یادمرگ جولز داسین
فیلمساز تبعیدی آمریکا در یونان از دنیا رفت
خالق فیلم‌های «شهر عریان» و «ریفیفی» و یکی از افراد لیست سیاه‌هالیوود در دوران مک کارتیسم که در دهه ۱۹۵۰ ناچار به ترک آمریکا شد، روز دوشنبه در ۹۶ سالگی در آتن درگذشت.
داسین در سال‌های ۱۹۵۰ و در اوج فعالیت کمیته بررسی فعالیت‌های ضدآمریکایی سنای آمریکا به رهبری سناتور جوزف مکارتی و مبارزه با کمونیست‌ها از ایالات متحده به فرانسه گریخت و دوران کاری خود را در این کشور پی گرفت. او تا پیش از آن تنها چند فیلم در آمریکا ساخته بود.داسین در ۱۹۶۲ با ملینا مرکوری بازیگر و بعدها سیاستمدار یونانی ازدواج کرد که با فیلم «یکشنبه‌ها هرگز» ۱۹۶۰ به نویسندگی و کارگردانی داسین به یک ستاره بین‌المللی تبدیل شد. مرکوری در چند فیلم دیگر نیز با او همکاری کرد.
داسین ۱۸ دسامبر ۱۹۱۱ در میدلتاون ایالت کانکتیکات به دنیا آمد.
او یکی از هشت فرزند یک خانواده مهاجر روس بود. خانواده داسین بعدها به‌هارلم در نیویورک نقل مکان کردند و داسین از دبیرستان موریس در برانکس دانش‌آموخته شد. او پس از تحصیل در رشته تئاتر در اروپا در اوایل دهه ۱۹۳۰ به نیویورک بازگشت و به عنوان بازیگر در گروه بازیگری آرتف مشغول کار شد.
وی در سال ۱۹۳۷ نقش اصلی موزیکال مارکسیستی «شورش بیدسترها» را بازی کرد. هر چند او بعدها تایید کرد در اواخر دهه ۱۹۳۰ عضو حزب کمونیست شد، اما آن طور که گفته می‌شود در ۱۹۳۹ با نارضایتی از این حزب کناره‌گیری کرد. یک سال بعد همکاری او به عنوان نویسنده با نمایش رادیویی «کیت اسمیت» آغاز شد.
داسین اواخر دهه ۱۹۴۰ با فیلم‌های نوار و واقعگرایانه «نیروی وحشی» ۱۹۴۷، «شهر عریان» ۱۹۴۸، «بزرگراه دزدان» ۱۹۴۹ و «شب و شهر» ۱۹۵۰ نام خود را به عنوان یک کارگردان درجه یک فیلم‌های ملودرام مطرح کرد. او در این سال‌ها چند نمایش دیگر به صحنه برد و از جمله در ۱۹۵۲ بت دیویس را در اولین نمایش موزیکال خود در برادوی کارگردانی کرد.
پس از آنکه ادوارد دمیتریک و بعدها فرانک تاتل در جلسات بازجویی کمیته بررسی فعالیت‌های ضدآمریکایی از داسین به عنوان یک همکار در حزب نام بردند، کمیته او را احضار کرد. هرچند احضار او به کمیته برای شهادت به تعویق افتاد، اما لطمه اصلی وارد شده بود و کسی در‌هالیوود حاضر نبود با او کار کند.
داسین همان سال‌ها همراه همسر و فرزندان به فرانسه رفت و آنجا نیز برای پیدا کردن کار مشکل داشت، چون شرکت‌های توزیع خارجی می‌ترسیدند آمریکایی‌ها حاضر به نمایش فیلم‌های او در آمریکا نباشند. داسین مدتی نمایشنامه و شعر می‌نوشت و در نهایت در ۱۹۵۵ تریلر کم‌هزینه «ریفیفی» را بر مبنای رمانی از لو برتون ساخت که در اروپا و بعدا آمریکا با موفقیت مواجه شد.
سکانس ۳۵ دقیقه‌ای و بدون گفت‌وگو سرقت در فیلم اکنون یکی از سکانس‌های کلاسیک تاریخ سینما به حساب می‌آید. داسین اواسط دهه ۱۹۹۰ روی فیلمنامه‌ای کار می‌کرد که بازسازی «ریفیفی» بود. داسین و مرکوری در ۱۹۵۶ با هم آشنا شدند و او به داسین کمک کرد با حمایت پدرش که عضو پارلمان یونان بود فیلم بعدی خود را در ۱۹۵۷ بسازد.
او و مرکوری سه فرزند داشتند که یکی از آنها در ۱۹۸۰ درگذشت. کوستاس کارامانلیس نخست وزیر یونان در پیام تسلیت به مناسبت درگذشت داسین از او به عنوان «یک یونانی نسل اول» یاد کرد و گفت: «یونان سوگوار از دست دادن یک انسان منحصر بفرد است، یک هنرمند فوق‌العاده و یک دوست واقعی.»
ارسال نظر