رابطه چندجانبه با آفریقا

عکس: ایرنا

دنیای اقتصاد- تهران در پی شکل گیری رابطه چند جانبه با آفریقا است. این جمله را منوچهر متکی وزیر خارجه ایران در حاشیه اجلاس سران آفریقا دراتیوپی به خبرنگاران گفت و از برگزاری اجلاس مشترک سران اتحادیه آفریقا و ایران در نیمه دوم سال ۲۰۱۰ خبر داد. به گفته وی گسترش همکاری با آفریقا در دستور کار دولت دکتر احمدی‌نژاد بوده و در این زمینه گام‌های خوب و موثری برداشته شده است.

به گزارش ایسنا، وزیر خارجه افزود: در سال‌های اخیر رویکرد جدید ایران گسترش همکاری‌ها با قاره آفریقا بوده به گونه‌ای که این همکاری‌ها صرفا در زمینه سیاسی بنا شد. امروز با کشورهای آفریقایی از سنگال و گامبیا گرفته تا اتیوپی و از شمال تا جنوب قاره آفریقا مناسبات دوجانبه خوبی داریم.

متکی با اشاره به حضور ایران در اجلاس‌های مختلف اتحادیه آفریقا گفت: تهران در پی شکل‌گیری رابطه چند جانبه با آفریقا است.

وی با اشاره به ایده نشست مشترک ایران و آفریقا گفت: در ملاقات با آقای «ژان پینگ» رییس اتحادیه آفریقا اجزای این نشست را نهایی کردیم و طی دو ماه آینده کمیته فنی دبیرخانه همکاری‌های مشترک ایران و آفریقا تشکیل خواهد شد. در نیمه اول سال جاری میلادی آقای «ژان پینگ» در تهران حضور خواهند یافت و در نیمه دوم این سال، اجلاس مشترک سران اتحادیه آفریقا و ایران را خواهیم داشت. متکی گفت: ایران از دوران مبارزات استقلال‌طلبانه در قاره آفریقا تا امروز که اتحادیه آفریقا شکل گرفته است با آپارتاید مخالف و بر وحدت و همکاری همه جانبه با کشورهای این قاره تاکید داشته است.

وی در پاسخ سوالی مبنی بر این که باتوجه به تلاش اروپا و آمریکا برای نفوذ در این قاره، ایران چگونه روابط خود با این قاره را تنظیم خواهد کرد، گفت: چند جانبگی مشخصه روابط بین‌الملل است و هیچ کشوری را نمی‌توان محدود کرد. همکاری‌ها عامل موثری در ارتقای مناسبات است.

وزیرخارجه با بیان این که قاره آفریقا توجه استعمارگران را به خود جلب کرده و نیز با اشاره به مبارزات قاره آفریقا علیه استعمار گفت: ارتقای مهم این قاره از مناسبات بین‌الملل امروز در شرایطی است که به آسانی گذشت و فریب کس یا کشوری را نمی‌خورد و این نشانگر هوشمندی ایجاد شده در رهبران آفریقا است.

اظهارات کلینتون را جدی نمی‌گیریم

اگر چه متکی به منظور شرکت در اجلاس سران آفریقا به اتیوپی سفر کرده بود، اما موضوعات مهمی همچون رابطه ایران و آمریکا و هسته‌ای موجب نشد تا خبرنگاران از متکی درباره این مسائل سوالی نپرسند. وزیر خارجه در بدو ورود به آدیس آبابا مورد پرسش قرار گرفت و در پاسخ به سوال یکی ازخبرنگاران مبنی بر موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال اظهارات وزیر خارجه آمریکا افزود: تلاش خانم کلینتون برای بازگرداندن آمریکا به دوره سیاست‌های ناکام دولت بوش سودی برای مردم و دولت جدید این کشور نخواهد داشت.

رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان با یادآوری سیاست‌های اعلام شده کلینتون در دوره مبارزات انتخاباتی که موجب حذف او از این مبارزات شد، تاکید کرد: تفاوت صداهای متعددی که از واشنگتن شنیده می‌شود از مشکلات جاری سیاست خارجی آمریکا است، اما به نظر می‌رسد موضع خانم کلینتون تفاوت اساسی با سایر صداهایی که شنیده می‌شود، دارد. وزیر خارجه با تاکید بر پیامدهای اینگونه رویکردها افزود: جمهوری اسلامی ایران سه دهه است که با رویکردهای خصمانه برخی مقامات آمریکایی روبه رو بوده، اما همچنان در جهت حفظ صلح و ثبات منطقه تلاش نموده است.

وی تصریح کرد: لذا اظهارات خانم وزیر را تا مشخص شدن چشم انداز داخلی سیاست کاخ سفید در مناسبات ایران و آمریکا جدی تلقی نمی‌کنیم. اما معتقدیم افکار عمومی جهان باید نگران این رویکرد تنش‌زا و پیامدهای آن بر صلح و ثبات منطقه و جهان باشند.

متکی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه موضع ایران در قبال لحن تهدید آمیز کلینتون خطاب به چین که خواستار تغییر موضع آن کشور در قبال ایران شده است، چیست؟ گفت: ما توصیه نمی‌کنیم لحن خانم کلینتون با آزموده‌های تکراری و بی‌نتیجه توام شود. وی اضافه کرد: دستاوردهای بومی یک ملت بزرگ آن‌هم با برخورداری از پیشینه تمدنی هزار سال اندیشه، فرهنگ و علم و دانش برای بشریت را نمی‌توان با زبان زور و تحریم از فن‌آوری و تکنولوژی صلح‌آمیز اتمی و متعهد به مقررات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نادیده گرفت و آنها را از حقوق مسلم شان محروم ساخت.

متکی افزود: ظاهرا خانم کلینتون آنقدر مشغولیت در افکار یکجانبه گرایی یافته‌اند که تناقض‌های استراتژیک در حوزه داخلی و خارجی دولت آمریکا را نیز مورد تغافل قرار می‌دهند و در حالی که راهبردهای جاری دولت آمریکا بر ضرورت اهتمام فوق‌العاده به انرژی پاک استوار بوده و این موضوع در دستور کار و اولویت اول دولت آمریکا قرارگرفته است، لیکن این راهبرد را برای دیگران مضر و غیر نافع و برای خود نافع و با اهمیت قلمداد می‌نمایند.

متکی در پاسخ به سوال دیگری پیرامون اظهارات همتای آمریکایی خود در مورد سردرگمی رهبران ایران در خصوص تحولات افغانستان گفت: اظهارات خانم کلینتون در خصوص کنفرانس لندن نیز متاسفانه موید عدم درک صحیح مقامات آمریکا نسبت به واقعیت‌ها و ریشه‌های اصلی تحولات افغانستان و عراق و ناکارآمدی آمریکا در معالجه حقیقی با تحولات افغانستان بوده است.

وی تصریح کرد: ما از این که خانم کلینتون در این اجلاس در خصوص کشتار روزافزون مردم بی‌گناه افغانستان توسط نیروهای آمریکایی و انگلیسی، تشدید ناامنی و تولید فزاینده مواد مخدر در افغانستان و درک نادرست از جایگاه راهبردی همسایگان در حمایت از تحولات افغانستان، پاسخ منطقی ارائه نکرده‌اند تعجب می‌کنیم و امیدواریم تا دیر نشده راهبردهای خویش را در قبال افغانستان با واقعیت‌های جاری مطابقت سازند.

دیدار با مقامات آفریقا

متکی در حاشیه اجلاس سران آفریقا با رییسان جمهورهفت کشور شامل زیمبابوه، جیبوتی، کومور، آفریقای جنوبی، اتیوپی، سنگال و سودان‌، با ژان پینگ، رییس اتحادیه آفریقا و وزیران خارجه هشت کشور شامل نیجر، موریتانی، اتیوپی، مصر، آنگولا، بوسنی، الجزایر و پرتغال و نیز وزیر امور آفریقایی الجزایر دیدار و گفت‌وگو کرد.

وزیر خارجه آنگولا در این دیدار با متکی تصریح کرد: با توجه به برخورداری آنگولا از منابع قابل توجه نفت خام از حضور شرکت‌ها و کشورهای مختلف برای همکاری در بخش انرژی آنگولا استقبال می‌کنیم. وی همچنین آمادگی کشورش برای کسب تجربیات یکصد ساله ایران در زمینه نفت و گاز و گشایش سفارتخانه این کشور در تهران را نیز اعلام کرد. بر اساس این گزارش، متکی در دیدار با علی بنگو، رییس‌جمهور گابن بر آمادگی تهران برای استفاده این کشور آفریقایی از ظرفیت‌های بالای فنی و مهندسی ایران تاکید کرد. رییس دستگاه دیپلماسی ایران از رییس جمهوری گابن برای سفر به ایران دعوت کرد.

رییس‌جمهور گابن نیز در این دیدار با اشاره به اهمیت روابط کشورش با تهران از حضور شرکت‌های ایرانی برای توسعه هر چه بیشتر روابط سیاسی و اقتصادی میان دو کشور استقبال کرد. در این دیدار طرفین بر گشایش و فعال‌تر شدن سفارتخانه‌های دو کشور برای همکاری تاکید کردند. همچنین وزیران خارجه ایران و مصر در دیدار با یکدیگر بر فعال‌تر شدن تروئیکای جنبش غیرمتعهدها تاکید کردند.

متکی و احمد ابوالغیظ در دیدار با یکدیگر توافق کردند به زودی وزیران خارجه ایران، مصر و کوبا با یکدیگر نشست مشترک داشته باشند.

تروئیکای غیرمتعهدها که از دوران ریاست کشور مالزی گام‌های بلندی در پرداختن به موضوعات مهمی از جمله بحث فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران برداشته، در حاشیه اجلاس گذشته سازمان ملل با حضور اعضای جدید تروئیکا تشکیل شد.

آن‌ها برای به‌کارگیری ظرفیت‌های بالای جنبش غیرمتعهد برای وارد شدن به موضوعات مختلف جهانی ملاقات‌هایی را با اتحادیه اروپا و برخی کشورهای عضو دائم شورای امنیت برگزار کردند.