گول تخفیف‌های 50درصدی را نخورید
مریم خباز
شب عید نزدیک است و بازار حراج، داغ. آنهایی که کمتر به دک و پز فروشندگی بها می‌دهند، صدا را در حنجره می‌اندازند و داد می‌زنند «بدو حراج». طنین صدایشان واقعا نافذ است و تا عمق گوش و اعصاب فرو می‌رود؛ ولی داد زدن‌هایشان اگر چه کمی آزاردهنده است، مملو از تئوری‌های روان‌شناسی است.

عکس: نسیم گلی
چرا که حتی سرسخت‌ترین عابران پیاده را هم به نیم نگاهی ترغیب می‌کند. اغلب این فروشندگان البته مغازه‌ای بهتر از خیابان پیدا نکرده‌اند و برای اینکه به دست ماموران شهرداری نیافتند و سریع‌تر اجناسشان را بفروشند، انواع ترفندها را به کار می‌گیرند.
البته در بساطشان از ارزانی خبری نیست. چون تنها تفاوت آنها با سایر فروشندگان در نداشتن مغازه است. آنها می‌گویند آمده‌اند تا سرمایه کسب و کارشان را سریع‌تر بفروشند و به پول نزدیک کنند و از آنجا که آنها هم همان گوشت و مرغ و لبنیات و اجاره‌خانه‌ای را می‌دهند که بقیه، پس نباید در فروش ضرر کنند.
البته گاهی اوقات هم فروشنده‌ای که انبوهی از جمعیت احاطه‌اش کرده، خود مغازه‌دار است؛ ولی محل کسبش جایی دور از دید مردمان است پس او خیابان را به ماندن در پس کوچه ترجیح داده و به قول خودش دست به حراج می‌زند. در این بساط هم از آن ارزانی که بعضی‌ها دنبالش هستند، خبری نیست. اما شاه تخفیف در بعضی مغازه‌های شیک سلطنت دارد.
در و دیوار این اماکن پر است از کاغذهای خوشگلی که نوید تخفیف‌های بالای 20درصد را به مشتریان می‌دهند. البته شیشه‌های این مغازه‌ها هم با اعداد و شکل‌های خوش آب و رنگی آذین بسته شده تا دست در دست هم به مشتری اطمینان دهند که خریدشان بی‌نقص است. ولی با ورود به بعضی از این مغازه‌ها روی دیگر سکه رو می‌شود.
لباس‌ها نسبتا شیکند و البته گران. فروشنده هم برای اینکه به خرید ترغیب کند از همان تئوری‌های روانشناسی استفاده می‌کند. لباس‌ها زیر نور فریبنده چراغ‌ها می‌رقصند و هر آنچه دیده می‌بیند، دل طلب می‌کند.
ولی قیمت‌ها اغلب غیرواقعی‌اند حتی پس از خوردن مهر تخفیف بر آنها. گاهی تصور می‌شود که تخفیف 50درصدی بر یک کالا یعنی تقسیم قیمت آن به عدد دو؛ ولی عملا در بازار خرید این اتفاق نمی‌افتد. گمانمان این است که فروشنده کالا از آنجا که با ادله عقلی و منطقی دلیلی بر متضرر شدنش وجود ندارد، شعار تخفیف را سر می‌دهد تا مشتری جذب شود و آنگاه با دادن تخفیفی مختصر دلش را هم به دست بیاورد.
البته گاهی قیمت یک جنس آنقدر بالا تعیین می‌شود که فروشنده ابایی از دادن تخفیف ۵۰درصدی به مشتری ندارد یعنی فروشنده مطمئن است با دادن این میزان تخفیف باز هم سودی را که باید عایدش شود، به دست می‌آورد.
پس اگر سرمای هوا اجازه داد تا برنامه‌هایتان را برای خرید شب عید تنظیم کنید، این نکات را در ذهن مرور کنید. البته اگر در پرداخت پول محدودیتی ندارید، مسلما توصیه‌های ما به کارتان نخواهد آمد؛ اما اگر برای ریال‌های زندگی‌تان برنامه‌ریزی دارید، بدانید که در عصر کنونی تبلیغات بسیاری از مسائل غیرواقعی را تبدیل به حقیقت می‌کند پس مراقب تبلیغات فریبنده باشید.