پیامدهای ادامه یارانه غیرهدفمند

علی آقامحمدی از مدیران با سابقه اجرایی در ایران است که سابقه قانونگذاری و حضور در نهادهای پژوهشی نیز دارد. او به‌عنوان یک صاحب‌نظر در موضوع‌های کلان اقتصادی، دیدگاه‌های خاص خود را درباره مسائل مهمی مثل خصوصی‌سازی و چگونگی اجرای آن و موضوع مهم هدفمند کردن یارانه‌ها دارد. او می‌گوید، اجرای لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها بدون پیامد نخواهد بود؛ اما آنچه اهمیت دارد این است که این قانون به‌صورت یک بسته سیاستی مورد توجه قرار گیرد تا پیامدهای احتمالی منفی آن به کمترین حد برسد. دیدگاه‌های وی را می‌خوانید:

اگر این طرح اجرا نشود، آیا مشکلاتی را در آینده برای کشور خواهد داشت؟

طبیعتا این طرح اگر اجرا نشود ما در یک مقطع زمانی به حدی از مصرف می‌رسیم که امکان تداوم آن را نداریم. درحقیقت مردم با یک مشکل بنیادی مواجه می‌شوند. نکته دوم این است که سرمایه‌گذاری‌هایی که درکشور صورت می‌گیرد با مبنای انرژی ارزان است؛ بنابراین نوع تکنولوژی که انتخاب می‌شود نوع مصرف سوخت کالاها و تنظیم برنامه‌هایی که توسط مردم صورت می‌گیرد و خریداری می‌شود به گونه‌ای خواهد بود که با مصرف بالا انجام می‌گیرد و از زمانی که ناچار به تغییر می‌شوند یک هزینه‌های هنگفتی به گردن کسانی می‌افتد که اگر در حقیقت ما از اول سیاستمان را روشن‌تر اجرا می‌کردیم این زیان متوجه آنها نمی‌شد. نکته آخر این است که در این زمینه ضررهای تکنولوژی که به کشور وارد می‌شود غیرقابل احصا است؛ برای اینکه در چنین شرایطی صنایع مختلف به گونه‌ای هدایت می‌شوند که با حداکثر مصرف سوخت یا عدم توجه به سوخت حداقل، دنبال می‌شود؛ در صورتی که اگر این مبنای قیمتی اصلاح بشود، طبیعتا سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های بالا و توجه به تکنولوژی‌های بالا و کم‌مصرف مورد توجه قرار می‌گیرد.

و بالاخره در سالی که به نام سال اصلاح الگوی مصرف نامیده شده طبیعتا یکی از مواردی که در آن قطعا اسراف و تبذیر توامان صورت می‌گیرد در مورد انرژی می‌باشد که ارقامش قابل اعتنا است؛ پس دلایل اجرای آن قطعی است اما حتما نحوه اجرا بسیار مهم است؛ برای اینکه به طبقات بالاتر هزینه‌های بیشتری در ظاهر تحمیل می‌شود؛ ولی اگر بسته‌های سیاستی ما متناسب نباشد، آثار تورمی و سایر تبعاتش می‌تواند دامنگیر طبقات ضعیف جامعه بشود و خسارات غیرقابل جبرانی را ایجاد کند.

یکی از دغدغه‌هایی که مطرح است بحث تورم‌زا بودن اجرای طرح هدفمندکردن یارانه‌ها است نظر شما در این خصوص چیست؟

طبیعتا این یک بار تورمی را خواهد داشت؛ بنابراین در اجرای آن، هم شیب اجرا و هم نوع مصارفی که قیمت‌های آن تغییر می‌کند، باید مدنظر باشد و در حقیقت باید از این جهت مدلی مورد توجه قرار گیرد که هم تورم آن حداقل باشد و هم تورمش طبقات ضعیف‌تر و پایین‌تر را شامل نشود.

به نظر شما اجرای این طرح به چه میزان وابستگی ما را از نفت کاهش می‌دهد؟

طبیعتا مصرف کمتر خواهد شد و شیب مصرف در آینده هم کاهش پیدا می‌کند و این به معنای آن است که میزان مصرف انرژی به این سرعت که دارد پیش می‌رود دیگر رخ نمی‌دهد و می‌تواند متعادل باشد.

به نظر شما با این لایحه در مجلس چگونه برخورد خواهد شد؟

با توجه به اینکه مجلس مدت‌های مدیدی روی این طرح کارکرده و در حقیقت کمیسیون‌های آن نظم و احتیاط لازم را در این زمینه داشتند و عجله‌ای نکردند، طبیعی است نمایندگان این نکاتی را که من گفتم مد نظر قرار دادند و بر این اساس برای تصویبش همکاری خواهند کرد.