60 درصد صادرات «غیرنفتی» نفتی شده است

پایگاه خبری الف، وابسته به احمد توکلی، رییس مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی تحت عنوان «یک سند و نفتی شدن ۶۰درصد صادرات غیر نفتی» به قرار دادن میعانات گازی در قالب صادرات غیر نفتی اعتراض کرده و با طرح سوالاتی از گمرک ایران خواسته است تا در این خصوص رفع ابهام کند. عکس: شهرام شریف

براساس این گزارش میعانات گازی نیز که جزو فرآورده‌های نفتی محسوب می‌شود، در آمار گمرک در زمره صادرات غیر نفتی آمده و بنابراین به طور معناداری ارزش صادرات غیر نفتی را بالا نشان می‌دهد، این امر باعث شده که روند نزولی رابطه مبادله با کشورهای دیگر پنهان بماند.

در این گزارش آمده است:

۱ - آخرین گزارش گمرک نشان می‌دهد که طی هفت ماه نخست سال جاری، ۸میلیارد دلار صادرات غیر نفتی داشتیم که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲/۹درصد افزایش نشان می‌دهد.

مطابق این گزارش، صادرات میعانات گازی در این مدت ۵میلیارد دلار است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۸۱ درصد رشد دارد.

پروپان و بوتان با ۹۴۲میلیون دلار و با اختصاص ۲/۱۱درصد از کل ارزش صادرات، عمده‌ترین کالای صادراتی کشور در این مدت بوده است.

۲ - در جلسه مورخ ۲۸/۱/۸۰ که با حضور مسوولان وزارت نفت و شرکت‌های تابعه، بانک مرکزی، گمرک ایران و مرکز توسعه صادرات تشکیل شد، در خصوص تعیین تکلیف نحوه ثبت آمار صادرات غیر نفتی، این تصمیمات اتخاذ شد: «۱- مقرر شد از این پس به جز اقلام نفت خام، گاز طبیعی، نفت کوره، نفت سفید، نفت گاز و میعانات گازی که توسط شرکت نفت و شرکت ملی گاز ایران صادر می‌شوند، بقیه اقلام فرآورده‌های نفتی جزو آمار صادرات غیر نفتی ثبت شود ... ۵- آمار صادرات غیر نفتی سال‌های ۷۸ و ۷۹ نیز بر این اساس اصلاح شود.»

۳ - مطابق بند ۲، دولت وقت - با هر انگیزه‌ای - تاکید می‌کند که آمار صادرات غیرنفتی در سال‌های ۷۸ و ۷۹ نیز بر این اساس اصلاح شود. اما با این حال همین مصوبه که با امضای چهار نهاد مرتبط به صادرات غیرنفتی به تصویب رسیده است تصریح می‌کند که میعانات گازی جزو صادرات نفتی است، نه غیرنفتی.

۴ - تا به حال بر خلاف مصوبه مذکور، به جز اقلام انتقالی از صادرات نفتی به غیر نفتی، همواره میعانات گازی جزو صادرات غیر نفتی محاسبه شده است.

۵ - مطابق آخرین گزارش گمرک از ۸میلیارد دلار صادرات غیر نفتی، ۵میلیارد دلار صادرات میعانات گازی است.

به تعبیری ۶۰ درصد صادرات

غیر نفتی مطابق قانون باید جزو صادرات نفتی ثبت شود.

۶ - ثبت میعانات گازی جزو اقلام صادرات غیر نفتی به معنای فرار از میلیون‌ها تومان مالیات است. چراکه صادرات کالاهای غیرنفتی، معاف از مالیات است. در این رابطه سازمان امور مالیاتی باید پاسخگو باشد که چرا در برابر این فرار مالیاتی گسترده سکوت کرده است واگر مالیات گرفته شده است، چرا میعانات گازی جزو صادرات غیر نفتی محسوب می‌شود.

۷ - قرار دادن میعانات گازی در قالب صادرات غیرنفتی باعث شده است روند نزولی رابطه مبادله با کشورهای دیگر از نظرها پنهان بماند.

سال ۸۵ و ۸۶ نفت و گاز و فرآورده‌های آن بی‌سابقه‌ترین رشد قیمتی را تجربه کردند.

میعانات گازی نیز که جزو فرآورده‌های نفتی به حساب می‌آید، به‌طور معناداری ارزش صادرات غیرنفتی را بالا نشان می‌دهد و افت قیمت کالاهای صادرات صنعتی و کشاوری را پنهان می‌کند.

به این ترتیب سوالاتی وجود دارد که دولت فعلی و مسوولان دولت گذشته باید پاسخ دهند:

۱ - آیا آمار گزارش گمرک در مورد ارزش صادرات میعانات گازی مورد تایید است؟

۲ - اگر آمار گمرک تایید می‌شود، چرا برخلاف صورت‌جلسه سال ۸۰، آمار صادرات میعانات گازی جزو صادرات غیر نفتی حساب می‌شود و چرا با عدم تصحیح این ارقام، آمار صادرات غیرنفتی درشت نشان داده می‌شود؟ اما اگر این آمار تایید نمی‌شود، چرا گمرک به عنوان زیرمجموعه دولت اقدام به انتشار آماری تا این اندازه غلط و گمراه کننده کرده است؟

با فرض صحت آمار گمرک و با کسر آمار صادرات میعانات گازی از صادرات غیرنفتی، ۶۰درصد از ارزش صادرات غیرنفتی ایران، کاسته خواهد شد. مشاهده گزارش‌های منتشر شده گذشته نشان می‌دهد، برای آمار سال‌های گذشته نیز ( در دولت گذشته و دولت فعلی) این تصحیح، باید صورت گیرد.