سوءظن در اسلام حرام است

اگر ۵۰ نفر بگویند که فلانی بر علیه تو حرفی زده است و خودش بگوید نزده است حرف آن یک نفر را قبول کن و حرف آن ۵۰ نفر را ردکن رییس سابق قوه قضائیه با بیان اینکه اگر کسی خطایی کرده، نباید از نظام اخراج شود، گفت: نیروهای عظیم به جای اینکه به هم کمک کنند، خیلی وقت‌ها بایکوت می‌شوند و همدیگر را خنثی می‌کنند.به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی جماران، آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه مراد امام از وحدت چیست، گفت: امام سیاستی داشت که نمی‌گذاشت اختلافات بیشتر شود. آن زمان اختلاف زهر مهلک بود. امام سعی می‌کرد گروه‌های سیاسی را متحد کند. امام همه را متحد کرد. همه فکر می‌کردند آنچه می‌خواهند در کلام امام هست.

وی با بیان اینکه امام ایجاد دسته‌بندی‌های سیاسی را ضروری نمی‌دید، گفت: امام احزاب اسلامی را قبول داشت، اما ضرورت نمی‌دید. نه خودش حزبی فکر می‌کرد و نه دنبال این بود که حزبی تاسیس کند. در طول۵۰ سال مبارزه هم حزب تاسیس نکرد. هیچ‌گاه سعی نکرد حزبی راه بیاندازد و بخشی از مردم را به آن وارد کند.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: امام سعی می‌کرد همه را یکی کند و نگذارد از هم جدا شوند؛ ضمن اینکه همه نظرات را محترم می‌شمرد و به آنها بها می‌داد، نمی‌گذاشت نظرات مختلف از بین برود. اظهار نظر و انتقاد را یکی از راه‌های رشد می‌دانست ولی وحدت را حفظ می‌کرد.وی با بیان اینکه امام اختلافات را با توجه یکسان به همه گروه‌های خودی مدیریت می‌کرد، خاطرنشان کرد: اگر به این یکی توجهی می‌کرد به آن دیگری هم توجه می‌کرد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه امام به نقض قانون اساسی خیلی حساس بود، یادآور شد: چارچوب‌های اصلی نظام را خود امام گفته است. این فرامین خودش اصول نظام اسلامی هستند. در قانون اساسی این اختیار به رهبری داده شده است که خود رهبر در جاهایی وارد ماجرا بشود و مدیریت کند؛ مثلا در خصوص رابطه با آمریکا رهبری تصمیم می‌گیرد.وی در بیان این که امام چگونه با دستگاه‌ها و گروه‌های مختلف و قومیت‌های متنوع کار می‌کردند، اظهار داشت: خود امام خیلی در مسائل جزیی ریز نمی‌شد. امام اصول و جهت‌گیری‌های اساسی را در نظر داشت.رییس سابق قوه قضائیه با بیان اینکه امام جرح و تعدیل انجام نمی‌داد، ‌اظهار داشت: اگر نقصی هم بود باید به تدریج رفع می‌شد. سعی می‌کرد به گونه‌ای رفتار کند که بدون اینکه آبرو و حیثیت افراد زیر سوال برود به تدریج خودشان اصلاح بشوند و نواقص را از بین ببرند. این خصلت امام بود که خیلی چیزها را صریح نمی‌گفت. امام می‌دانست این فرد چه کاره است به‌گونه‌ای حرف می‌زد که طرف خودبه‌خود عوض شود. می‌خواست افراد را هم حفظ کند و هم اصلاح کند و این شیوه تربیت انبیای الهی است.

عضو فقهای شورای نگهبان در پاسخ به این سوال که اگر در اصول اختلاف پیدا شود فصل‌الخطاب اختلافات و مرجع حل مسائل کجاست، گفت: از نظر فقهی همان مبنای اصیل امام یعنی ولایت فقیه؛ او ولی فقیه است. هر اختلافی در امت، در گروه‌ها و دسته‌جات اگر به جایی برسد که نیاز به حل اختلاف پیدا کند، مرجع ولی فقیه است.

وی تاکید کرد: معتقدم این اختلافات در اصول نیست. اختلافات همه در مسائل جزیی بوده است. گله‌مندی‌هایی بوده که زیاد شده و به یک چیزی تبدیل شده که به‌خاطر آن اتفاقاتی هم رخ داده است و سوء‌ظن‌ها زیاد شده است. امام روی این مساله تاکید می‌کرد که اختلافات اصولی نیست. این اختلاف‌ها از نوع اختلافات بین کفر و اسلام نیست. اختلاف معاویه و علی نیست، مانند دعوای خانوادگی است. اینها در اصول با هم شریکند. گله‌مندی‌ها، حساسیت‌های شخصی، منافع نشات گرفته از بعضی بی‌توجهی‌ها است. نفس انسان هم می‌خواهد که او را به این طرف و آن طرف بکشد.رییس سابق قوه قضائیه در پاسخ به این سوال که راه حل نهایی وحدت سیاسی جامعه چیست، گفت: بدون شک گفتمان و مباحثه در فضای حسن ظن می‌تواند موثر باشد. باید حداقل اعتماد طرفین ایجاد شود تا با هم گفت‌وگو کنند. علما، روحانیون، بزرگان، نخبگان، رهبر انقلاب و مراجع باید این فضای اعتماد را ایجاد کنند.هاشمی شاهرودی با تاکید براینکه بهترین راه‌حل برای رسیدن به وحدت سیاسی راه گفتمان است، اظهار داشت: گله‌مندی‌ها در جلسات گفت‌وگو حل می‌شود. اگر این حسن ظن ایجاد شود، همه می‌فهمند که مسائل آنگونه که در ذهنشان هست، نیست. اختلاف افراد و گروه‌ها در اثر دور بودن آنها و وجود برخی واسطه‌ها که مسائل را بزرگ می‌کنند، زیاد می‌شود. بعد که اینها به هم می‌رسند، می‌بینند که همه آنها مبالغه بودن موضوع و جور دیگری بوده است.

وی با بیان اینکه در اسلام تاکید شده سوءظن حرام است، به بیان روایتی پرداخت و گفت: اگر ۵۰ نفر بگویند که فلانی علیه تو حرفی زده است و خودش بگوید نزده است حرف آن یک نفر را قبول کن و حرف آن ۵۰ نفر را رد کن. بستر سوء ظن زود ایجاد می‌شود و خیلی زود بالاتر می‌رود و تندتر می‌شود. افراد زیادی هستند که کارشان تملق است؛ اینکه بر علیه این و آن خبر بدهند. بر این مسائل تربیتی و اخلاقی در روایات دینی ما تاکید شده است.آیت‌الله شاهرودی دومین راه حل اختلاف را بعد از گفت‌وگو بی‌پرده گروه‌های سیاسی، انجام کارهای مشترک عنوان کرد و اظهار داشت: یکی از عوامل مهم وحدت، تشکیل کارگروه‌های مشترک و شرکت دادن همگان در برنامه‌ریزی‌های کشور است. این کار اعتماد همه را جلب می‌کند. اینکه پیامبر(ص) برخی اوقات کار را به دست کسی می‌داد که می‌دانست این کاره نیست، به این دلیل بود که می‌خواست این فرد را همراه کند.وی گفت: نظام ظرفیت بالایی دارد و کار برای نظام خیلی زیاد است، بارهای زمین مانده در نظام خیلی زیاد است. اهداف بلند انقلاب این قدر کار و نیرو و کادر می‌خواهد که ما یک هزارم آن را نداریم و می‌شود از همه، در این قسمت‌ها استفاده کرد. ما نیروهای عظیمی در انقلاب و نظام خود داریم. مدیرانی که ما داریم در کشورهای دیگر کمتر پیدا می‌شود، ولی متاسفانه کار جمعی کمتر کردیم و مدیریت جمعی را بلد نیستیم. نیروهای عظیم به جای اینکه به هم کمک کنند، خیلی وقت‌ها بایکوت می‌شوند و همدیگر را خنثی می‌کنند.رییس سابق قوه قضائیه با بیان اینکه گذشت و اغماض، «شرح صدر» خیلی مهم است، تصریح کرد: سر هر مساله جزیی نباید حساسیت نشان داد. اینکه کسی خطایی کرده، نباید از نظام اخراج شود. باید از همه استفاده شود. از هر چیزی در جای خودش و از هر نیرویی که بتوان از آن برای انقلاب استفاده کرد، باید بهره‌برداری کرد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام عامل دیگر در ایجاد وحدت را،توجه دادن همه جریان‌های سیاسی، انقلابی، اسلامی و همه نخبگان به خطرات دشمنان اسلام و نظام عنوان کرد و گفت: برخی خیال می‌کنند همه چیز تمام شده است و بایستی غنایم و پست‌ها و صندلی‌ها را تقسیم کرد؛ در صورتی که چنین نیست. امروز دشمنی استکبار و هم‌سویی آن با برخی از رژیم‌های مزدور منطقه و توطئه‌هایشان علیه نظام جمهوری اسلامی رو به رشد است که خطر جدی است و همه باید متوجه آن باشند.