تحلیل علی مطهری از فضای پس از انتخابات

عکس:دنیای اقتصاد، حمید جانی‌پور

اعتراض به نظر شورای نگهبان از طریق شکایت به قوه قضائیه امکان‌پذیر است

حضور یک فرد اصلاح‌طلب در ترکیب هیات ویژه شورای نگهبان لازم بود

بهتر بود برای برگزاری تجمعات اعتراضی مجوز صادر می‌شد

برگزاری جشن ملی لزومی نداشت

صداوسیما با مقایسه اعتراض مردم با عملکرد منافقین اشتباه کرد علی مطهری، اقدام شورای نگهبان برای تشکیل هیات ویژه بررسی اعتراض نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری دهم را یک گام مثبت ارزیابی کرد و افزود: اگر واقعا به شمارش آرای ۱۰‌درصد صندوق‌های این انتخابات پرداخته شود، می‌توان به درستی یا نادرستی شمارش آرا در این انتخابات پی‌برد.

نماینده تهران، در گفت‌وگو با «ایلنا»، با تاکید بر اینکه این مساله به عملکرد هیات ویژه شورای نگهبان بستگی دارد، در پاسخ به این که به نظر شما این صندوق‌ها چگونه باید مورد بازشماری قرار گیرند، اظهار کرد: باید این صندوق‌ها را به طور تصادفی انتخاب کرد.

به گونه‌ای که از هر استان ۱۰‌درصد از صندوق‌ها به شکل تصادفی مورد شمارش قرار بگیرد. البته باید دقت کافی شود تا اگر تعدادی از آرا با یک دست خط نوشته شده باشند یا اسم رای‌دهنده یا شماره شناسنامه یا کد ملی او در آرا ثبت نشده باشد، مصداق تقلب شمرده شده و این نوع آرا ابطال شود.

بهتر بود در ترکیب هیات ویژه شورای نگهبان، یک اصلاح‌طلب گنجانده می‌شد

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با اعتقاد بر اینکه هیات ویژه شورای نگهبان در اثبات صحت انتخابات می‌تواند بسیار موثر عمل کند، در خصوص ترکیب اعضای این هیات ادامه داد: بهتر بود در میان اعضای این هیات، یک نفر از اصلاح‌طلبان معتدل همچون آقایان محمدرضا خباز یا مسعود پزشکیان که از جمله نمایندگان مجلس هستند نیز گنجانده می‌شد.

وی در واکنش به انتقاداتی در خصوص گرایش برخی اعضای این هیات به محمود احمدی‌نژاد به عنوان یکی از کاندیداهای انتخابات گذشته، خاطرنشان کرد: همان طور که گفتم بهتر بود یکی دو نفر از اعضای این هیات از میان اصلاح‌طلبان انتخاب می‌شد. اما اینکه یک نفر به کسی رای داده باشد‏، دلیل بر بی‌انصافی وی نمی‌شود و ممکن است این افراد در قضاوت خود بی‌طرف عمل کنند.

مطهری در پاسخ به اینکه آیا هیات ویژه شورای نگهبان می‌تواند به جلب اعتماد نامزدهای معترض و افکار عمومی بپردازد یا نه؟ گفت: این بستگی به عملکرد هیات مذکور دارد. البته نامزدها نیز باید نمایندگانشان را به این هیات اعزام کنند تا در تمامی مراحل کار، ناظر بر عملکرد آنها باشد. به این ترتیب می‌توان به جلب اعتماد نامزدهای معترض پرداخت که به تبع آن، افکار عمومی نیز قانع خواهد شد.

لزوم پاسخ معتدل و مسالمت‌آمیز به اعتراضات

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در پاسخ به سوالی که ارزیابی وی از اعتراضات نامزدها و حامیانشان طی یکی دوهفته اخیر را جویا می‌شد، اظهار داشت: اعتراضات اولیه طبیعی بود که به طور خودجوش از سوی برخی از مردم انجام شد. البته عملکرد آقای موسوی نیز در تحریک مردم نقش به سزایی داشت. ایشان جمعه شب دو هفته گذشته پیش از آن‌که انتخابات تمام شود، اعلام کردند که تا چه میزان رای دارند و اگر چیزی جز این شود، حتما تقلب شده است.

وی این سخنان موسوی را محرک دانست و افزود: ایشان به این ترتیب احساساتی را که در روزهای گذشته به اوج خود رسیده بود، تحریک کردند و تخم آشوب را همان جا کاشتند.

مطهری این اقدام موسوی را اشتباه دانست و ادامه داد: البته بخشی از اعتراضات خیابانی اخیر به طور طبیعی و خودجوش انجام شد و لازم بود تا به این اعتراضات به طور معتدل و با روش‌های مسالمت آمیز پاسخ داده شود. اگر چه مسوولان تلاش کردند که به طور منطقی به این اعتراضات پاسخ دهند و آنها را قانع کنند، اما به نظر من بهتر از این هم می‌شد عمل کرد.

بهتر بود برای انجام اعتراضات مجوز صادر می‌شد

نماینده تهران در تشریح اقدامات مسالمت‌آمیزی که می‌توانست به اقناع افکار عمومی منجر شود، به صدور مجوز برای تجمع و اعتراضات مردمی اشاره کرد و گفت: می‌توانستند با صدور چنین مجوزهایی، اعتراضات را در محلی همچون مصلای تهران، برگزار کنند. اما متاسفانه چنین مجوزی صادر نشد.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با اعتقاد بر اینکه صداوسیما بهتر از این هم می‌توانست عمل کند، ادامه داد: به عنوان مثال صداوسیما می‌توانست از کاندیداهای معترض بخواهد تا با حضور نمایندگانی از وزارت کشور با یکدیگر مناظره کنند. به این ترتیب، هم به سوالات آنها پاسخ داده می‌شد و هم ابهامات موجود از ذهن جامعه زدوده می‌شد و دو طرف می‌توانستند بهتر از این به کنترل موضوع بپردازند.

برگزاری جشن ملی لزومی نداشت

مطهری در پاسخ به این که آیا به کار بردن الفاظی همچون «خس و خاشاک» و «اراذل و اوباش» برای مردمی که به نتایج انتخابات اعتراض داشتند، منجر به تحریک بیشتر مردم نشد؟، اظهار داشت: همین طور است. از نظر من برگزاری جشن ملی از سوی طرفداران احمدی‌نژاد در میدان ولیعصر (عج) اساسا لزومی نداشت. لحن سخنان رییس‌جمهور در این تجمع نیز مناسب نبود و باعث تحریک طرف مقابل شد.

وی در واکنش به اظهاراتی دال بر اینکه اعتراضات اخیر جنبه «انقلاب مخملی» در ایران داشته است، تصریح کرد: ظاهر و شکل قضایای اخیر، شبیه انقلاب مخملی بود. اما این که رهبران این حرکت، واقعا چنین نیتی داشتند یا نه، قابل تامل است و به راحتی نمی‌توان در این زمینه قضاوت کرد. وی با تاکید بر اینکه باید نسبت به مجموعه مسائل اخیر خوش‌بین بود، ادامه داد: با چنین نگاهی می‌توان گفت که مجموعه‌ای از مردم که در میان آنها تعداد زیادی از متدینین نیز حضور داشتند، در مورد نتیجه انتخابات دچار شبهه شدند. این شبهه ممکن است در اثر تبلیغاتی به وجود آمده باشد که در جریان انتخابات شکل گرفت. اما این مردم قصد سوئی نداشتند و تنها به دنبال رفع شبهه بودند که باید تلاش بیشتری برای رفع شبهه آنها انجام می‌شد. برای این منظور مادامی که به یقین نرسیده‌ایم نباید به این افراد اتهام بزنیم.

اشتباه صداوسیما در مقایسه اعتراض مردم با عملکرد منافقین

مطهری در پاسخ به سوالی که به بررسی تشابهات اعتراضات خیابانی اخیر با تجمعات خیابانی دهه ۶۰ از سوی منافقین اشاره داشت که عموما از سوی صداوسیما و برخی رسانه‌های وابسته به دولت صورت گرفته بود، تصریح کرد: این هم از کارهای اشتباه صداوسیما و برخی مسوولین کشور است. این نوع شبیه‌سازی‌ها کار نادرستی بود و از دامنه انصاف خارج شد.

وی همچنین در واکنش به مقایسه میرحسین موسوی با بنی‌صدر و پیش‌بینی برخورد مشابهی با وی یا حتی پیش‌بینی آینده‌ای شبیه آیت‌الله منتظری برای او، اظهار داشت: این که در آینده چه برخوردی با مهندس موسوی شود، بستگی به عملکرد او دارد. اعلامیه‌های اخیر ایشان بعضا تند بود و به دور از انصاف نوشته شده بود. از این رو برخورد آینده با وی به این موضوع بستگی دارد که او از این پس، چگونه رفتار کند.

نماینده تهران، با اشاره به انبوه طرفداران موسوی در برگزاری راهپیمایی‌هایی در حمایت از وی، ادامه داد: به نظر می‌رسد که آقای موسوی با توجه به طرفداران زیادی که دارند، دچار توهم شدند و تصور کردند که با وجود نیروی انسانی زیادی که پیدا کرده‌‌‌اند می‌توانند کارهای زیادی انجام دهند. در حالی که برخی از حامیان وی، به تدریج قانع شدند و از تعداد آنها در تجمعات کاسته شد.

به اعتقاد وی، انبوه هواداران موسوی، این نامزد انتخابات را به گونه‌ای متوهم کرد که سبب شد او بیانیه‌های تندی صادر کند. اما در حال حاضر لازم است که او به بازنگری راه طی شده بپردازد و روشش را تعدیل کند.

امکان اعتراض از شورای نگهبان به قوه قضائیه

مطهری به موسوی توصیه کرد تا اعتراضاتش را از طریق مراجع قانونی دنبال کند و اگر نسبت به موضع شورای نگهبان اعتراضی دارد، آن را از طریق شکایت به قوه قضائیه یا مقام معظم رهبری پیگیری کند.

وی با تاکید بر اینکه راه قانون برای اعتراض به شورای نگهبان نیز باز است، اظهار امیدواری کرد که قوه قضائیه در صورت لزوم، به صورت جدی وارد عمل شده و این مساله را پیگیری کند. نه اینکه همچون برخی پرونده‌ها، از کنار آن با نگاه سطحی بگذرد. نماینده تهران در پاسخ به این که آیا در صورت اعتراض به نظر شورای نگهبان، می‌توان اعتراضات نامزدها به انتخابات اخیر را از طریق مجمع تشخیص مصلحت نظام پیگیری کرد، اظهار داشت: نه قانون چنین راهی را پیش‌بینی نکرده است. مجمع تشخیص مصلحت نظام دخلی در این مساله ندارد و تنها راه اعتراض به شورای نگهبان، شکایت به قوه قضائیه است.

برخی از اعضای شورای نگهبان مرتکب اشتباه شدند

مطهری در واکنش به اعتراض نامزدهای معترض نسبت به نقض بی‌طرفی برخی اعضای شورای نگهبان به دلیل اعلام حمایت آنها از نامزدی محمود احمدی‌نژاد، خاطرنشان کرد: به نظر من برخی از اعضای این شورا همچون آیت‌الله یزدی، جنتی، مومن و همچنین غلامحسین الهام به دلیل موضع‌گیری‌های انتخاباتیشان، مرتکب اشتباه شدند. از آنجا که شورای نگهبان در مقام داور است، داور نباید به طرفداری از یکی از طرفین دعوا اظهار نظر کند. اما متاسفانه آنها از نامزدی احمدی‌نژاد حمایت کردند.

به گفته وی، وقتی داور قبل از برگزاری یک بازی از تیم خاصی طرفداری کند، طبیعی است که تماشاگران این بازی دچار ابهام شوند. البته اعلام نظر برخی از اعضای شورای نگهبان در مورد کاندیدای اصلح دلیل بر آن نیست که آنها در قضاوت و اظهار نظرشان، انصاف را رعایت نکرده باشند. نماینده تهران با بیان اینکه دیانت و تقوای اعضای شورای نگهبان اثبات شده است، ادامه داد: اگرچه آنها به آقای احمدی‌نژاد رای دادند، اما در داوریشان جانب انصاف را رعایت کرده‌اند.