از اغتشاشات شعر معاصر جلوگیری کرد

علی بابا چاهی

حقوقی بیشتر به عنوان یک منتقد معروف بود و این نفی شخصیت شعری او را نمی‌کند. اگر بخواهیم فورا به نقطه محوری شخصیت حقوقی در زمینه نقد بپردازیم می‌توان گفت، تلاش‌های حقوقی در نهایت منجر به تبیین و تعریف «شکل» شد. به عبارت دیگر او توانست تعریفی که نیما از ساختمان شعری به میان می‌آورد، بسط و توسعه دهد و تعریف درست و ضرورت شکل شعری را در شعر امروز ایران بنیان بگذارد. از همین منظر می‌توان گفت در دوره‌ای که حقوقی به این کار پرداخت توانست از اغتشاشات و از هم گسیختگی‌ها و پراکنده‌گویی‌ها در شعر معاصر جلوگیری کند و تبیین درست شکل در شعر امروز ضرورتش بیشتر حس می‌شود. چون این زمینه را فراهم کرد که امروز فرق بین شکل (صورت) و ساختار و ساختارگرایی را درک کنیم و با اعتماد بیشتر به مسائلی مثل ساختارگرایی و پساساختارگرایی که امروز در شعر ایران و مطالعات فرهنگی ایران مطرح است، بپردازیم. هر شخصیتی دارای یک قریحه اولیه است. این که آن قریحه از کجا آمده یا چطور هست، خودش را به فرد اعلام می‌کند و راه و چاه را به او نشان می‌دهد. در نهایت آن قریحه اصلی است که غلبه می‌کند. قریحه ثانویه را در واقع می‌توان زیر سایه قریحه اصلی آورد. شاید اشتغال فکری حقوقی به مساله نقد و بررسی باعث شد آن وجه نقادی او شفاف‌تر و غالب‌تر به نظر بیاید.