افزایش همکاری‌های تجاری در ازای همکاری کامل ایران با آژانس

دنیای اقتصاد- نمایندگان پارلمان اروپا پنج‌شنبه قطعنامه‌ای صادر کردند که در آن گرچه از متوقف نشدن همه فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم در ایران ابراز تاسف شده است، اما از عقد توافقنامه‌های تجاری در صورت همکاری کامل ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر داده‌اند. آنها همچنین نگرانی عمیقشان را از آنچه وضعیت کلی حقوق بشر در ایران می‌خواندند، ابراز کرده و راه‌کارهایی برای روابط دوجانبه پیشنهاد کرده‌اند.

این قطعنامه در پی مذاکرات روز چهارشنبه نمایندگان پارلمان اروپا و ارائه گزارش خاویر سولانا، رییس سیاست خارجی و بنیتا فررو والدنر، کمیسر روابط خارجی اتحادیه اروپایی از آخرین تحولات در روابط دو طرف، با اکثریت آرا به تصویب رسید. در این قطعنامه از تلاش‌های اتحادیه اروپایی در باز نگه داشتن باب گفت‌وگو با ایران در زمینه مساله هسته‌ای و پیدا کردن راه‌حل دراز مدت در این مورد حمایت شده و بر اهمیت نقش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید شده است.

نمایندگان همچنین مجددا موضع خود مبنی بر قابل حل بودن این بحران و ضرورت نداشتن طرح گزینه نظامی را تکرار کرده و از دولت آمریکا خواستند که دست از تهدید نظامی و سیاست تغییر نظام ایران بردارد.

آنها در مقابل از ایران نیز می خواهند تا بدون تاخیر برای روشن کردن آینده برنامه اتمی‌اش پای میز مذاکره برگردد و غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند.

در این قطعنامه از جامعه جهانی خواسته شده تا بر اساس طرح مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای ایجاد بانک سوخت هسته‌ای، تامین سوخت را برای کشورها تضمین کنند تا از خطر گسترش سلاح‌های اتمی کاسته شود.

خاویر سولانا روز قبل از تصویب قطعنامه در همین مورد گفته بود: در دنیایی که تمایل رو به افزایشی برای انرژی اتمی وجود دارد، ما باید راه‌هایی پیدا کنیم که به کشورها اطمینان دهد، می توانند سوخت هسته‌ای را بدون اینکه خودشان نیازی به غنی‌سازی داشته باشند، تهیه کنند.

در این قطعنامه ادعا شده است در سال‌های اخیر اوضاع در زمینه حقوق بشر در ایران به وخامت گراییده و خصوصا به موارد زیاد اعدام اشاره شده است.

نمایندگان پارلمان اروپا از آنچه فشار بر اقلیت‌های قومی و مذهبی و همین‌طور نهادهای جامعه مدنی از جمله گروه‌های زنان و سندیکا‌ها خوانده‌اند، انتقاد کرده و از مقامات ایران خواسته‌اند چه در قوانین و چه در عمل، شکنجه را محو کنند.

آنها همچنین گفته‌اند از ایران انتظار دارند برگزاری آزاد و منصفانه انتخابات آتی را تضمین کند.

قطعنامه تازه پارلمان اروپا احتمال عقد توافقنامه همکاری تجاری با ایران را به بهبود وضع حقوق بشر و همکاری کامل ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه‌اش موکول کرده است.

در یکی دیگر از بندهای این قطعنامه نمایندگان همچنین خواستار از سرگیری گفتگوهای دو طرف بر سر مساله حقوق بشر شده‌اند که چند سال پیش متوقف شد.

در این قطعنامه از کمیسیون اروپا خواسته شده تا هیاتی را برای ترویج گفت‌وگو بین مقامات و نهادهای جامعه مدنی دو طرف تعیین و در حوزه‌هایی مثل کمک به پناهندگان و مبارزه با مواد مخدر، ارتباطش را با ایران تقویت کند.

پیش از این بنیتا فررو والدنر، کمیسر روابط خارجی اتحادیه اروپایی گفته بود با وجودی که مساله اتمی بر همه جنبه‌های رابطه با ایران سایه‌ انداخته، ولی باید همزمان ارتباط در زمینه‌های دیگر ادامه پیدا کند. وی با اشاره به سابقه تاریخی طولانی دو طرف، آن را عاملی مهم برای تبادل اندیشه، هنر و فرهنگ معرفی کرد.برنامه اتحادیه اروپایی برای تبادل دانشجو و استاد از مدتی پیش آغاز شده و هم‌اکنون تعدادی از دانشگاهیان ایرانی در اروپا به تحصیل و تدریس مشغولند.

خانم والدنر در سخنانش همچنین از ایده راه‌اندازی تلویزیون فارسی زبان نیز حمایت کرد.او گفت: من از تصمیم پارلمان استقبال می کنم که بودجه‌ای را برای راه‌اندازی تلویزیون فارسی زبان اختصاص دادند، این تلویزیون با تهیه و پخش برنامه‌هایی با زاویه دید اروپایی می‌تواند نقشی مهم در تقویت درک بهتر ما میان مخاطبان ایرانی ایفا کند.

روز چهارشنبه، همچنین تعداد زیادی از نمایندگان پارلمان اروپا بعد از صحبت‌های آقای سولانا و خانم والدنر به ابراز نظر پرداختند.برخی از این نمایندگان با تحریم‌ها علیه‌ایران مخالفت و در این مورد به گزارش سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا استناد کردند و در مقابل عده‌ای نیز از لزوم حمایت از اپوزیسیون حکومت ایران و مشخصا سازمان مجاهدین خلق (منافقین) سخن گفتند و مدعی بودند به جای این سازمان، سپاه پاسداران انقلاب باید در لیست گروه‌های تروریستی اتحادیه اروپایی قرار گیرد.

اتحادیه اروپا چند سال است گروهک منافقین را در فهرست گروه‌های تروریستی جای داده و تاکنون تلاش اعضای این سازمان که با برخی سیاستمداران اروپایی در ارتباط هستند، برای خارج کردن نامش از این فهرست به نتیجه نرسیده است.

کمک اروپا به برنامه‌ هسته‌ای ایران

خاویر سولانا گفت که اتحادیه اروپایی آماده کمک به ایران در توسعه برنامه هسته‌ای‌اش است، اما به شرطی که متقاعد شود چنین برنامه‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز انجام می‌گیرد.

به گزارش ایسنا خاویر سولانا، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپایی، روز چهارشنبه در پارلمان اروپا در بروکسل گفت: هیچ یک از ما مشکلی با یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی در ایران نداریم و در واقع پیشنهاد کمک به توسعه آن را می‌دهیم، اما هیچ یک از ما چنین کاری نخواهد کرد؛ مگر اینکه مطمئن شویم مقاصد ایران کاملا صلح‌آمیز است.

سولانا در ادامه گفت که هنوز در زمینه مقاصد حقیقی ایران متقاعد نشده است و به این نکته اشاره کرد که ایران به رغم اینکه روسیه سوخت هسته‌ای راکتور اتمی بوشهر را تامین کرده، همچنان به غنی‌سازی اورانیوم ادامه می‌دهد.

وی در ادامه با اشاره به ادعاهای آمریکا و برخی متحدان اروپایی آن مبنی بر اینکه ایران تحت پوشش برنامه هسته‌ای صلح آمیز خود در تلاش برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای است، گفت: حتی وجود شک و ظن نسبت به اینکه ایران به دنبال تسلیحات هسته‌ای است، می‌تواند خاورمیانه را دچار بی‌ثباتی کند. هدف ما این است که این شک و تردیدها را از میان برداریم.

رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپایی گفت که این اتحادیه باید به موازات اقداماتی که در حال انجام شدن در سطح شورای امنیت سازمان ملل است، به تلاش برای دستیابی به راه حلی از طریق مذاکرات برای حل بن بست هسته‌ای ایران ادامه دهد.

بنیتا فررو والدنر، نماینده امور خارجی اتحادیه اروپایی نیز با تکرار اظهارات سولانا گفت: من از اینکه مذاکرات هسته‌ای تاکنون بی‌نتیجه بوده است، متاسفم. متاسفانه تا زمانی که شاهد یک اراده سیاسی نباشیم، احتمال اینکه بتوانیم روابط خود را گسترش دهیم و برای مثال مذاکرات درباره توافقنامه همکاری و تجارت را از سر بگیریم، وجود نخواهد داشت. مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی همچنین با ابراز تمایل به انجام مذاکرات جدید با دبیر شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران آن را مفید دانست.

خاویر سولانا تاکید کرد: انجام مذاکرات جدید با دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران مثبت خواهد بود.سولانا گفت: مذاکرات اخیر من با سعید جلیلی برای بررسی تمام جزئیات مربوط به پرونده هسته‌ای ایران کافی نبوده است و به همین منظور انجام دور جدید مذاکرات میان ما مثبت خواهد بود.

سعید جلیلی سوم بهمن با سفر به بروکسل و پس از سخنرانی در مقابل نمایندگان پارلمان اروپا، بار دیگر با خاویر سولانا دیدار کرد.