یک روز پس از فاجعه کراچی، در روز شنبه، ۲۸ مهر انفجار بمب در استان بلوچستان پاکستان بیش از هفت کشته و شش زخمی برجای گذاشت. این دو عملیات تروریستی برای آینده پاکستان چه معنایی دارند؟ بینظیر بوتو در میان استقبال پرشور و صمیمانه هزاران نفر از هواداران خود، به درخواست دانشجویان برای رفتن به کراچی پاسخ مثبت داد، اما این مراسم شادی و سرور، پس از ده ساعت پایان غم‌انگیزی یافت. دو سوء‌قصدکننده انتحاری در میان هواداران بینظیر بوتو حمام خون به راه انداختند. رهبر ۵۴‌ساله اپوزیسیون پاکستان در این انفجارها آسیبی ندید.

پیش‌تر تهدیدهای زیادی برای سوء‌قصد به جان بوتو صورت گرفته بود. وی اما به‌رغم تهدیدها به میهن خود بازگشت. بوتو در‌این‌باره می‌گوید: «ممکن است بعضی افراد این امر را ساده‌لوحانه بدانند، اما من فکر می‌کنم تصمیم درستی بود. هنگامی که انسان برای امری که به آن باور دارد پیکار می‌کند، باید آماده باشد هزینه آن را نیز بپردازد و امری که من به آن باور دارم این است که پاکستان را از این طریق نجات دهم که دموکراسی نجات پیدا کند و مردم سرنوشت خود را به دست گیرند. تصمیم نادرست این ‌بود که بازنگردم». به این ترتیب، بینظیر بوتو نقش قربانی را بر عهده می‌گیرد، اگر‌چه در سوء‌قصد علیه او، افراد دیگری کشته شدند.

بوتو اعلام کرد که مصمم است کارزار انتخاباتی را ادامه دهد و از «مصافی بر سر‌دموکراسی» و تلاش‌های قهرمانانه سخن گفت. او استقبال از بازگشت خود را به‌رغم حمام خونی که به راه افتاد، موفقیت می‌داند و اقدام تروریستی را نماد مبارزه با تروریسم.

بینظیر بوتو می‌گوید: «این یک پیروزی مردمی بود که به یک تراژدی ختم شد. اما این یک پیروزی برای تمام انسان‌های ساده پاکستان بود که آمدند تا با آمدن خود رای بدهند. آنان می‌خواستند به پاکستان و جهان نشان دهند که کشور بزرگ ما سرزمین تروریست‌ها، خشونت‌طلبان و افراطیان نیست. پاکستان سرزمین کشاورزانی است که به سختی برای گذران زندگی خود کار می‌کنند. پاکستان سرزمین روشنفکران است. آنان می‌خواهند مشترکا جامعه‌ای مدرن و معتدل ایجاد کنند که به همه شهروندان خود شانس و برابری عرضه کند».

بازگشت بینظیر بوتو به کراچی باید راه را برای سومین دوره نخست‌وزیری او هموار سازد. حزب مردم او برای انتخابات پارلمانی پاکستان که در ماه ژانویه برگزار‌می‌شود، شانس خوبی برای خود قائل است.

ماه‌ها است که تدارکات برای عملیات تغییر حکومت در «بیلوال هاوس» کراچی در جریان است. آنجا خانه خصوصی بوتو یعنی مرکز غیررسمی؛ اما اصلی حزب مردم است. این حزب وادار کردن مشرف به تحویل پست فرماندهی ارتش و تبدیل شدن به یک رییس‌جمهوری غیرنظامی را موفقیت خود ارزیابی می‌کند.

ظاهرا مشرف قصد دارد قدرت را با بوتو و حزب مردم او تقسیم کند. شانس انتخاباتی ائتلاف کنونی حکومتی ضعیف است، اما به ویژه ایالات متحده آمریکا خواهان مصالحه سیاسی در پاکستان بود. شمیم الرحمان، تفسیرگر روزنامه «داون» معتقد است که ارتش به تنهایی در جنگ علیه تروریسم موفق نبود و پشتیبانان مشرف در این زمینه موفقیت چندانی نداشتند. مشرف می‌خواهد از زیر این بار بیرون آید و به دنبال بدیل می‌گردد.

بینظیر بوتو برای غرب قابل پذیرش و به دلیل ضعف‌های گذشته خود قابل کنترل است.به نظر می‌رسد که میان مشرف و بوتو بر سر تقسیم قدرت توافق وجود دارد. اما آیا همه چیز مطابق برنامه پیش خواهد رفت؟ سوء‌قصد اخیر نشان می‌دهد که از قوه به فعل درآوردن تغییرات اعلام شده کار آسانی نیست. پرسش دیگر این است که آیا پس از انفجارهای فاجعه بار اخیر، مشرف حاضر می‌شود به وعده وفا کند و پست فرماندهی ارتش را واگذار نماید؟

اگر اوضاع امنیتی پاکستان رو به وخامت بگذارد، امکان دارد مشرف اونیفورم نظامی خود را همچنان حفظ کند. این پرسش‌ها بیانگر آن است که پاکستان پاییز سیاسی داغی پیش رو دارد.