اشعه‌درمانی در کنار جراحی و شیمی‌درمانی یکی از مؤثرترین و معمول‌ترین روش‌های درمان بیماری سرطان است. اما این روش به علت اثرات جانبی که باقی می‌گذارد، پرطرفدار نیست. در اشعه‌درمانی، نه تنها سلول‌های سرطانی، بلکه سلول‌های سالم بیمار نیز به ناچار اشعه دریافت می‌کنند. اما اختراع دستگاهی جدید این نقیصه را تا حدود زیادی برطرف کرده است. در درمان با این دستگاه از روشی جدید به نام «توموتراپی» استفاده می‌شود. این روش، مدرن‌ترین شیوه‌ اشعه‌درمانی در سطح جهان است. کشور آلمان یکی از کشورهایی است که در آن از این روش استفاده می‌شود. هم‌اکنون در شهرهای هامبورگ، هایدلبرگ، اسن، بن و مونیخ از دستگاه توموتراپی برای درمان مبتلایان به سرطان استفاده می‌شود.

مراحل توموتراپی

دستگاه توموتراپی یکی از دستاوردهای جدید فیزیک پزشکی است. پترکنویشارک، متخصص فیزیک پزشکی کلینیک وابسته به دانشگاه صنعتی مونیخ در مورد نحوه‌ کاربرد دستگاه می‌گوید: «در داخل این دستگاه، در اصل یک دستگاه توموگرافی کامپیوتری و یک شتاب‌دهند‌ه خطی تعبیه شده است. این دستگاه را می‌‌توان به یک دستگاه توموگرافی کامپیوتری تشبیه کرد که به جای لوله‌ عبور دهنده اشعه‌ ایکس، یک شتاب‌دهنده‌ خطی کوچک پیرامون بیمار می‌چرخد. شدت شتاب‌دهنده‌ خطی با توجه به دستور پزشک تنظیم می‌شود. با بکارگیری همزمان شتاب‌دهند‌ه‌ خطی و توموگراف کامپیوتری می‌توان اشعه را فقط به قسمت مورد نظر در بدن بیمار تاباند.» وجه تمایز روش توموتراپی با دیگر روش‌ها نیز همین است. یعنی بیمار درست در محل تومور اشعه می‌گیرد و نقاط دیگر بدنش از تابش اشعه و عوارض آن در امان می‌ماند. ابتدا بیمار را تحت تابش اشعه‌ رونتگن قرار می‌دهند و بعد بر روی قسمت‌هایی که قرار است توموتراپی گردد، نقاط یا دوایری کشیده می‌شود.

دستگاه توموتراپی شبیه یک دستگاه معمولی توموگرافی کامپیوتری است. حلقه‌ای از جنس آهن دارد که قطرش سه متر است. مریض به وسط این حلقه رانده می‌شود و با بسته شدن دریچه‌های آهنی‌، بیمار کاملا فیکس و ثابت شده و نمی‌تواند حرکت کند. پتر کنویشاورک در ادامه توضیحات خود درباره این روش می‌گوید: «درست قبل از شروع توموتراپی، از بیمار سی‌ تی اسکن (اسکن کامپیوتری) گرفته می‌شود. بعد این اسکن را با اسکنی که قبلا گرفته شده مقایسه می‌کنند. اگر با هم فرق داشت، وضعیت بیمار و دستگاه تصحیح می‌شود.» کمک‌تراپیست جلوی کامپیوتر می‌نشیند و بیمار را زیر نظر دارد. چندین دوربین از جهات مختلف از بیمار عکس‌برداری می‌کنند. در وهله‌ اول به نظر نمی‌آید که دوربین‌ها متحرک باشند. بیمار نمی‌تواند حرکت کند و عکس‌ها هم در سکوت گرفته می‌شود. موقعیت سنجیده می‌شود و اگر هیچ مشکلی وجود نداشت و همه چیز درست تنظیم شده بود، درمان آغاز می‌شود. به اعتقاد متخصصان و کارشناسان، عوارض جانبی این روش بسیار کمتر از سایر روش‌ها است. بخصوص در تومورهای سر و گردن، زیان وارده به مریض به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد.