شانزدهمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها و دغدغه‌های روزنامه‌نگاران
مطبوعات مستقل و منتقد در تنگنای اقتصادی
نگاه سوم- نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها که برای سومین بار متوالی به طور مستقل از نمایشگاه کتاب برگزار می‌شود، با سخنان وزیر جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی افتتاح شد تا کمتر از یک هفته میزبان مخاطبانی باشد که مانند گذشته چندان شور و حالی برای دیدار و گفت‌وگو با اصحاب رسانه ندارند.
نمایی از نمایشگاه مطبوعات، عکس: جعفر پورحسن
نگاه سوم- نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها که برای سومین بار متوالی به طور مستقل از نمایشگاه کتاب برگزار می‌شود، با سخنان وزیر جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی افتتاح شد تا کمتر از یک هفته میزبان مخاطبانی باشد که مانند گذشته چندان شور و حالی برای دیدار و گفت‌وگو با اصحاب رسانه ندارند. اگرچه علیرضا ملکیان، معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی معتقد است دو سال قبل و در این دوره استقبال رسانه‌ها و بازدیدکنندگان چشمگیر بوده و توضیح می‌دهد: امسال بیش از ۶۰۰ غرفه به خبرگزاری‌ها و نشریات، هفته‌نامه‌ها و روزنامه‌ها اختصاص داده شده است. علاوه بر این پایگاه‌های اطلاع‌رسانی اینترنتی نیز در نمایشگاه حضور دارند. ضمنا تفاوت این نمایشگاه با دوره‌های قبل در این است که امسال برای نخستین بار نشریات دانشجویی به عنوان قشر دانشجو و افراد فعال در این عرصه در نمایشگاه شرکت دارند.
نمایشگاه بین‌المللی مطبوعات و خبرگزاری‌ها که همه روزه از ساعت ۹ تا ۱۹ در محل مصلای امام خمینی(ره) پذیرای علاقه‌مندان است، امسال از لحاظ چینش غرفه‌ها وضعیت مطلوب‌تری دارد اما باز هم میل افراطی رسانه‌های دولتی به تجهیز غرفه‌ها و ریخت و پاش فراوان جلوه عمده نمایشگاه است. در کنار همه این‌ها، برگزاری نمایشگاه فرصت مناسبی است تا اصحاب رسانه به بیان مشکلات و خواسته‌های خود بپردازند و از سوی مسوولان جدی‌تر گرفته شوند.
رواج مطبوعات مدیحه‌سرا
«آنچه در حال حاضر به‌عنوان مشکل بزرگ در فضای روزنامه‌نگاری کشور وجود دارد، شامل ضعف تولید محتوایی، نبود تناسب محتوا با نیازهای روز و نبود امنیت شغلی روزنامه‌نگاران، متاثر از چند عامل است که مهمترین آن‌ها اقتصاد مطبوعات است.»
علی‌اصغر محکی، مدیرمسوول روزنامه همشهری، در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این مطلب اقتصاد مطبوعات را برآیند هزینه‌ها و درآمدها دانست و گفت: در وضعیت فعلی از بین روزنامه‌ها به جز چند مورد خاص، بین هزینه‌ها و درآمدها تعادلی وجود ندارد. به دلیل بالا بودن هزینه‌ها از درآمد، مطبوعات باید به کمک یارانه‌های دولتی و یا سایر فعالیت‌ها کسری درآمد خود را جبران کنند؛ در چنین وضعیتی دریافت یارانه دولتی فعالیت‌های غیرمطبوعاتی و دریافت کمک مالی از نهادهای اقتصادی و سیاسی، خلاف استقلال حرفه‌ای مطبوعات است و شدیدا بر انجام رسالت حرفه‌ای و نیز آزادی بیان تاثیر می‌گذارد. باید آسیب‌شناسی جدی در اقتصاد مطبوعات کشور با عنایت به رسالت اصلی مطبوعات که همان دفاع از حقوق شهروندان و انجام مسوولیت اجتماعی است، صورت بگیرد.
محکی همچنین اظهار کرد: علاوه بر اقتصاد مطبوعات، اشتغال افراد غیرحرفه‌ای و سیاسی در راس هرم مدیریتی مطبوعات کشور، آسیب جدی به این نهاد فرهنگی وارد کرده است و به نظر می‌رسد بهترین راه برون‌رفت از چنین فضایی، فعال کردن نهادهای صنفی (غیرسیاسی) و حرفه‌ای مطبوعاتی با حضور روزنامه‌نگاران و خبرگان این حوزه است.
مدیرمسوول روزنامه همشهری خاطرنشان کرد: علاوه بر این باید تدبیری صورت بگیرد تا یارانه‌ها به جای واگذاری مستقیم به مطبوعات، صرف کاهش هزینه‌های عمومی مطبوعات به ویژه در حوزه توزیع و چاپ شود. در حال حاضر دولت از طریق اعطای یارانه به مطبوعات سعی در کنترل و مدیریت محتوای آنان دارد، به این صورت که رسانه‌های منتقد دولت سهم ناچیزی از یارانه‌ها دریافت می‌کنند
و رسانه‌های مدافع و تبلیغ‌گر بیشترین یارانه‌ها را به خود اختصاص می‌دهند.
وی افزود: تداوم چنین شرایطی موجب خواهد شد که رفته‌رفته مطبوعات مستقل و منتقد در تنگنای اقتصادی زمین‌گیر شوند و مردم نتوانند از مطبوعات به عنوان رکن چهارم دموکراسی انتظار برآوردن نیازهای واقعی خبری و اطلاعاتی خود را داشته باشند؛ به‌عبارت دیگر تداوم این فضا منتهی به رواج مطبوعات مدیحه‌سرا خواهد شد.
مدیرمسوول روزنامه همشهری در بخش دیگری از این گفت‌وگو اظهار کرد: این که رسانه‌ای به هیچ نهاد دولتی، غیردولتی و اقتصادی وابستگی نداشته باشد، شرایط ایده‌آلی است و شاید دستیابی به چنین وضعیتی خیلی خیلی دشوار باشد اما می‌توان تصور کرد که با حمایت معنوی نهادهای ذی‌ربط نظیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، قوه قضائیه، شورای عالی انقلاب فرهنگی و غیره مجموعه‌ای از مطبوعات مستقل پا بگیرند که اداره آن‌ها توسط روزنامه‌نگاران و به‌صورت تعاونی باشد.
به گفته محکی، وجود مطبوعات مستقل آزاد و کثرت‌گرا کمک خواهد کرد تا حقوق شهروندان ایفاد گردد و شرایط برای توسعه پایدار و دفاع از منافع ملی و مسائل اجتماعی بیش از پیش فراهم شود؛ در غیر این صورت وجود نشریات وابسته به نهادهای دولتی و اقتصادی نمی‌تواند گره‌گشای مسائل امروز ما باشد.
ارسال نظر