گل‌هایی به طراوت بهار

مهدیس فرقانی

تا به حال به این مساله توجه کرده‌اید، وقتی که به سال نو نزدیک می‌شویم و شمارش معکوس برای انفجار توپ و ترقه شب عید شروع می‌شود، تعداد آوازه‌خوان‌های کوچه و خیابان‌ها هم افزایش پیدا می‌کند. یک دسته از آوازه‌خوان‌ها که معروف به گلی یا گل فروش هستند صدایشان از میان دیگر آوازه‌خوان‌های این روزها بلندتر است و مطمئنا بارها صدایشان به گوشتان خورده است (گلی.... گلی).

یار و همدم گل فروشان دوره‌گرد، یک چرخ دستی است که گل‌های تر و تازه، خوش آب و رنگ را در بغل خود جای داده که طنازی آنها را برای هر رهگذر و مشتری به نمایش می‌گذارند. خیلی‌ها در روزهای نزدیک به عید گوش‌هایشان را تیز می‌کنند تا اگر گل فروش دوره‌گرد گذری از محلشان کرد به سراغش بروند و او را به گل کاری در حیاط خانه‌شان دعوت کنند. اما این شانس در خانه هر کسی را نخواهد زد، چرا که آپارتمان‌های مسکونی با آن چهره‌های خشک و جدی دیگر جایی برای حضور باغچه نمی‌گذارند. در نتیجه این ثروت طبیعی زیبا تنها مهمان خانه‌های حیاط‌دار می‌شود. ماه اسفند نوید آمدن فصل بهار را می‌دهد و نواده‌های آن که همان بوته‌های زیبا و کوچک هستند پیام‌آوران دیگری برای بیان پایان زمستان به حساب می‌آیند.

گل‌هایی از قبیل بنفشه، پامچال، آلاله، پیچ امین‌الدوله و پیچک نقش پرده‌برداری از فصل بهار را بازی می‌کنند. از آنجایی که بسیاری از افراد که اغلب آپارتمان‌نشین هستند علاقه به این گل‌ها دارند، آنها را به صورت گلدانی خریداری می‌کنند و شرایط آپارتمانی سبب می‌شود تا طول عمر این گل‌ها کوتاه‌تر از آن چیزی که برایشان تعبیر شده، باشد.

توصیه باغبان‌ها برای نگهداری و مراقبت از این گل‌ها، هم به دوام زیبایی آنها کمک می‌کند و هم به جیب شما!

پامچال (Primulaceae)

گل‌های پامچال در اواخر زمستان و اوایل بهار، شمار دیگری از آنها در بهار یا در تابستان گل می‌دهند. این گل‌ها به رنگ‌های صورتی، آبی، سفید، زرد، قرمز و ارغوانی هستند.

پامچال به خاک حاصلخیز، پرقوت، سرشار از مواد آلی و رطوبت کافی نیاز دارد. بعضی از گونه‌های پامچال خاک‌های معمولی، کمی اسیدی و برخی خاک‌های اسیدی را ترجیح می‌دهند. بسیاری از پامچال‌ها به شرایط سایه، نیمه سایه و انواعی از آنها به آفتاب فراوان نیازمندند. بذر پامچال‌هایی که حساس به سرما هستند را در اوایل بهار و گونه‌‌های مقاوم را در اواخر زمستان می‌کارند. این گیاه را با کاشت بذر زیاد می‌کنند. تقسیم بوته نیز روش مناسب دیگری برای زیاد‌کردن پامچال است که از پاییز تا اوایل بهار انجام می‌گیرد.

بنفشه (Violaceae)

گل بنفشه رنگ‌های بسیار متنوعی از زرد، سفید، بنفش، ارغوانی و آمیزه‌ای از این رنگ‌ها دارد.

بنفشه معطر، بنفشه سه‌رنگ که بومی ایران هستند و علاوه بر آن بنفشه دورگه زینتی که معروف است به بنفشه فرنگی در ایران بیش از گونه‌های دیگر یافت می‌شود.

گل‌های معطر بوی خوش و ملایمی دارند که به رنگ‌های بنفش، آبی، سفید در اواخر اسفند تا اوایل بهار ظاهر می‌شوند. بنفشه معطر در زمین‌های مرطوب و سایه‌دار می‌روید.

بنفشه سه‌رنگ را که ترکیبی از رنگ‌های زرد، ارغوانی، آبی نیلی و سفید هستند، در اوایل تابستان از راه کاشتن بذر پرورش می‌دهند. پس از روییدن چندبرگ در شهریور ماه آن‌را نشاء می‌کنند.

محل رویش این بنفشه باید آفتاب‌گیر در خاک کوددار و بدون علف هرز باشد.

برای پرورش بنفشه معطر، قسمت‌های ریشه‌دار گیاه یا ساقه‌های خزنده را در بهمن و اسفند از گیاه جدا می‌کند که در خاک نرم و کود‌دار می‌کارند.

آلاله (Ranuncalus)

این گیاه در اوایل فصل پاییز با کاشت بذر زیاد می‌شود. برای این کار بذر گیاه را در گلدان می‌کارند و در گلخانه نگهداری می‌کنند. راه دیگر زیاد کردن آلاله تقسیم بوته با تقسیم ریشه‌های آن در ماه‌های اسفند و فروردین است. آلاله برای رشد بهتر، نیاز به جایی آفتاب‌گیر و جریان هوا دارد. خاکی که در آن بوته آلاله کاشته می‌شود باید دارای مواد آلی و کود فراوان باشد.

پیچ امین‌الدوله (Lovicera caprifoliam)

این گیاه در مقابل سرما مقاوم است، در مناطق آفتابی یا نیمه‌آفتابی به خوبی رشد می‌کند. با کاشتن بذر، قلمه‌زدن یا خوابانیدن زیاد می‌شود. این گیاه گل‌های بسیار خوشبویی دارد که در اوایل بهار به رنگ سفید می‌شکفند و سپس به رنگ‌های شکری یا زرد درمی‌آیند.