تحلیل‌هاشمی رفسنجانی از نقش نفت در اقتصاد و سیاست ایران
افزایش قیمت نفت در کشورهایی که سطح سواد سیاسی مردم بالا باشد و حقوق خود را مطالبه کنند تبدیل به عاملی برای پیشرفت و آبادانی خواهد شد. جمعی از دانشجویان درس «مسائل سیاسی و اقتصادی نفت ایران» در رشته علوم سیاسی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب صبح دوشنبه با آیت‌الله اکبر‌هاشمی رفسنجانی دیدار و برخی سوالات خود درخصوص این درس را مطرح کردند. رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در این دیدار در پاسخ به سوالی درخصوص رابطه جبهه ملی و آیت‌الله کاشانی پس از ملی شدن صنعت نفت، گفت: پیروزی ایران در ملی کردن صنعت نفت مدیون همکاری و هماهنگی آیت‌الله کاشانی و دکتر مصدق بود، ولی پس از پیروزی به دلیل اختلافاتی که در نحوه اداره برخی مسائل بروز کرد دولت مصدق تضعیف و در نهایت به دلیل جدایی از آیت‌الله کاشانی سقوط کرد. در بررسی این موضوع نقش رابطه مسائل ملی با مذهب در قدرت سیاسی قابل رویت است.
وی در پاسخ به سوال دیگری درخصوص رابطه نفت و انرژی با قدرت، تاکید کرد: در عرصه بین‌المللی امروز نفت در کشورهای دارای تکنولوژی و پیشرفته ایجاد قدرت سیاسی مضاعف کرده است و آنها با اعمال مالیات‌های سنگین برای دولت‌های خود، تولید هزاران محصول صنعتی از این ماده ارزشمند و ایجاد درآمدی به مراتب بیش از کشورهای تولیدکننده می‌کنند.
هاشمی رفسنجانی افزود: عمده کشورهای تولیدکننده نفت به دلیل عدم استفاده مطلوب از این ماده پر ارزش و نقش منفی سیاست‌های کشورهای استعمارگر در این کشورها، نتوانسته‌اند از این سرمایه ملی به نحو مطلوب در اداره کشور خود استفاده کنند و بهره اصلی از این ماده را کشورهای پیشرفته می‌برند.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به سوالی درخصوص نحوه استفاده بهینه از درآمدهای نفتی تاکید دارد: مجمع تشخیص مصلحت نظام در سیاست‌های کلی که به تایید مقام معظم رهبری نیز رسید تعیین کرد تا هزینه جاری کشور ظرف ۱۰ سال از درآمدهای نفتی منقطع و از منابع مالی ناشی از نفت به عنوان یک سرمایه برای توسعه کشور استفاده کنیم.
وی ادامه داد: عمل به این سیاست می‌تواند این ثروت عظیم را در اختیار توسعه و پیشرفت کشور قرار دهد و مسائل و مشکلات ناشی از استفاده غیربهینه از این ماده را حل کند که البته تاکنون این سیاست محقق نشده است.
هاشمی رفسنجانی در جواب به پرسش دیگری درخصوص رابطه تحریم ایران با قیمت نفت در عرصه جهانی تاکید کرد: کشورهای سلطه‌گر اکنون از سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران جلوگیری می‌کنند و این تحریم موذیانه، درآمد نفتی ایران را در سالیان آینده کاهش می‌دهد و آنها اگر بتوانند تولید نفت را در برخی کشورهای منطقه افزایش دهند شاید به دنبال تحریم خرید نفت ایران باشند و در غیر این صورت می‌تواند بر قیمت نفت تاثیر مضاعف گذارد که البته اقتصاد جهانی امروز تحمل چنین تحریمی را ندارد.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به سوالی در خصوص وجود رانت در صنعت نفت کشور گفت: در فضایی که تمرکز امور اقتصادی در دستان دولت باشد این رانت وجود دارد و راه حل موجود در دنیا این است که دولت سیاستگذار باشد و امور اقتصادی به مردم واگذار شود. وی تاکید کرد: در سیاست‌های کلی اصل ۴۴ که مجمع آن‌را تدوین و به تصویب مقام معظم رهبری رسید تعیین شد تا سالی ۲۰ درصد از فعالیت‌های اقتصادی دولت به مردم واگذار شود که در صورت اجرای صحیح این موضوع، می‌توانست ظرف ۵ سال فضای سالم و رقابتی در عرصه اقتصادی کشور با حضور مردم تبلور یابد.
هاشمی رفسنجانی در پاسخ به این پرسش که علل اقتصادی و سیاسی واگرایی میان ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس چیست؟ تاکید کرد: پیروزی انقلاب و تاثیر مردمی آن در منطقه، نگرانی‌هایی در برخی حاکمان این کشورها ایجاد کرد و کشورهای غربی نیز برای کاهش خطر رژیم صهیونیستی در افکار عمومی منطقه به این نگرانی‌ها دامن زدند.
وی تصریح کرد: جنگ تحمیلی و حمایت برخی از این کشورها از رژیم بعث، روابط میان ایران و برخی این کشورها را دچار مشکل کرد که پس از جنگ در جهت همکاری قدم‌های مثبتی برداشته و نتایج مطلوبی حاصل شد، ولی اکنون شاهد روابط مطلوب و قابل قبول نیستیم.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به سوالی درخصوص تفسیر نظریه زوال دولت در دیدگاه ابن خلدون تاکید کرد: اکنون با وجود نظام‌های دموکراسی در دنیا و انعطاف‌پذیری این دولت‌ها در مقابل خواست و اراده مردم و تعیین دوره‌های زمانی در انتخاب روسای کشورها این نظریه معنا و مفهوم گذشته را ندارد.
هاشمی رفسنجانی در پاسخ به پرسشی در خصوص دلیل عدم استفاده ایران از ذخایر نفت خزر گفت: استفاده از این ذخایر با توجه به عمق زیاد آب در این دریا نیاز به فناوری پیشرفته دارد و ایران درخصوص دستیابی به این فناوری‌ها قدم‌هایی را برداشته است که در حال تکمیل است.
وی تلاش برای گرفتن سهم واقعی ایران از منابع عظیم ذخایر نفتی در این منطقه را پر اهمیت عنوان کرد و گفت: با رایزنی و پیگیری می‌توانیم به حق خود در منابع نفتی موجود در این دریا دست یابیم. رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به سوالی درخصوص رابطه معکوس افزایش درآمدهای نفتی و دموکراسی در کشورهای نفت‌خیز تاکید کرد: این موضوع در تاریخ بعضی از کشورهای نفتی اتفاق افتاده است و لزوما به این معنا نیست که همیشه این اتفاق خواهد افتاد. وی خاطر نشان کرد: ثروت نفت می‌تواند وجود داشته باشد، ولی دولت‌ها همواره باید خود را نیازمند مردم و احزاب و همچنین نهادهای مردسالار ببینند.
هاشمی رفسنجانی تصریح کرد: افزایش قیمت نفت در کشورهایی که سطح سواد سیاسی مردم بالا باشد و حقوق خود را مطالبه کنند تبدیل به عاملی برای پیشرفت و آبادانی خواهد شد.
وی در پاسخ یکی از دانشجویان که در مورد نقش مرجعیت در فقه شیعه و اقدام اخیر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در رد صلاحیت یک مرجع سوال کرد، گفت: مرجعیت همواره به عنوان شخصیت‌های پرنفوذ و تاثیرگذار در عرصه دینی و سیاسی مردم حضور ارزشمند و غیرقابل انکار داشته‌اند، ولی همیشه استقلال خود را حفظ کرده و غیروابسته به دولت‌ها و با اتکا به مردم حضور داشته‌اند. هاشمی تاکید کرد: در مطالعه زندگی مراجع در تاریخ تشیع هیچ‌گاه مرجعی توسط جایی نصب یا عزل نشده، بلکه مردم با تشخیص خود و پرداخت وجوهات فرد مناسب به عنوان مجتهد را انتخاب کرده‌اند.
ارسال نظر