«درختی همیشه سبز از جزایر قناری»

فاطمه شکری

کاج قنـــاری با نـــام علمــی «pinus canariensis» و نام انگلیسی (canary pine) درختی است بومی جزایر قناری و ایسلند که بلندی آن به ۳۰متر می‌رسد. کاج قناری، گیاه بسیار مناسبی جهت کاشت در مناطق گرم جنوبی و نواحی مرکزی ایران است.

این درخت بسیار سازگار، مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری بوده و نسبت به سرما نیز تاحدودی مقاوم است.

میوه‌های مخروطی این درخت معمولا در سن ۲۰ تا ۲۵سالگی تولید می‌شوند. هر کیلو بذر این درخت معمولا شامل «۴۸۰۰۰» دانه بدون بال است. این دانه‌ها در پاییز سال دوم می‌رسند و مدت زندگی آنها در صورت سالم ماندن پوسته رویی به سه قرن می‌رسد.

مشخصه‌های گیاهی

ریشه: دارای ریشه‌های عمیق و قوی است. بنابراین نیازمند آبیاری عمقی است به طوری که هرماه یک‌بار باید به طور عمیق آن را آبیاری کرد.

حالت و فرم: تاج این درخت منظم و قرینه و طبقه‌طبقه به نظر می‌رسد که در زمستان جلوه زیبایی دارد. دارای انشعابات متقارن و انبوه با حالتی آویخته است به طوری که از دور حالت کاج مطبق (آروکاریا) را دارد.

برگ: برگ‌های سوزنی کاج قناری، سبز نقره‌ای و آویخته‌ و هر سه برگ سوزنی آن داخل یک غلاف قرار گرفته‌اند. طول هر برگ سوزنی به ۲۵سانتی‌متر می‌رسد.

نیازهای زیستی

آب و هوای مطلوب جهت رشد: معمولا در آب و هوای گرم بهترین رویش را دارند و نسبت به گرما بسیار مقاوم بوده ولی ممکن است از سرماهای سخت آسیب ببیند.

نور و جریان هوا: کاج قناری درختی نورپسند است و جریان هوای دریایی را خوب تحمل می‌کند.

خاک: نسبت به همه خاک‌ها سازگار است. مخصوصا در خاک‌های ماسه‌ای و اسیدی بهترین رویش را دارد. ولی نیاز آن به مواد معدنی و غذایی کم است.

مراقبت خاص: حمایت این درخت در مقابل سرمای سخت، ضروری است. همچنین در صورتی که این درخت را در نواحی جلگه‌ای بکاریم، بایستی آب بیشتری به گیاه (در ماه‌های گرم سال) دهیم.

تکثیر و ازدیاد: تکثیر کاج قناری به وسیله بذر و همچنین سابقه جوش‌های آن به آسانی امکان‌پذیر است. البته در صورتی که بخواهیم از این گیاه جهت تولید چوب استفاده کنیم. حتما بایستی با بذر تکثیر شوند.

نوع کاربرد

این گیاه را بیشتر جهت تولید چوب مرغوب می‌کارند، به این دلیل که چوب تولیدی از این درخت بسیار مقاوم و محکم است و کیفیت بالایی دارد. همچنین در ایران جهت جنگل‌کاری مناطق نیمه‌گرمسیری سواحل جنوبی و نواحی مرکزی از این درخت استفاده می‌شود.