آخرین تور خارجى جورج بوش در واپسین سال از دور دوم ریاست‌جمهورى وى در حالى آغاز شد که گمانه‌زنى‌ها در مورد میزان توجه حاکم آینده کاخ سفید به اولویت‌هاى خارجى بوش شدت گرفته است. سایر رهبران جهان نیز با این تصمیم مواجه هستند که تا چه حد می‌توانند به توافقات خود با رهبرى که روزهاى ریاستش به شماره افتاده و میراثش به واسطه جنگ طولانى و پرهزینه عراق در ابهامى تاریک فرورفته است، پایبند باشند. جورج بوش دوشنبه گذشته با هواپیماى مخصوص خود پایگاه هوایى اندروز را به مقصد اوکراین ترک کرد. او پس از یک توقف کوتاه در این کشور به رومانى رفت تا آخرین حضورش به عنوان رییس‌جمهوری آمریکا را در اجلاس سران ناتو به ثبت برساند. رییس‌جمهوری آمریکا سپس به شهر سوچى در سواحل دریاى سیاه پرواز کرد تا براى آخرین بار و پیش از آن که ولادیمیر پوتین کرملین را به خلف خود واگذار کند، میهمان رییس‌جمهوری روسیه باشد.

براساس برنامه‌اى که براى جورج بوش در سال جارى میلادى طراحى شده است، وى پس از اروپا به آسیا، خاورمیانه و سپس آمریکاى جنوبى سفر خواهد کرد تا به این ترتیب به عنوان رییس‌جمهوری کشورش از سال ۲۰۰۰ تاکنون وداع خود با تمام رهبران جهان را کامل کند.

اما به نظر می‌رسد که این وداع چندان مهم تلقى نشده و جورج بوش به رییس‌جمهورى فراموش شده تبدیل شده است. همه روساى جمهوری آمریکا در آخرین سال از دوران ریاست خود به اردک لنگ معروف می‌شوند. این صفت در اصطلاح سیاسى به سیاستمدارانى اطلاق می‌شود که قدرت و نفوذ خود را از دست داده و دوران افول را طى می‌کنند. جورج بوش هم نه تنها از این قاعده مستثنى نیست، بلکه در حال کسب لقب صفت رییس‌جمهوری فراموش شده نیز هست که براى اولین بار به یک رییس‌جمهوری آمریکایى نسبت داده می‌شود. بوش هفته جارى با همتاى روسى خود دیدار داشت. دیدارى در این سطح به دلیل مطرح شدن مسائل حساس در سیاست خارجى دو طرف از جمله سیستم دفاع موشکى و اختلافات تجارى، از سوى رسانه‌ها بسیار مهم تلقى می‌شود. این در حالى است که روزنامه وال استریت ژورنال خبر مربوط به این رویداد را در صفحه ۱۱ جاى داد و واشنگتن پست صفحه ۵ را براى آن مناسب یافت. روزنامه نیویورک تایمز هم صفحه ۱۵ خود را به این موضوع اختصاص داد.

مطبوعات آمریکا شاید نتوانند هرگز این جمله رییس‌جمهوری کشورشان را که وقتى در چشمان رییس‌جمهوری روسیه نگاه می‌کند، احساس داشتن روح مشترک با او را می‌‌بیند، فراموش کنند. اکنون ۷ سال از آن زمان گذشته و روسیه پرقدرت‌تر شده و نشانه‌هاى دوستى میان واشنگتن و مسکو کمرنگ‌تر شده است.

هم‌اکنون به نظر می‌رسد که انتخابات ریاست‌جمهورى آمریکا بیش از سایر مباحث بین‌المللى از اهمیت برخوردار است. این واقعیت نه تنها در رسانه‌هاى داخلى آمریکا بلکه در رسانه‌‌‌هاى خارج از این کشور نیز کاملا مشهود است. در اروپا این امید وجود دارد که رییس‌جمهوری جدید در آمریکا بتواند دوران اوج روابط بین آتلانتیکى را بار دیگر احیا کند.

با وجودى که تغییر رهبرى در کشورهاى فرانسه و آلمان موجب نزدیکى میان اروپا و آمریکا شد، اما موارد اختلاف دیگرى وجود دارد که بر شدت مخالفت‌‌‌ها افزوده است. یکى از این موارد نقش ناتو در افغانستان است. رهبران اروپا اکنون تردید خود در مورد پیروزى در ماموریت افغانستان را رساتر از پیش اعلام می‌کنند. آنها همچنین می‌گویند که آمریکا بیش از حد توان خود را در جنگ عراق درگیر کرده و به اندازه کافى به بحران افغانستان توجه نشان نمى‌دهد. در مورد مسائل داخلى نیز سیاست‌‌‌هاى دولت بوش کمتر با موفقیت قرین بوده است. پیش‌بینى شده است که در پایان دوران ریاست‌جمهورى بوش، اقتصاد آمریکا با یک بدهى ۴ تریلیون دلارى مواجه خواهد بود. همچنین میراث گوآنتانامو، رسوایى شکنجه اسراى عراقى و استراق سمع مکالمات تلفنى خاطراتى نیستند که به راحتى از ذهن آمریکایى‌ها زدوده شوند. وجود همین واقعیت‌ها باعث شده است که جورج بوش بیش از پیش به رییس‌جمهورى فراموش شده تبدیل شود. نگاهى گذرا به مبارزات انتخاباتى نامزدهاى جمهوری‌خواه موید دیگرى از این واقعیت است. این نامزدها بیشتر تمایل دارند که موفقیت‌‌‌هاى رونالد ریگان را مورد توجه قرار دهند تا لغزش‌‌‌هاى دوران ریاست‌جمهورى بوش را. حتى نامزدهاى دموکرات هم دیگر به این نتیجه رسیده‌اند که حمله به بوش دیگر نمى‌تواند امتیاز مثبتى برایشان محسوب شود. بیل کلینتون پس از رسوایى اخلاقى و استیضاح، به واسطه عملکردش در مذاکرات صلح اسرائیل و فلسطین از حداقل سرمایه سیاسى دوران ریاست‌جمهورى خود بهره‌مند بود. حتى رونالد ریگان هم به‌رغم برخى از رسوایى‌‌‌‌هاى سیاسى دوران خود، توانسته بود به عنوان پایان‌دهنده دوران جنگ سرد نام نیکى از خود در حافظه تاریخ آمریکا بر جاى بگذارد. جورج بوش تا تحویل کاخ سفید ۳۰۰ روز فرصت دارد. او در این فرصت کوتاه به نسبت ۷ سال گذشته فقط می‌‌تواند به انجام معجزه‌اى براى ماندگار شدن در اذهان امید داشته باشد. معجزه‌اى که حتى در صورت وقوع در طوفان انتخابات ریاست‌جمهورى ۲۰۰۸ آمریکا گم خواهد شد و توجهى را برنخواهد انگیخت.

منبع: irdiplomacy.ir