌خواهان با وجود دیدگاه‌های خود نسبت به این تغییرات، معتقدند گسترش انرژی‌های پاک باید اولویت بالا یا بسیار بالایی در دولت داشته باشد. گرچه تعداد معتقدان به اولویت بالای مسائل اقلیمی از ژانویه تاکنون از ۳۸درصد به ۴۴درصد رسیده، اما نسبت کسانی که به لزوم توسعه انرژی‌های پاک معتقدند از ۶۰درصد به ۷۲درصد رسیده که این امر بازتابی است از نارضایتی عمیقی که از جریان نشت نفت در خلیج مکزیک به بار آمده است.

همین نرخ ۷۲درصد روشن می‌کند که چرا سنا به لایحه‌ای منحصرا مربوط به انرژی بیشتر از لایحه‌ای مشترکا مربوط به انرژی و تغییرات اقلیمی علاقه‌مند است؛ اما یک فاکتور دیگر هم وجود دارد. انرژی‌های پاک کسی را به سختی نمی‌اندازند؛ اما قوانین مربوط به تغییرات اقلیمی می‌تواند مشکل‌ساز شود.

در رتبه بندی قوانین مرتبط با منابع انرژی و سیاست‌های اقلیمی، پاسخگویان آمریکایی معافیت مالیاتی برای استفاده از خودروهای پاک و پنل‌های خورشیدی را از بین نه مورد در اولویت دوم قرار دادند. تحقیقات مربوط به انرژی تجدیدپذیر در رتبه اول و افزایش مالیات گاز در رتبه آخر قرار‌گرفته است و ۶۵‌درصد پاسخ‌دهندگان مخالفت خود را با آن اعلام کرده‌اند.

بریتانیایی‌ها که از سوی Ipsos MORI مورد پرسش قرار‌گرفتند نیز نگران مسائل مالی هستند؛ ۷۸درصد آنها گفته‌اند نسبتا یا تا حد زیادی نگران افزایش سرسام‌آور هزینه‌ برق هستند. در عین حال، آنها با پرداخت بابت آنچه برایشان مهم است، مشکلی ندارند و این کار را با رضایت انجام می‌دهند. ۶۵درصد پاسخگویان حاضرند قبض‌های برق ماهانه‌شان تا اندازه‌ای افزایش یابد، به شرطی که این برق از منابع انرژی‌های پاک به دست آمده باشد؛ از آن میان، ۱۹درصد حاضرند ماهانه مبلغ ۱۰ پوند را به همین منظور پرداخته و ۱۲درصد نیز حاضرند حتی بیشتر از اینها نیز بپردازند.

بنا بر داده‌های Ofgem، ناظر انرژی در بریتانیا، حدود ۸درصد قبض برق سالانه ۴۴۵ پوندی مصرف‌کنندگان، صرف برنامه‌های زیست‌محیطی می‌شود؛ برنامه‌های زیست‌محیطی مواردی چون مبادله مجوزهای تولید مواد شیمیایی مضر در اروپا و یا برنامه‌ بریتانیا در رابطه با انرژی‌های پاک و ضروری را شامل می‌شود. این به معنی ۳ پوند در ماه است که نیمی از پاسخگویان گفته‌اند که حاضرند این رقم را بابت استفاده از انرژی‌های پاک بپردازند. چون دولت برنامه‌ای برای افزایش استفاده از انرژی‌های پاک و‌گران دارد (به ویژه بادهای ساحلی که برایشان یارانه در نظر‌گرفته شده)، حتی اکثریت سایر پاسخگویان نیز حاضر خواهند بود حداقل به‌صورت آزمایشی، مبلغ بیشتری را هم بپردازند.