اقتصاد بهداشت و درمان

مترجم: رفیعه هراتی

اغلب صنایع متوجه شده‌اند که محصولات جدید باید در مقابل محصولات عرضه‌شده توسط رقیب سنجیده شوند. مشتریان از لپ‌تاپ گرفته تا پنجره‌های دوجداره همه کالاها را از طریق مطالعات مقایسه‌ای مجله‌های مصرف‌کنندگان، گروه‌های مستقل آزمایش و از این قبیل، ارزیابی می‌کنند.

اما زمانی که نوبت به بخش بهداشت می‌رسد، مطالعات مقایسه‌ای تاثیرگذاری داروهای جدید، ابزار و شیوه کار نادر هستند. آزمایش‌های دارویی اغلب داروهای جدید را با دارونماها مقایسه می‌کند نه با داروهای رقیب. تولیدکنندگان ابزار با عجله و قبل از آنکه بررسی هزینه - سود انجام شود، ابزار و وسایل جدید را به بازار عرضه می‌کنند.

در آمریکا آزمایش‌های مقایسه‌ای - تاثیرگذاری به عنوان یک سیاست در برنامه‌های بهداشتی دولت فدرال گنجانده نشده‌اند.

در حال حاضر اقداماتی در کنگره آمریکا در جریان است که به استفاده از چنین تکنیک‌هایی برای مهار تورمی هزینه‌ها کمک می‌کند. اگر چنین شود، آمریکا از برخی پیشگامان پیروی خواهد کرد. موسسه بین‌المللی بهداشت و تخصص‌های کلینیکی انگلستان (NICE) از بررسی‌های مقایسه‌ای برای تصمیم‌گیری در مورد تایید داروهای جدید، شیوه‌ها و ابزار استفاده می‌کند.

در سال‌های اخیر قانون‌گذاران در قاره اروپا، استرالیا و بخش‌هایی از کانادا چنین آزمایش‌هایی را پذیرفته‌اند. این روند دو پرسش را مطرح می‌کند. آیا این کار مشخص می‌کند کدام درمان‌ها موثرتر هستند؟ و اگر مشخص کند، آیا به دولت‌ها و بیمه‌کنندگان در مهار هزینه‌های بهداشتی کمک خواهد کرد؟

به نظر می‌رسد پاسخ پرسش اول «بله» باشد. آزمایشات مقایسه‌ای تاثیرگذاری گذشته نشان داده‌اند که داروهای قدیمی‌تر و ارزان‌تر ضدروان‌پریشی به اندازه داروهای گران‌قیمت جدید خوب هستند و هزینه‌های برخی از روش‌های گران جدید، مثل جراحی ستون فقرات، بیشتر از سود آنها است.

محققان ارزیابی کردند چگونه بیماران با بیماری‌های دائمی قلبی- عروقی به دو درمان رقیب واکنش نشان دادند: ترکیب سنتی آنژیوپلاستی و دارو در برابر دارو به تنهایی. محققان با اندازه‌گیری حمله‌های قلبی و تعداد کسانی که از این حمله‌ها جان سالم به در بردند، دریافتند گزینه ارزان‌تر به اندازه گزینه گران مفید بود.

همه اینها امیدوارکننده است؛ اما مسائل فراوانی نیز وجود دارند. یک منشا تفاوت بین اثر و تاثیرگذاری است.

اکثر مطالعات اثردارو، چگونگی عملکرد دارو را در شرایط ایده‌آل و با بیماران انتخاب شده بررسی می‌کنند؛ اما در شرایط واقعی تاثیرگذاری یک داروی جدید بسته به اینکه آیا بیمار دارو را به درستی مصرف می‌کند یا خیر، و چه داروهای دیگری مصرف می‌کند و عوامل دیگر، بسیار متفاوت خواهد بود. انجام آزمایش‌های تصادفی کنترل شده که برای چنین متغیرهایی تنظیم می‌شوند به طرح این مسائل کمک می‌کنند؛ اما بسیار پرهزینه هستند.

گروه دیگری از مشکلات مربوط به اثر متقابل بین بررسی مقایسه‌ای تاثیرگذاری و نوآوری بخش بهداشت و درمان است. شرکت‌های داروسازی با سرعت زیاد در حال نوآوری هستند.

اگر دولت‌ها بخواهند همه داروها و ابزارهای جدید را به طور بسیار دقیق مورد بررسی قرار دهند تا تاثیرگذاری آنها اثبات شود، سرعت پیشرفت پزشکی کند خواهد شد.

گروه فشار بیو که نماینده صنعت بیوتکنولوژی است، می‌گوید مطالعات مقایسه‌ای به نفع بیماران امروز به بیماران آینده ظلم می‌کند؛ زیرا سرعت نوآوری را کند می‌کند.

این مطالعات بسیار وقت‌گیر هستند و به علت تغییر سریع بازارها نامربوط نیز می‌شوند. در اوایل دهه ۱۹۹۰ یک آزمایش مقایسه‌ای با زحمت بسیار آنژیوبلاستی با بالون را با جراحی بای‌پاس در دوره چند ساله مقایسه کرد؛ اما در این میان انتخاب گسترده درمان‌های ابتکاری بیماری‌های قلبی نتایج این مطالعه را بی‌ارزش کرد. به‌رغم چنین موانعی، به نظر می‌رسد مطالعات مقایسه‌ای به دولت‌‌ها امکان می‌دهد پول را به طور مناسب‌تر هزینه کنند. مساله کاهش کلی هزینه‌های بهداشت و درمان توسط دولت‌ها قطعی نیست، اگر بیمارانی که از هزینه‌های واقعی بهداشت و درمان دور نگه داشته شده‌اند، بیشتر و بیشتر از خدمات درمانی استفاده کنند، آنگاه حتی این ابزارهای اقتصادی معجزه نخواهند کرد و بیماران درباره هر چیزی که حاکی از سهمیه‌بندی باشد، جاروجنجال به راه خواهند انداخت.

کافی است به انگلستان نظر کنیم. تعداد اندکی که جدیدترین درمان‌های ارائه شده توسط موسسه بین‌المللی بهداشت و تخصص‌های کلینیکی انگلستان (NICE) را رد کرده‌‌اند، اکنون فریاد می‌زنند که این موسسه باید به «نستی، یعنی نه آن‌قدر سریع که تو را یاری دهد» تغییر نام دهد.