چگونه نرگس‌هایی زیبا پرورش دهیم؟
پیاز این گیاه درشت و شامل ورقه‌های فلسی یا منطبق است. گل‌های نرگس به رنگ سفید، زرد و نارنجی کم پر یا پر پر هستند و برگ‌های این گیاه از بن ریشه، به صورت صاف یا شیاردار بیرون می‌آیند و در طول ساقه قرار می‌گیرند. نرگس‌ها به اندازه‌های مختلف یافت می‌شوند. از گل‌های پنج اینچی روی ساقه‌های دوفوتی گرفته تا گل‌های نیم اینچی روی ساقه دواینچی.
نرگس‌ها شاید آسان‌ترین و مطمئن‌ترین گل‌های پرورشی در بین تمام گلها باشند که برای افراد مبتدی در باغبانی ایده‌آل هستند.
تعداد گونه‌های نرگس
گیاه‌شناسان در مورد تعداد گونه‌های این گیاه اختلاف‌نظر دارند؛ اما حداقل ۲۵گونه وجود دارد که بعضی از آنها با تنوع بسیار زیاد و دارای چندین دو رگه طبیعی هستند. با توجه به این گونه‌ها لیست بانک اطلاعاتی فعلی نرگس نمایانگر بیش از ۱۳هزار دو رگه است که در بین تقسیمات رده‌بندی شده سیزده‌گانه قرار می‌گیرند.
رده‌بندی انواع نرگس
رده‌بندی یک گونه کشت شده نرگس بر پایه توصیف و سنجش یا از یک رده‌بندی ارائه شده توسط فردی که گونه‌ها را به ثبت می‌رساند، پایه‌گذاری شده است که رنگ‌های استفاده شده برای توصیف رنگ نرگس‌ها به این صورت است:
W-سفید، G-سبز، Y-زرد، P-صورتی، O-نارنجی، R-قرمز.
و در توصیف، هر گل نرگس به دو بخش گلبرگ‌ها و تاج گل تقسیم می‌شود.
تقسیمات سیزده‌گانه نرگس از روی شکل ظاهری نرگس
نوع اول- شیپوری: یک گل روی ساقه، تاجی به شکل شیپور که حدودا به اندازه گلبرگ‌ها و گاهی بلندتر از گلبرگ‌ها است.
نوع دوم- تاج بلند: یک گل روی ساقه که اندازه تاج آن تا بین یک گلبرگ کامل است.
نوع سوم- تاج کوتاه: یک گل روی یک ساقه و اندازه آج آن کمتر از بلندی گلبرگ‌ها است.
نوع چهارم- دوگانه: نرگس‌هایی که دارای گلبرگ‌ها و یا تاج خوشه‌ای هستند و روی یک ساقه می‌تواند یک یا بیش از یک گل داشته باشد.
نوع پنجم- سه پرچمی: معمولا بیش از گل روی ساقه دارند. سر گل افتاده و بخش گلبرگ‌ها عموما به صورت تاب خورده و برگشته و شامل بافتی ابریشمی است. گل‌های این نرگس مانند زنگ‌های آویزان است.
نوع ششم- سیکلامینوس: یک گل روی ساقه و گلبرگ‌ها به صورت مشخصی برگشته و تاج آن کشیده و باریک است.
نوع هفتم- جانکوئیل: شامل گلبرگ‌های کوچک و گلبرگ‌های پهن است. عموما چندین گل روی ساقه است و گلها بسیار معطر و ساقه و برگ نازک آن شبیه به نی هستند.
نوع هشتم- تازتا: عموما 3 الی 20گل روی یک شاخه قوی است. گل‌های خوشبو و تاج بسیار کوتاهی دارند و گلبرگ‌ها گرد هستند.
نوع نهم- شاعرانه: یک گل بر روی یک ساقه است با گلبرگ‌های سفید رنگ که در بعضی موارد با رنگ تاج در محل اتصال رنگین شده و همچنین این گل معطر است.
نوع دهم- بالبوکدیم دو رگه: گل‌هایی کوچک شبیه «دامن پرچین» است.
نوع یازدهم- تاج مضرس : لبه‌های تاج آن دارای شکاف عمیق است.
نوع دوازدهم- نرگس‌های متفرقه: نرگس‌هایی که در رده‌بندی‌های ذکر شده بنا شده است و عموما جزء نرگس‌های دو رگه هستند.
نوع سیزدهم- انواع گونه‌های وحشی و دو رگه.
تکثیر نرگس‌ها
نرگس‌ها به دو روش تکثیر می‌شوند. 1)روش تکثیر غیرجنسی (تقسیم پیاز) که دقیقا نتیجه‌اش گلی است مانند گل پیاز اصلی 2)روش تکثیر جنسی (دانه) که نتیجه‌اش گل‌هایی خواهد بود جدید و متفاوت. دانه در بخش تخمدان‌ها تولید می‌شود و این بخش متورم در پشت گلبرگ‌ها است. پس از شکوفه کردن، بخش تخمدان متورم می‌شود؛ اما خالی از دانه است. گاهی حشرات یا باد با آوردن گرده‌های جدید از گل‌های دیگر می‌توانند باعث گرده‌افشانی گل در طول مدت گلدهی آن شوند. وقتی این اتفاق روی داد در تخمدان یک یا تعداد کمی دانه تولید می‌شود. نرگس‌های دو رگه به وسیله گرده‌افشانی گلها با تماس دادن و مالیدن دانه گرده از یک گل به کلاله گل دیگر به وجود می‌آیند. در نتیجه هر تخمدان می‌تواند تا 25دانه را در خود ایجاد کند که هر کدام از آنها یک گیاه کامل را به وجود خواهد آورد؛ اما برای گلدهی گیاهی که از دانه پرورش می‌یابد باید تا 5 سال صبر کرد.
پرورش نرگس در گلدان
بهتر است شما از گلدان‌های دو گالنی به اندازه‌های استاندارد نرگس‌ها و از گلدان‌های یک گالنی برای نرگس‌های مینیاتوری و پیازهای کوچک استفاده کنید. بهتر است گلدان‌ها را با کلراکس ضدعفونی کرده و اجازه دهید خاکشان به خوبی زهکشی شود. ترکیب خاکی عبارت است از: یک بخش پرلیت و سه بخش خاک استرلیزه. در انتهای گلدان بر روی یک لایه نازک خاک یک مشت از کود ۰-۱۰-۱۰ بریزید. اجازه ندهید پیازهای نرگس با کود تماس داشته باشند و سعی کنید پیاز در ۳/۱ فوقانی قرار گیرد. اگر پیاز را نزدیک سطح خاک بکارید، ریشه‌ها پیاز را به سمت بیرون از خاک هل می‌‌دهند. فقط پیازهای متوسط را در گلدان‌های یک گالنی بکارید. براساس اندازه پیازها می‌توانید سه الی چهار پیاز را در یک گلدان بکارید. اگر ملاحظه کردید که مقداری از یک پیاز به خارج از خاک آمده است، خاک را به آرامی و با دقت کنار زده و پیازها را در سطوح پایین تری از خاک بکارید. برای نمایش پیازها بهتر است آنها با هم در تماس نباشند. روشی که اتخاذ می‌کنید این است که پیازها را حداقل به اندازه قطر یک پیاز از هم دور قرار دهید و با فاصله برابر از لبه‌های گلدان.
بعد از اول نوامبر گلدان را آبیاری سنگین نمایید و اجازه دهید پیت ماس سطح خاک کاملا از آب اشباع شود. برای هفته اول هر روز آبیاری کنید. اگر ملاحظه کردید که خاک فوقانی گلدان در حال خشک شدن است به آن آب اضافی دهید. اگر خاک شما قلیایی است از آن جایی که نرگس محیط اسیدی را ترجیح می‌‌دهد برای حفظ اسیدیته خاک برای گلدان‌های یک گالنی یک قاشق چای خوری Iron rite و دو قاشق برای گلدان‌های دو گالنی اضافه کنید. بعد از شکوفه زدن، یک مشت کود 5-10-10 به گلدان اضافه کنید.
این امر با اضافه کردن کمی پتاسیم کمک می‌کند که گیاه برای گلدهی سال بعد پیاز خود را بازسازی کند. نرگس نیاز به یک دوره تابستانه گرمایی دارد. پیازهای نرگس در گلدان‌ها و مخازن عمیق که به ریشه‌ها اجازه رشد می‌‌دهند بیشتر رشد می‌کند. می‌توانید پیاز را برای ۲-۳ سال در داخل گلدان نگهداری کنید. می‌توانید پیازها را در آورده تمییز کنید و در یک کیسه کاغذی یا نایلونی ریخته برچسب زده و در یک جای خشک و خنک تا پاییز نگه داری کنید.
مراقبت از نرگس‌ها
ماه های مرداد و شهریور بهترین زمان برای کشت نرگس هستند تا ریشه‌ها قبل از شروع زمستان قابلیت رشد را پیدا کنند؛ اگر چه پیازها باید تا ماه مهر کشت شوند، ولی تا آبان ماه قابل کشت هستند.
برای کشت، آنها را به‌طور مجزا با فاصله‌های ۱۵cm در یک خاک با زهکشی خوب و مناسب کشت کنید؛ به طوری که حدود ۱۰cm خاک روی پیازها باشد. یک مقدار کود معمولی را با خاک مخلوط کنید و در زیر محل کاشت بریزید و اگر خاک رسی و سنگین است، مقداری شن با آن مخلوط کنید تا به زهکشی خاک کمک کند. پیازها را در زمینی که از آب اشباع است، نکارید.
نرگس‌ها برای گلدهی سال بعد خود نیاز به انرژی سرازیر شده از ساقه و برگ به پیازها دارند. به همین دلیل برگها را از محل طوقه قطع نکنید، چون این کار باعث می‌شود آنها ضعیف شوند. هنگامی که 6 هفته سپری شد، بعد از گلدهی می‌توانید برگها را قطع کنید، چون تاثیری بر گلدهی سال بعد ندارد.
بعد از پژمرده شدن گلها آنها را از بخش زیرین و پشت تخمدان قطع کنید.
هر پیازی را که در ساقه و برگ آن نشانی از بیماری است، خارج کرده و آن را بسوزانید.
پس از گلدهی گیاه را هفته‌ای یک بار آبیاری و به‌وسیله کودهای غنی از تپاس تغذیه کنید تا هنگامی که برگها زرد شوند.
تعداد زیادی از نرگس‌ها، خیلی خوب به طور طبیعی سبز شده و نیاز به جابجایی ندارند. اگر شما باغ کوچکی دارید و دسته‌های نرگس خیلی زیاد و بزرگ شده‌اند، می‌توانید آنها را خارج و تقسیم کنید.
پیازهای خارج شده را در مکانی خنک و تاریک و با تهویه مناسب تا زمان کشت بعدی ذخیره کنید.
هم قبل از انبار کردن هم قبل از کشت دوباره، تمام پیازهایی را که هنگام لمس کردن حس می‌کنید نرم هستند یا حالت اسفنجی پیدا کرده‌اند، جدا کنید و بسوزانید.
پیازهای کشت شده در گلدان (برای ۱۶ الی ۲۰ هفته) باید حداقل در عمق ۵ تا ۱۰ سانتی‌متری کاشته شوند که این بستگی به شرایط آب و هوایی منطقه دارد.
بهترین گونه‌ها برای پرورش بستگی به مکانی دارد که می‌خواهید کشت کنید. اگر محیط بزرگی از زمین سبز دارید که می‌خواهید در آنجا نرگس‌ها را کشت کنید، نوع «نرگس نما» بهترین نتیجه را دارد. گونه‌های مختلف را در یک بخش با هم مخلوط نکنید که این یک نتیجه کشت خوب نیست. برای حاشیه و کناره‌های کوچک باغهای سنگی بهتر است از انواع کوچک‌تر برای پرورش مانند «دو به دو» یا «پرتاب شعله» استفاده شود.
در طول زمان پرورش، حداقل دو بار به وسیله قارچ‌کش شاخ و برگ نرگس‌ها را سمپاشی کنید.
ارسال نظر